Chính sách của Nhà nước đối với người cao tuổi như thế nào?

Chính sách của Nhà nước đối với người cao tuổi được ghi nhận ở nhiều văn bản quy phạm pháp luật cũng như các văn bản thực hiện pháp luật. Tuy nhiên, Luật Người cao tuổi có quy định rõ ràng chính sách của Nhà nước đối với người cao tuổi, có thể coi là những chính sách cơ bản của Nhà nước dành cho nhóm chủ thể này.

Theo Điều 4 Luật Người cao tuổi số 39/2009/QH12 ngày 23/11/2009, có 08 chính sách của Nhà nước đối với người cao tuổi, bao gồm:

Bố trí ngân sách hằng năm phù hợp để thực hiện chính sách chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi

Ngân sách Nhà nước là toàn bộ những khoản thu, chi của Nhà nước được dự đoán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

Hoạt động chi thường xuyên của Ngân sách Nhà nước luôn được dự toán hằng năm, trong đó có chi cho bảo trợ xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… Mà trong các đối tượng được hưởng lợi từ các khoản chi này có bao gồm người cao tuổi (người cao tuổi được Ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế,…), do người cao tuổi thuộc nhóm người yếu thế, dễ bị tổn thương.

Bảo trợ xã hội đối với người cao tuổi theo quy định của Luật người cao tuổi và các quy định khác của pháp luật có liên quan

Đối với một số trường hợp nhất định (người cao tuổi thuộc hộ gia đình nghèo không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người nỳ đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng; người từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng trợ cấp xã hội hằng tháng), người cao tuổi được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội: trợ cấp hằng tháng, chi phí mai táng, cấp tư trang, vật dụng phục vụ cho sinh hoạt thường ngày, cấp bảo hiểm y tế, cấp thuốc chữa bệnh thông thường, cấp dụng cụ, phương tiện hỗ trợ phục hồi chức năng,…

Ngoài ra, nếu người cao tuổi thuộc các đối tượng được hưởng chế độ bảo trợ xã hội theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15/03/2021 của Chính phủ thì còn được hưởng bảo trợ xã hội theo quy định của Nghị định này.

Lồng ghép chính sách đối với người cao tuổi trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội

Các chính sách phát triển kinh tế - xã hội bao gồm nhiều chính sách ở nhiều lĩnh vực khác nhau từ tài chính, doanh nghiệp đến lao động, bảo hiểm xã hội, bảo trợ xã hội. Mà người cao tuổi luôn là thành phần chiếm không nhỏ trong xã hội, lại là những người ít có khả năng lao động, cần được chăm sóc, sử dụng dịch vụ y tế thường xuyên, nên phải được Nhà nước quan tâm, xã hội bảo vệ. Việc lồng ghép chính sách đối với người cao tuổi trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội nhằm đảm bảo quá trình phát triển dân số, xã hội của Việt Nam theo hướng ổn định, cân bằng, có định hướng.

Phát triển ngành lão khoa đáp ứng nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh cho người cao tuổi; đào tạo nhân viên chăm sóc người cao tuổi

Người cao tuổi là nhóm người có nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế cao, do theo cơ chế sinh học thông thường, càng lớn tuổi, con người càng lão hóa thì các chức năng của cơ thể càng không hoạt động tốt, dễ mắc các bệnh mãn tính. Vì vậy, việc phát triển ngành lão khoa hay đào tạo nhân viên chăm sóc người cao tuổi nhằm đáp ứng đủ nhu cầu cho nhóm người này qua các năm khi số người cao tuổi ở Việt Nam đang tăng nhanh mà độ tuổi trung bình của người Việt cũng càng ngày càng tăng, kèm theo sự phát triển về kinh tế và dân trí khiến những người cao tuổi và thân nhân có ý thức về hoạt động chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

Khuyến khích, tạo điều kiện cho người cao tuổi rèn luyện sức khoẻ; tham gia học tập, hoạt động văn hoá, tinh thần; sống trong môi trường an toàn và được tôn trọng về nhân phẩm; phát huy vai trò người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Việc khuyến khích, tạo điều kiện cho người cao tuổi rèn luyện sức khỏe, tham gia học tập và hoạt động văn hóa, tinh thần được thể hiện qua việc thành lập và hoạt động của Hội người cao tuổi, cũng như khuyến khích thực hiện các hoạt động, cơ hội sinh hoạt chung dành cho người cao tuổi tại từng khu vực xã, phường, thị trấn tại các địa phương. Tương tự, người cao tuổi được các tổ chức, cơ quan Nhà nước tạo điều kiện được sinh sống trong môi trường an toàn (thông qua các hoạt động bảo vệ môi trường chung) và phát huy vai trò của người cao tuổi (tham gia các hoạt động truyền kinh nghiệm, tinh thần, và giao lưu với các thế hệ sau).

Khuyến khích, hỗ trợ cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện tuyên truyền, giáo dục ý thức kính trọng, biết ơn người cao tuổi, chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi

Hoạt động tuyên truyền, giáo dục, ý thức kính trọng, biết ơn người cao tuổi, chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi được coi là hoạt động cần thiết đối với tất cả các chủ thể trong xã hội. Tuy nhiên, Nhà nước, với tư cách là chủ thể điều phối xã hội, có trách nhiệm hỗ trợ các chủ thể khác tuyên truyền, giáo dục ý thức kính trọng, biết ơn người cao tuổi, thông qua các bộ phận, cơ quan Nhà nước.

Khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi

Người cao tuổi có thể tham gia lao động tại các cơ quan, tổ chức, cá nhân nếu đủ các điều kiện nhất định theo pháp luật về lao động. Những cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng người lao động cao tuổi cũng luôn phải chú ý dành cho người lao động cao tuổi những sự ưu tiên nhất định (được ghi nhận trong hợp đồng lao động) như phụ cấp, tổ chức kiểm tra y tế, chăm sóc y tế thường xuyên, định kỳ.

Xử lý nghiêm minh cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan

Các hành vi vi phạm liên quan đến người cao tuổi được xử lý theo Nghị định số 144/2013/NĐ-CP ngày 29/10/2013 của Chính phủ, đối với người lao động cao tuổi thì được xử lý theo Nghị định số 28/2020/NĐ-CP ngày 01/03/2020 của Chính phủ.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật người cao tuổi

Luật Hoàng Anh