Pháp luật quy định như thế nào về bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị?

Khái quát chung

Bình đẳng giới là việc nam, nữ có vị trí, vai trò ngang nhau, được tạo điều kiện và cơ hội phát huy năng lực của mình cho sự phát triển của cộng đồng, của gia đình và thụ hưởng như nhau về thành quả của sự phát triển đó.

Mục tiêu bình đẳng giới là xoá bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế - xã hội và phát triển nguồn nhân lực, tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình.

Chính trị là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các giai cấp, cũng như các dân tộc và các quốc gia với vấn đề giành, tổ chức và sử dụng quyền lực Nhà nước, là sự tham gia của nhân dân vào công việc của Nhà nước và xã hội, xác định hình thức tổ chức, nhiệm vụ, nội dung hoạt động của Nhà nước.

Quy định về bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị

Căn cứ theo Điều 11 Luật bình đẳng giới 20006 quy định bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị như sau:

Thứ nhất: Nam, nữ bình đẳng trong tham gia quản lý nhà nước, tham gia hoạt động xã hội.

Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện nhằm xác lập một trật tự ổn định, phát triển xã hội theo những mục tiêu mà tầng lớp cầm quyền theo đuổi.

Hoạt động xã hội là toàn bộ những hành động của tổ chức, cá nhân thuộc mọi tầng lớp xã hội nhằm đem lại quyền và lợi ích hợp pháp cho xã hộ nói chung và con người nói riêng, đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội, đem lại cho con người cuộc sống ngày càng hạnh phúc, tươi đẹp hơn.

Thứ hai: Nam, nữ bình đẳng trong tham gia xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng hoặc quy định, quy chế của cơ quan, tổ chức.

Theo Điều 2 Quyết định 22/2018/QĐ-TTg về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước do Thủ tướng Chính phủ ban hành  thì hương ước, quy ước được quy định như sau:

Hương ước, quy ước là văn bản quy định các quy tắc xử sự do cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố tự nguyện thỏa thuận và thiết lập nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội mang tính tự quản của cộng đồng dân cư và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận.

Thứ ba: Nam, nữ bình đẳng trong việc tự ứng cử và được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; tự ứng cử và được giới thiệu ứng cử vào cơ quan lãnh đạo của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp.

Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình và của Nhân dân cả nước. Đại biểu Hội đồng nhân dân là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân địa phương; liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát của cử tri, thực hiện chế độ tiếp xúc, báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của Hội đồng nhân dân, trả lời những yêu cầu, kiến nghị của cử tri; xem xét, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, tuyên truyền cho dân về Hiến pháp và pháp luật.

Tổ chức chính trị là tổ chức lấy hoạt động chính trị làm hình thức hoạt động chủ yếu của mình, trong đó vấn đề chính quyền, tham gia, sử dụng, phát huy hiệu lực của chính quyền nhà nước chi phối toàn bộ hoạt động của mình. Đảng Cộng Sản là tổ chức chính trị duy nhất tại Việt Nam.

Tổ chức chính trị- xã hội  là các tổ chức được thành lập từ những thành viên đại diện cho một lực lượng xã hội nhất định, tham gia thực hiện các hoạt động xã hội rộng rãi, có ý nghĩa chính trị nhưng không nhằm mục đích giành chính quyền. Ví dụ như: Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội cựu chiến binh Việt Nam,....

Tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiêp là tổ chức thành lập theo sáng kiến của Nhà nước, hình thành theo các quy định của nhà nước và được quản lý chặt chẽ bởi cơ quan nhà nước. Ví dụ: Hội nhà báo Việt Nam,....

Tổ chức xã hội là tổ chức được thành lập trên cơ sở ý chí tự nguyện của các thành viên nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của các thành viên và tham gia quản lí nhà nước, quản lý xã hội. Ví dụ như Hội người mù Việt Nam, Hội người cao tuổi Việt Nam,...

Tổ chức xã hội – nghề nghiệp là tập hợp tự nguyện của các cá nhân, tổ chức cùng thực hiện hoạt động xã hội – nghề nghiệp. Mục đích thành lập của tổ chức là hỗ trợ các thành viên hoạt động nghề nghiệp và bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên. Ví dụ như Đoàn luật sư,...

Thứ tư: Nam, nữ bình đẳng về tiêu chuẩn chuyên môn, độ tuổi khi được đề bạt, bổ nhiệm vào cùng vị trí quản lý, lãnh đạo của cơ quan, tổ chức.

Thứ năm: Các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị bao gồm:

+  Bảo đảm tỷ lệ thích đáng nữ đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân phù hợp với mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới;

+ Bảo đảm tỷ lệ nữ thích đáng trong bổ nhiệm các chức danh trong cơ quan nhà nước phù hợp với mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới.

Biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới là biện pháp nhằm bảo đảm bình đẳng giới thực chất, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành trong trường hợp có sự chênh lệch lớn giữa nam và nữ về vị trí, vai trò, điều kiện, cơ hội phát huy năng lực và thụ hưởng thành quả của sự phát triển mà việc áp dụng các quy định như nhau giữa nam và nữ không làm giảm được sự chênh lệch này. Biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới được thực hiện trong một thời gian nhất định và chấm dứt khi mục đích bình đẳng giới đã đạt được.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Bình đẳng giới.

Luật Hoàng Anh