Quy tắc giao thông đường bộ được quy định như thế nào?

Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ là một vấn đề lớn được cả xã hội quan tâm, để thực hiện tốt nhiệm vụ này thì việc chấp hành các quy tắc khi tham gia giao thông phải đòi hỏi sự tự giác và là trách nhiệm của mọi người dân. Vậy để đảm bảo trật tự, an toàn khi tham gia giao thông thì chúng ta cần tuân thủ theo những quy tắc nào? Hãy GỌI NGAY theo số điện thoại 0908308123 để được LUẬT SƯ tư vấn pháp luật miễn phí để hiểu rõ hơn về khái niệm thương nhân hoặc tìm hiểu các thông tin pháp lý cần thiết thông qua bài viết dưới đây.

Đường bộ là gì?

Đường bộ gồm đường, cầu đường bộ, hầm đường bộ, bến phà đường bộ.

Theo đó:

- Đường (gồm có nền đường, mặt đường, lề đường, lề phố)

- Cầu đường bộ (cầu vượt sông, cầu vượt khe núi, cầu vượt trong đô thị, cầu vượt đường sắt, cầu vượt đường bộ, cầu vượt biển) và bao gồm cả cầu dành cho người đi bộ.

- Hầm đường bộ bao gồm hầm qua núi, hầm ngầm qua sông, hầm chui qua đường bộ, hầm chui qua đường sắt, hầm chui qua đô thị và hầm dành cho người đi bộ

- Ngoài ra còn có bến phà, cầu phao đường bộ, đường ngầm, đường tràn.

Nguyên tắc hoạt động giao thông đường bộ

1. Hoạt động giao thông đường bộ phải bảo đảm thông suốt, trật tự, an toàn, hiệu quả; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.

2. Phát triển giao thông đường bộ theo quy hoạch, từng bước hiện đại và đồng bộ; gắn kết phương thức vận tải đường bộ với các phương thức vận tải khác.

3. Quản lý hoạt động giao thông đường bộ được thực hiện thống nhất trên cơ sở phân công, phân cấp trách nhiệm, quyền hạn cụ thể, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương các cấp.

4. Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

5. Người tham gia giao thông phải có ý thức tự giác, nghiêm chỉnh chấp hành quy tắc giao thông, giữ gìn an toàn cho mình và cho người khác. Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc bảo đảm an toàn của phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

6. Mọi hành vi vi phạm pháp luật giao thông đường bộ phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

Chính sách phát triển giao thông đường bộ

- Nhà nước tập trung các nguồn lực phát triển giao thông đường bộ, ưu tiên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ ở vùng kinh tế trọng điểm, các thành phố, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số; có chính sách huy động các nguồn lực để quản lý, bảo trì đường bộ.

- Nhà nước có chính sách ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng; hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân ở các thành phố.

- Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đầu tư, kinh doanh khai thác kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và hoạt động vận tải đường bộ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ

- Cơ quan thông tin, tuyên truyền có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường bộ thường xuyên, rộng rãi đến toàn dân.

- Uỷ ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ tại địa phương, có hình thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp đến đồng bào các dân tộc thiểu số.

- Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo có trách nhiệm đưa pháp luật về giao thông đường bộ vào chương trình giảng dạy trong nhà trường và các cơ sở giáo dục khác phù hợp với từng ngành học, cấp học.

- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận có trách nhiệm phối hợp với cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện pháp luật về giao thông đường bộ.

- Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ cho cán bộ, chiến sĩ, công chức, viên chức, người lao động khác thuộc thẩm quyền quản lý.

Thành viên trong gia đình có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục, nhắc nhở thành viên khác chấp hành pháp luật về giao thông đường bộ.

Quy tắc giao thông đường bộ

Theo Điều 9 Luật giao thông đường bộ số 23/20008/QH13 ngày 13/11/2008, quy định quy tắc khi tham gia giao thông đường bộ như sau:

“Điều 9. Quy tắc giao thông đường bộ:

1. Người tham gia giao thông phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phần đường quy định và phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ.

2. Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn.”

Người tham gia giao thông gồm người điều khiển, người sử dụng phương tiện tham gia giao thông đường bộ; người điều khiển, dẫn dắt súc vật; người đi bộ trên đường bộ.

- Thực hiện quy tắc trên, người tham gia giao thông cần phải:

+ Người tham gia giao thông đường bộ phải đi bên phải theo chiều đi của mình, không được phép đi sang bên trái, phải đi đúng làn đường không được phép lấn sang các làn đường của phương tiện khác, đi đúng phần đường của mình theo quy định. Chấp hành tốt báo hiệu đường bộ, không được phép vượt đèn đỏ.

+ Đối với người tham gia giao thông đường bộ đi xe ô tô thì ô tô phải được trang bị dây an toàn, khi tham gia giao thông thì người lái xe và người ngồi hàng ghế bênh cạnh (ghế phía trước) trong ô tô đều phải thắt dây an toàn.

Hệ thống báo hiệu đường bộ

Căn cứ theo Điều 10 Luật giao thông đường bộ số 23/20008/QH13 ngày 13/11/2008, quy định hệ thống báo hiệu đường bộ như sau:

“ Điều 10. Hệ thống báo hiệu đường bộ:

1. Hệ thống báo hiệu đường bộ gồm hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; tín hiệu đèn giao thông, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn.

2. Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông quy định như sau:

a) Tay giơ thẳng đứng để báo hiệu cho người tham gia giao thông ở các hướng dừng lại;

b) Hai tay hoặc một tay dang ngang để báo hiệu cho người tham gia giao thông ở phía trước và ở phía sau người điều khiển giao thông phải dừng lại; người tham gia giao thông ở phía bên phải và bên trái của người điều khiển giao thông được đi;

c) Tay phải giơ về phía trước để báo hiệu cho người tham gia giao thông ở phía sau và bên phải người điều khiển giao thông phải dừng lại; người tham gia giao thông ở phía trước người điều khiển giao thông được rẽ phải; người tham gia giao thông ở phía bên trái người điểu khiển giao thông được đi tất cả các hướng; người đi bộ qua đường phải đi sau lưng người điều khiển giao thông.

3. Tín hiệu đèn giao thông có ba mầu, quy định như sau:

a) Tín hiệu xanh là được đi;

b) Tín hiệu đỏ là cấm đi;

c) Tín hiệu vàng là phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường.

4. Biển báo hiệu đường bộ gồm năm nhóm, quy định như sau:

a) Biển báo cấm để biểu thị các điều cấm;

b) Biển báo nguy hiểm để cảnh báo các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra;

c) Biển hiệu lệnh để báo các hiệu lệnh phải thi hành;

d) Biển chỉ dẫn để chỉ dẫn hướng đi hoặc các điều cần biết;

đ) Biển phụ để thuyết minh bổ sung các loại biển báo cấm, biển báo nguy hiểm, biển hiệu lệnh và biển chỉ dẫn.

5. Vạch kẻ đường là vạch chỉ sự phân chia làn đường, vị trí hoặc hướng đi, vị trí dừng lại.

6. Cọc tiêu hoặc tường bảo vệ được đặt ở mép các đoạn đường nguy hiểm để hướng dẫn cho người tham gia giao thông biết phạm vi an toàn của nền đường và hướng đi của đường.

7. Rào chắn được đặt ở nơi đường bị thắt hẹp, đầu cầu, đầu cống, đầu đoạn đường cấm, đường cụt không cho xe, người qua lại hoặc đặt ở những nơi cần điều khiển, kiểm soát sự đi lại.

8. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định cụ thể về báo hiệu đường bộ.”

- Căn cứ vào Khoản 1, Khoản 2, Khoản 3 Điều 10 đã quy định ở trên, nghĩa là:

+ Người điều khiên giao thông là cảnh sát giao thông; người được giao nhiệm vụ hướng dẫn giao thông tại nơi thi công, nơi ùn tắc giao thông, ở bến phà, tại cầu đường bộ đi chung với đường sắt.

+ Tín hiệu đèn giao thông là một thiết bị được dùng để điều khiển giao thông ở những giao lộ có lượng phương tiện lưu thông lớn (thường là ngã ba, ngã tư đông xe qua lại).

+ Biển báo hiệu là những biển báo có hình ảnh được dựng lên ở ven hai bên đường giao thông để nhằm cung cấp các thông tin hữu ích cụ thể có liên quan mật thiết đến mọi người tham gia giao thông.

+ Vạch kẻ đường là một dạng biển báo giao thông nhằm hướng dẫn, điều khiển giao thông trên đường giúp đảm bảo khả năng lưu thông xe cũng như sự an toàn cho người tham gia giao thông.

+ Tường bảo vệ là một thiết bị thường được thiết kế dạng hình chóp, sơn đỏ, vàng, cam và đặt trên bề mặt phẳng.

+ Rào chắn là thiết bị được dùng để điều tiết, phân luồng hoặc cảnh báo giao thông.

+ Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông là hệ thống báo hiệu mà người tham gia giao thông phải chấp hành.

+ Cột tín hiệu đèn giao thông có 3 màu: xanh được phép đi, đèn đỏ dừng lại, vàng đi chậm lại. Trường hợp đèn xanh đang bật mà cả đèn vàng và đỏ được bật cùng thời điểm thì các phương tiện vẫn được phép di chuyển, nhưng phải ưu tiên cho các phương tiện ở hướng khác đi.

+ Đối với người tham gia giao thông khi đi bộ, có 2 đèn đỏ và xanh: đèn đỏ có vẫn dừng lại, đèn xanh thì mới được phép đi. Người đi bộ chỉ được phép đi trên đoạn đường có vạch kẻ trắng, khi đèn có dấu hiệu nhấp nháy thì báo hiệu đèn sắp chuyển sang màu khác.

- Căn cứ vào Khoản 4, Điều 10, đã được quy định ở trên, thì biển bảo hiệu đường bộ được hiểu là:

+ Biển báo cấm có dạng hình tròn, nền mầu trắng và viền mầu đỏ.

+ Biển báo nguy hiểm có dạng hình tam giác, nền mầu vàng và viền mầu đỏ.

+ Biển bảo hiệu lệnh: Hình tròn, nền mầu xanh. Nội dung thể hiện bên trong nằm chính giữa và có mầu trắng. Đây là những biển bắt buộc mọi người lái xe, tham gia giao thông thì gặp đều phải tuân thủ và làm theo, thông thường là các hướng phải đi, hay hạn chế tốc độ tối thiểu…

+ Biển báo chỉ dẫn có dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông, nền mầu xanh. Nội dung thể hiện bên trong có thể là mầu đen, mầu trắng, mầu vàng hoặc đỏ.

+ Biển báo phụ đề có dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông, nền mầu trắng. Nội dung thể hiện bên trong chủ đạo là mầu đen hoặc mầu đỏ.

+ Vạch kẻ đường thể hiện đa dạng bằng các hình vẽ, các đường kẻ sọc…được sơn bằng các mầu trắng hoặc vàng trên mặt đường.

Chấp hành báo hiệu đường bộ

Căn cứ theo Điều 11 Luật giao thông đường bộ số 23/20008/QH13 ngày 13/11/2008, quy định việc chấp hành báo hiệu đường bộ như sau:

“ Điều 11. Chấp hành báo hiệu đường bộ

1. Người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh và chỉ dẫn của hệ thống báo hiệu đường bộ.

2. Khi có người điều khiển giao thông thì người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển giao thông.

3. Tại nơi có biển báo hiệu cố định lại có báo hiệu tạm thời thì người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh của báo hiệu tạm thời.

4. Tại nơi có vạch kẻ đường dành cho người đi bộ, người điều khiển phương tiện phải quan sát, giảm tốc độ và nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường.

Những nơi không có vạch kẻ đường cho người đi bộ, người điều khiển phương tiện phải quan sát, nếu thấy người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật đang qua đường thì phải giảm tốc độ, nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường bảo đảm an toàn.”

- Căn cứ theo quy định trên, người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh của người điều khiến giao thông, nếu không chấp hành thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.

+ Trường hợp người điều khiển ô tô và các loại xe tương tự ô tô thì sẽ phạt tiền từ 200.000 đồng – 400.000 đồng (Căn cứ theo Khoản 1, Điều 5, Nghị Định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường săt.)

+ Trường hợp người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy sẽ bị phạt tiền tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng (Căn cứ theo Khoản 1, Điều 6, Nghị Định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường săt.)

+ Trường hợp người đi bộ vi phạm sẽ bị phạt từ 60.000 đồng đến 100.000 đồng (Căn cứ theo Khoản 1, Điều 9, Nghị Định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường săt.)

Bài viết trên đây, Luật Hoàng Anh đã tìm hiểu về những quy tắc giao thông đường bộ, đã làm rõ được những hệ thống báo hiệu và việc chấp hành báo hiệu của luật giao thông đường bộ, những trường hợp không chấp hành theo pháp luật thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.