Các hành vi bị cấm liên quan đến người cao tuổi là gì?

Theo Điều 9 Luật Người cao tuổi số 39/2009/QH12 ngày 23/11/2009, có 07 hành vi được coi là bị cấm đối với người cao tuổi, bao gồm:

Lăng mạ, ngược đãi, xúc phạm, hành hạ, phân biệt đối xử đối với người cao tuổi

Lăng mạ, ngược đãi, xúc phạm, hành hạ, phân biệt đối xử là các hoạt động tác động xấu về thể chất và tinh thần đối với người cao tuổi, cụ thể là:

- Sử dụng lời nói để công kích, xúc phạm, làm nhục, làm mất danh dự của người cao tuổi

- Sử dụng khả năng thể chất để đánh đập, gây thương tích cho người cao tuổi

- Không thực hiện các nghĩa vụ của cá nhân đối với người cao tuổi như kính trọng, giúp đỡ người cao tuổi, không phụng dưỡng người cao tuổi (nếu là con, cháu)

- Phân biệt đối xử giữa người già và người trẻ, giữa người cao tuổi này và người cao tuổi khác, không cho người cao tuổi tham gia các hoạt động mà người này được quyền tham gia, không cho người cao tuổi được hưởng các quyền lợi mà người cao tuổi xứng đáng được hưởng.

Những hành vi này có thể được thực hiện bởi bất kỳ cá nhân, tổ chức nào (người sử dụng lao động, người trong gia đình,…).

Xâm phạm, cản trở người cao tuổi thực hiện quyền về hôn nhân, quyền về sở hữu tài sản và các quyền hợp pháp khác

Người cao tuổi trên thực tế vẫn là công dân Việt Nam, mà đã là công dân Việt Nam, có đủ năng lực hành vi dân sự và thỏa mãn các điều kiện cần thiết khác thì đều có quyền về hôn nhân, quyền sở hữu tài sản và các quyền hợp pháp khác. Khi một cá nhân, tổ chức xâm phạm, cản trở một cá nhân được thực hiện các quyền hợp pháp của mình, thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.

Không thực hiện nghĩa vụ phụng dưỡng người cao tuổi

Con đẻ, con nuôi, con riêng, cháu (nội, ngoại), và nói chung những người trong gia đình có trách nhiệm phụng dưỡng người cao tuổi, đây là một trong các trách nhiệm được ghi nhận tại Khoản 3 Điều 5 Luật Người cao tuổi số 39/2009/QH12 ngày 23/11/2009, do đó, nếu các chủ thể này không thực hiện nghĩa vụ phụng dưỡng người cao tuổi khi người cao tuổi cần được phụng dưỡng (chăm sóc, cấp dưỡng cho người cao tuổi không có khả năng lao động, không có thu nhập, không hoặc thiếu khả năng tự thực hiện các hoạt động sinh hoạt cơ bản) thì đây là hành vi vi phạm về cả pháp luật người cao tuổi và pháp luật hôn nhân và gia đình.

Lợi dụng việc chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi để vụ lợi

Việc thực hiện chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi là trách nhiệm của người trong gia đình của người cao tuổi, không phải là hoạt động thu lợi. Các hành vi lợi dụng việc chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi để vụ lợi lại vô cùng phổ biến như: Chiếm đoạt tiền hỗ trợ cho người cao tuổi, chiếm đoạt tiền cấp dưỡng của các chủ thể trong gia đình dành cho người cao tuổi,… Đương nhiên các hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật, theo từng mức độ, có thể bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc có thể bị xử lý hình sự.

Ép buộc người cao tuổi lao động hoặc làm những việc trái với quy định của pháp luật

Người cao tuổi có thể tham gia lao động, nhưng trên cơ sở tự nguyện và phải đáp ứng đủ một số điều kiện nhất định để trở thành người lao động cao tuổi. Đồng thời, không một chủ thể nào được phép ép buộc cá nhân tham gia lao động (hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc đều dựa trên cơ sở tự nguyện khi giao kết). Do đó, hành vi ép buộc người cao tuổi lao động là vi phạm pháp luật.

Tương tự, một người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khi ép buộc người cao tuổi làm việc trái với quy định của pháp luật, tùy theo mức độ hành vi, có thể bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc có thể bị xử lý hình sự.

Ép buộc, kích động, xúi giục, giúp người khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đối với người cao tuổi

Việc ép buộc, kích động, xúi giục, giúp người khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đối với người cao tuổi là việc tác động mạnh về tinh thần, ý chí đến chủ thể thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, thúc đẩy người này thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật dù có thể trước đó người này không có ý định thực hiện các hành vi này hoặc trợ giúp để chủ thể thực hiện bằng được hành vi vi phạm pháp luật (ở mức độ nghiêm trọng bị xử lý hình sự, nhóm người này tương tự với người chủ mưu, đồng phạm thực hiện hành vi khách quan). Theo đó, đây rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật và phải bị cấm.

Trả thù, đe doạ người giúp đỡ người cao tuổi, người phát hiện, báo tin ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật đối với người cao tuổi

Hành vi trả thù (bằng vũ lực, lời nói, bằng hành vi vi phạm pháp luật) đối với các chủ thể thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của mình (bảo vệ và trợ giúp người cao tuổi, ở đây là phát hiện và báo tin ngăn chặn hành vi) được coi là hành vi vi phạm pháp luật và tùy theo mức độ hành vi, có thể bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc có thể bị xử lý hình sự.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật người cao tuổi

Luật Hoàng Anh