Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng ?

An ninh mạng là sự bảo đảm hoạt động trên không gian mạng không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. (Căn cứ theo Khoản 1 Điều 2 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018).

Bảo vệ an ninh mạng là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng. (Căn cứ theo Khoản 2 Điều 2 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018).

Vậy, Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng được quy định như thế nào?

Không gian mạng là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; là nơi con người thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. (Theo Khoản 3 Điều 2 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018).

Gián điệp mạng là hành vi cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, mật mã, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác để chiếm đoạt, thu thập trái phép thông tin, tài nguyên thông tin trên mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử của cơ quan, tổ chức, cá nhân. (Theo Khoản 10 Điều 2 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018).

Căn cứ theo Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng được quy định như sau:

Hành vi gián điệp mạng; xâm phạm bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, Hành vi gián điệp mạng; xâm phạm bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trên không gian mạng bao gồm:

a) Chiếm đoạt, mua bán, thu giữ, cố ý làm lộ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân;

b) Cố ý xóa, làm hư hỏng, thất lạc, thay đổi thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư được truyền đưa, lưu trữ trên không gian mạng;

c) Cố ý thay đổi, hủy bỏ hoặc làm vô hiệu hóa biện pháp kỹ thuật được xây dựng, áp dụng để bảo vệ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư;

d) Đưa lên không gian mạng những thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trái quy định của pháp luật;

đ) Cố ý nghe, ghi âm, ghi hình trái phép các cuộc đàm thoại;

e) Hành vi khác cố ý xâm phạm bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư.

Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng

a. Chủ quản hệ thống thông tin

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, trong vấn đề Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng, chủ quản hệ thống thông tin có trách nhiệm sau đây:

+ Kiểm tra an ninh mạng nhằm phát hiện, loại bỏ mã độc, phần cứng độc hại, khắc phục điểm yếu, lỗ hổng bảo mật; phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hoạt động xâm nhập bất hợp pháp hoặc nguy cơ khác đe dọa an ninh mạng;

+ Triển khai biện pháp quản lý, kỹ thuật để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn hành vi gián điệp mạng, xâm phạm bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trên hệ thống thông tin và kịp thời gỡ bỏ thông tin liên quan đến hành vi này;

+ Phối hợp, thực hiện yêu cầu của lực lượng chuyên trách an ninh mạng về phòng, chống gián điệp mạng, bảo vệ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trên hệ thống thông tin.

b. Cơ quan soạn thảo, lưu trữ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước

Căn cứ theo Khoản 3 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, trong vấn đề Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng, quy định Cơ quan soạn thảo, lưu trữ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước có trách nhiệm bảo vệ bí mật nhà nước được soạn thảo, lưu giữ trên máy tính, thiết bị khác hoặc trao đổi trên không gian mạng theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.

c. Bộ Công an

Căn cứ theo Khoản 4 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, trong vấn đề Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng, quy định Bộ Công an có trách nhiệm sau đây: (trừ trường hợp thuộc trách nhiệm của Bộ Quốc phòng và Ban Cơ yếu Chính phủ).

+ Kiểm tra an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia nhằm phát hiện, loại bỏ mã độc, phần cứng độc hại, khắc phục điểm yếu, lỗ hổng bảo mật; phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động xâm nhập bất hợp pháp;

+ Kiểm tra an ninh mạng đối với thiết bị, sản phẩm, dịch vụ thông tin liên lạc, thiết bị kỹ thuật số, thiết bị điện tử trước khi đưa vào sử dụng trong hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia;

+ Giám sát an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia nhằm phát hiện, xử lý hoạt động thu thập trái phép thông tin thuộc bí mật nhà nước;

+ Phát hiện, xử lý các hành vi đăng tải, lưu trữ, trao đổi trái phép thông tin, tài liệu có nội dung thuộc bí mật nhà nước trên không gian mạng;

+ Tham gia nghiên cứu, sản xuất sản phẩm lưu trữ, truyền đưa thông tin, tài liệu có nội dung thuộc bí mật nhà nước; sản phẩm mã hóa thông tin trên không gian mạng theo chức năng, nhiệm vụ được giao;

+ Thanh tra, kiểm tra công tác bảo vệ bí mật nhà nước trên không gian mạng của cơ quan nhà nước và bảo vệ an ninh mạng của chủ quản hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia;

+ Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức và kiến thức về bảo vệ bí mật nhà nước trên không gian mạng, phòng, chống tấn công mạng, bảo vệ an ninh mạng đối với lực lượng bảo vệ an ninh mạng được bố trí tại Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cơ quan, tổ chức quản lý trực tiếp hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.

d. Bộ Quốc phòng

Căn cứ theo Khoản 5 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, trong vấn đề Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng, quy định Bộ Quốc phòng có trách nhiệm thực hiện các nội dung sau đây đối với hệ thống thông tin quân sự:

+ Kiểm tra an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia nhằm phát hiện, loại bỏ mã độc, phần cứng độc hại, khắc phục điểm yếu, lỗ hổng bảo mật; phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động xâm nhập bất hợp pháp;

+ Kiểm tra an ninh mạng đối với thiết bị, sản phẩm, dịch vụ thông tin liên lạc, thiết bị kỹ thuật số, thiết bị điện tử trước khi đưa vào sử dụng trong hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia;

+ Giám sát an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia nhằm phát hiện, xử lý hoạt động thu thập trái phép thông tin thuộc bí mật nhà nước;

+ Phát hiện, xử lý các hành vi đăng tải, lưu trữ, trao đổi trái phép thông tin, tài liệu có nội dung thuộc bí mật nhà nước trên không gian mạng;

+ Thanh tra, kiểm tra công tác bảo vệ bí mật nhà nước trên không gian mạng của cơ quan nhà nước và bảo vệ an ninh mạng của chủ quản hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia;

e. Ban Cơ yếu Chính phủ

Căn cứ theo Khoản 6 Điều 17 Luật An ninh mạng số 22/2018/QH14 ngày 12 tháng 06 năm 2018, trong vấn đề Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng, quy định Ban Cơ yếu Chính phủ có trách nhiệm tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật trong việc sử dụng mật mã để bảo vệ thông tin thuộc bí mật nhà nước được lưu trữ, trao đổi trên không gian mạng.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã trình bày các quy định về thông tin và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật và đời sống riêng tư trên không gian mạng.

Luật Hoàng Anh