Phạm vi điều chỉnh của Luật Trợ giúp pháp lý ?

Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2017 (thay thế cho Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006); Chủ tịch nước ký lệnh công bố ngày 12/7/2017 (Lệnh số 11/2017/L-CTN) Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018.

Phạm vi điều chỉnh

Theo Điều 2 của Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 (gọi tắt là Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017), Luật quy định Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật này, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.

Căn cứ theo Điều 1 của Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 (gọi tắt là Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017), Luật Trợ giúp pháp lý có phạm vi điều chỉnh như sau:

“Điều 1. Phạm vi điều chỉnh

Luật này quy định về người được trợ giúp pháp lý; tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý; người thực hiện trợ giúp pháp lý; hoạt động trợ giúp pháp lý; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với hoạt động trợ giúp pháp lý.”

Từ quy định trên, có thể thấy Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 điều chỉnh các nội dung sau:

+ Thứ nhất, Luật điều chỉnh quy định về người được trợ giúp pháp lý.

+ Thứ hai, Luật điều chỉnh quy định về tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý.

+ Thứ ba, Luật điều chỉnh quy định về người thực hiện trợ giúp pháp lý.

+ Thứ tư, Luật điều chỉnh quy định về hoạt động trợ giúp pháp lý.

+ Thứ năm, Luật điều chỉnh quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với hoạt động trợ giúp pháp lý.

Nguyên tắc hoạt động trợ giúp pháp lý

Căn cứ theo Điều 3 của Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 (gọi tắt là Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017), Luật Trợ giúp pháp lý quy định về nguyên tắc hoạt động trợ giúp pháp lý như sau:

1. Tuân thủ pháp luật và quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý

2. Kịp thời, độc lập, trung thực, tôn trọng sự thật khách quan.

3. Bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý.

4. Không thu tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý.

Chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý

Căn cứ theo Điều 4 của Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 (gọi tắt là Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017), Luật Trợ giúp pháp lý quy định về chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý như sau:

1. Trợ giúp pháp lý là trách nhiệm của Nhà nước.

2. Nhà nước có chính sách để bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội.

3. Nhà nước có chính sách nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý, thu hút các nguồn lực thực hiện trợ giúp pháp lý.

4. Nhà nước hỗ trợ, khuyến khích, ghi nhận và tôn vinh các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia, đóng góp cho hoạt động trợ giúp pháp lý.

Nội dung cơ bản của Luật Trợ giúp pháp lý

Luật Trợ giúp pháp lý được bố cục thành 8 chương, 48 Điều (giảm 04 Điều):

- Chương I: Những quy định chung gồm 6 Điều (từ Điều 1 đến Điều 6) gồm các quy định về phạm vi điều chỉnh, khái niệm trợ giúp pháp lý, nguyên tắc hoạt động trợ giúp pháp lý, chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý, nguồn tài chính cho công tác trợ giúp pháp lý, các hành vi bị nghiêm cấm. 

- Chương II: Người được trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý gồm 3 Điều (từ Điều 7 đến Điều 9) gồm các quy định diện người được trợ giúp pháp lý, quyền, nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý.

- Chương III: Tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý gồm 7 Điều (từ Điều 10 đến Điều 16) quy định về tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước, hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý, đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý, chấm dứt thực hiện trợ giúp pháp lý của tổ chức tham gia trợ giúp pháp lý.

- Chương IV: Người thực hiện trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người thực hiện trợ giúp pháp lý gồm 9 Điều (từ Điều 17 đến Điều 25) quy định về người thực hiện trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người thực hiện trợ giúp pháp lý, tiêu chuẩn Trợ giúp viên pháp lý, tập sự trợ giúp pháp lý, bổ nhiệm, cấp thẻ, miễn nhiệm và thu hồi thẻ Trợ giúp viên pháp lý, cấp lại thẻ Trợ giúp viên pháp lý, cộng tác viên trợ giúp pháp lý, các trường hợp không được tiếp tục thực hiện hoặc từ chối thực hiện trợ giúp pháp lý.

- Chương V: Phạm vi, lĩnh vực, hình thức và hoạt động trợ giúp pháp lý gồm 14 Điều (từ Điều 26 đến Điều 39)  quy định về phạm vi thực hiện trợ giúp pháp lý, lĩnh vực, hình thức trợ giúp pháp lý, địa điểm tiếp người được trợ giúp pháp lý, yêu cầu trợ giúp pháp lý, thụ lý vụ việc trợ giúp pháp lý, tham gia tố tụng, tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng, phối hợp xác minh vụ việc trợ giúp pháp lý, chuyển yêu cầu trợ giúp pháp lý, kiến nghị trong hoạt động trợ giúp pháp lý, trường hợp không tiếp tục thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý, lập; lưu trữ hồ sơ vụ việc.

- Chương VI: Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức đối với hoạt động trợ giúp pháp lý gồm 5 Điều (từ Điều 40 đến Điều 44)  quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước về trợ giúp pháp lý, trách nhiệm của các cơ quan liên quan đến hoạt động trợ giúp pháp lý trong tố tụng và các cơ quan có liên quan, của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư, tổ chức chủ quản của tổ chức tư vấn pháp luật.

- Chương VII: Giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp gồm 02 Điều (Điều 45 và Điều 46) quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp.

- Chương VIII: Điều khoản thi hành gồm 02 Điều (Điều 47 và Điều 48) quy định về chuyển tiếp và hiệu lực thi hành.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã trình bày về phạm vi điều chỉnh của Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 (gọi tắt là Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017).

Luật Hoàng Anh