Những hành vi giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học không được làm là những hành vi nào?

Căn cứ pháp lý

- Luật Giáo dục đại học số 08/2012/QH13 ngày 18 tháng 6 năm 2012 và Luật số 34/2018/QH14 ngày 19 tháng 11 năm 2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học; sau đây gọi chung là Luật Giáo dục đại học.

- Nghị định số 141/2013/NĐ-CP ngày 24 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục đại học.

- Nghị định số 99/2019/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học

- Giảng viên trong cơ sở giáo dục đại học là người có nhân thân rõ ràng; có phẩm chất, đạo đức tốt; có đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ; có trình độ đáp ứng quy định của Luật Giáo dục đại học, quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học.

- Chức danh giảng viên bao gồm trợ giảng, giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giáo sư. Cơ sở giáo dục đại học bổ nhiệm chức danh giảng viên theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động, quy định về vị trí việc làm và nhu cầu sử dụng của cơ sở giáo dục đại học.

- Trình độ tối thiểu của chức danh giảng viên giảng dạy trình độ đại học là thạc sĩ, trừ chức danh trợ giảng; trình độ của chức danh giảng viên giảng dạy trình độ thạc sĩ, tiến sĩ là tiến sĩ. Cơ sở giáo dục đại học ưu tiên tuyển dụng người có trình độ tiến sĩ làm giảng viên; phát triển, ưu đãi đội ngũ giáo sư đầu ngành để phát triển các ngành đào tạo.

- Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chuẩn và việc bổ nhiệm chức danh giảng viên theo thẩm quyền; tỷ lệ giảng viên cơ hữu tối thiểu của cơ sở giáo dục đại học; quy định tiêu chuẩn giảng viên thực hành/giảng viên của một số ngành đào tạo chuyên sâu đặc thù.

Các hành vi giảng viên không được làm

Theo quy định tại Điều 58 của Luật Giáo dục đại học về các hành vi giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học không được làm đó là:

Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học và người khác

Hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm ở mức độ nhẹ thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, mức độ nặng hơn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác theo quy định của pháp luật hình sự hiện nay. Điều này cũng đã được ghi nhận trong Hiến pháp nước ta năm 2013 như sau:

“Điều 20.

1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.”

Theo đó, con người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được bảo vệ danh dự, nhân phẩm và được đảm bảo về sức khỏe, bảo vệ khỏi bất cứ một hình thức nào có thể xâm hại đến tính mạng, thân thể, danh dự, nhân phẩm. Tại Khoản 1 Điều 33 của Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định về việc quyền bất khả xâm phạm về thân thể của mỗi cá nhân như sau:

“Điều 33. Quyền sống, quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, thân thể

1. Cá nhân có quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về tính mạng, thân thể, quyền được pháp luật bảo hộ về sức khỏe. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật.”

Vì thế mà việc xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học hay người khác là hành vi không chỉ giảng viên không được làm mà mỗi cá nhân trong xã hội này cũng không được làm, vì mỗi người dù là chính quyền hay người dân đều cần sống với tinh thần thượng tôn pháp luật, không ai có quyền “ngồi trên” pháp luật cả, dù người đó có địa vị hay học thức cao như thế nào chăng nữa.

Gian lận trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học

Gian lận là hành vi dối trá, lừa lọc để đạt được kết quả mà mình mong muốn; tình trạng chạy theo thành tích khoa học hay gian lận trong đào tạo vẫn thường xảy ra tại các cơ sở giáo dục đại học mà chưa có biện pháp khắc phục nào hiệu quả. Ví dụ như việc cố ý cắt lược tác phẩm xuất bản của người khác, sao chép tác phẩm, làm sai lệch nội dung tác phẩm của người khác; chưa được ủy quyền, lợi dụng thông tin trong đơn xin tài trợ hoặc bản thảo tự thẩm duyệt, tiết lộ cho người khác hoặc tự dùng tác phẩm của người khác chưa công bố hoặc đăng tải kế hoạch nghiên cứu; trao thành tựu cho người không có cống hiến trong nghiên cứu, gạt bỏ người có cống hiến thực tế trong nghiên cứu ra khỏi danh sách tác giả, mạo nhận hoặc yêu cầu vô lý đối với tác giả hoặc người hợp tác. Hay trắng trợn hơn là hành vi sử dụng thủ đoạn không chính đáng gây nhiễu hoặc cản trở hoạt động nghiên cứu của người khác, bao gồm việc cố ý hủy hoại hoặc lưu giữ thiết bị, tài liệu cũng như tiền của vật tư liên quan trong hoạt động nghiên cứu của người khác,… và rất nhiều hành vi khác nữa để làm sai lệch kết quả học tập cũng như thành tựu nghiên cứu khoa học.

Trong khi đó, môi trường học hành trước hết là để nuôi dưỡng những công dân tốt và có ích cho xã hội, sau đó mục tiêu sâu xa hơn là để tìm “hiền tài” cho đất nước, đưa đất nước phát triển đi lên sánh vai với các cường quốc trên thế giới; vậy mà để xảy ra hành vi gian lận từ chính những người đào tạo, giảng dạy thì sẽ ảnh hưởng lớn đến dường nào. Bởi lẽ đó, pháp luật không cho phép việc này xảy ra, để ngăn chặn mọi nguồn cơn có thể làm suy sụp nền giáo dục nước nhà.

Lợi dụng danh hiệu nhà giáo và hoạt động giáo dục để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật

Từ xưa đến nay, “nghề giáo” luôn luôn là một trong những nghề cao quý và được xã hội đề cao nhưng đáng buồn thay, có một vài người mang danh “thầy giáo, cô giáo” nhưng lại đi ngược lại với đạo đức nghề nghiệp, thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đó là lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để ép học sinh, sinh viên của mình quan hệ tình dục để đổi điểm trên lớp, khi những sự việc trên được phát giác thì trốn tránh, thậm chí còn đe dọa ngược lại phía nạn nhân rằng sẽ dùng mọi mối quan hệ có được để “cho mọi chuyện lắng xuống êm xuôi”; quả thật những con người đó đã làm xấu đi hình ảnh nghề giáo. Vì thế mà, pháp luật cần nghiêm trị đối với họ cũng là cách tôn trọng những người thầy, người cô đáng kính vẫn đang ngày đêm cống hiến hết mình vì học trò.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Giáo dục đại học

Luật Hoàng Anh