Xe máy chuyên dùng cần những điều kiện gì để tham gia giao thông?

Xe máy chuyên dùng chiếm số lượng nhỏ trong tổng số các phương tiện tham gia giao thông hàng ngày nhưng việc đặt ra các điều luật quy định điều kiện để đảm bảo cho các phương tiện này tham gia giao thông an toàn là việc rất cần thiết. Vậy xe máy chuyên dùng cần phải có điều kiện gì khi tham gia giao thông. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu dưới bài viết dưới đây.

1. Căn cứ pháp lý

Điều 57, Chương II, Luật giao thông đường bộ số 23/2008/QH12 ngày 13/11/2008 ngày 13/11/2008 quy định điều kiện tham gia giao thông của xe thô sơ như sau: 

“ Điều 57. Điều kiện tham gia giao thông của xe máy chuyên dùng

1. Bảo đảm các quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường sau đây:

a) Có đủ hệ thống hãm có hiệu lực;

b) Có hệ thống chuyển hướng có hiệu lực;

c) Có đèn chiếu sáng;

d) Bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển;

đ) Các bộ phận chuyên dùng phải lắp đặt đúng vị trí, chắc chắn, bảo đảm an toàn khi di chuyển;

e) Bảo đảm khí thải, tiếng ồn theo quy chuẩn môi trường.

2. Có đăng ký và gắn biển số do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

3. Hoạt động trong phạm vi quy định, bảo đảm an toàn cho người, phương tiện và công trình đường bộ khi di chuyển.

4. Việc sản xuất, lắp ráp, cải tạo, sửa chữa và nhập khẩu xe máy chuyên dùng phải tuân theo quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

5. Chủ phương tiện và người điều khiển xe máy chuyên dùng chịu trách nhiệm duy trì tình trạng an toàn kỹ thuật và kiểm định theo quy định đối với xe máy chuyên dùng khi tham gia giao thông đường bộ.

6. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định cụ thể về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, cấp, thu hồi đăng ký, biển số; quy định danh mục xe máy chuyên dùng phải kiểm định và tổ chức việc kiểm định; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định và tổ chức việc cấp, thu hồi đăng ký, biển số và kiểm định xe máy chuyên dùng của quân đội, công an sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.”

2. Nội dung quy định

2.1. Đảm bảo quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường

- Căn cứ Khoản 1, Điều 57, Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định về việc đảm bảo quy định về đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường là:

Xe máy chuyên dùng phải có đủ hệ thống hãm có hiệu lực; có hệ thống chuyển hướng có hiệu lực; có đèn chiếu sáng; bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển; các bộ phận chuyên dùng phải lắp đặt đúng vị trí, chắc chắn, bảo đảm an toàn khi di chuyển; bảo đảm khí thải, tiếng ồn theo quy chuẩn môi trường.

Xe máy chuyên dùng gồm xe máy thi công, xe máy nông nghiệp, lâm nghiệp và các loại xe đặc chủng khác sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh có tham gia giao thông đường bộ.

Xe chuyên dùng phải có hệ thống hãm (phanh): dầu phanh hoặc khí nén không được rò rỉ; đường ống dẫn dầu phanh hoặc khí nén không bị bẹp, nứt và phải được định vị chắc chắc; các cơ cấu điều khiển cơ khí của hệ thống phanh hoạt động bình thường và có hiệu lực; hành trình bàn đạp phanh phải đúng với quy định trong hồ sơ kỹ thuật; bình chứa khí nén phải định vị đúng vị trí và được kẹp chặt, van an toàn phải hoạt động ở trị số quy định trong hồ sơ kỹ thuật; lực điều khiển cơ cấu phanh phải đúng tiêu chuẩn quy định và không vượt quá trị số quy định trong hồ sơ kỹ thuật; thử phanh.

Xe chuyên dùng phải có hệ thống đèn chiếu sáng: phải có đủ số lượng, định vị đúng vị trí, không nứt, vỡ; cường độ chiếu sáng phải đảm bảo theo hồ sơ kỹ thuật. Xe chuyên dùng phải có đèn tín hiệu: có đủ số lượng, lắp đặt đúng vị trí theo hồ sơ kỹ thuật và được định vị chắc chắn; đèn xin đường có tần số nháy từ 60 đến 120 lần/phút; khi quan sát bằng mắt, phải phân biệt tín hiệu rõ ràng ở khoảng cách 20m đối với đèn phanh, đèn xin đường và khoảng cách 10m đối với đèn tín hiệu khác, trong điều kiện ban ngày; còi điện.

Xe máy chuyên dùng phải có hệ thống điều khiển: hệ thống điều khiển phải làm việc dứt khoát trong mọi trạng thái chỉ định, lực điều khiển nằm trong giới hạn quy định trong hồ sơ kĩ thuật; các chi tiết của hệ thống điều khiển không nứt, vỡ, định vị chắc chắn, đủ các chi tiết kẹp chặt, phòng lỏng và hoạt động bình thường; các loại thiết bị chỉ thị, hiển thị đủ số lượng theo hồ sơ kỹ thuật, định vị chắc chắn, đủ các chi tiết kẹp chặt và phòng lỏng và hoạt động bình thường; các cơ cấu hạn chế hành trình phải đúng kiểu loại, đủ số lượng theo hồ sơ kỹ thuật và phải hoạt động bình thường.

Xe máy chuyên dùng sử dụng động cơ diezel: độ khói (%HSU) tối đa cho phép là 60 đối với XMCD chưa qua sử dụng; độ khói (%HSU) tối đa cho phép là 72 đối với XMCD đã qua sử dụng.

Xe máy chuyên dùng sử dụng động cơ xăng: đối với XMCD chưa qua sử dụng, tối đa là 3,5; đối với  XMCD đã qua sử dụng, tối đa là 4,5; Thành phần HC (phần triệu thể tích-ppcm): đối với XMCD chưa qua sử dụng, tối đa là 800 đối với động cơ 4 kỳ, 7800 cho động cơ 2 kỳ; đối với xe máy chuyên dùng đã qua sử dụng, tối đa là 1200 cho động cơ 4 kỳ và 7800 cho động cơ 2 kỳ.

Xe máy chuyên dùng: mức ồn tối đa cho phép phát ra khi đỗ là 110 dB(A), xác định theo tiêu chuẩn Việt Nam 6435 – Âm học – Đo tiếng ồn do phương tiện giao thông đường bộ phát ra khi đỗ.

2.2. Quy định đăng ký và gắn biển số xe chuyên dùng

- Căn cứ Khoản 2, Điều 57, Luật giao thông đường bộ năm 2008, quy định về việc đăng ký và gắn biển số xe máy chuyên dùng là:

Xe máy chuyên dùng phải có đăng ký và gắn biển số do cơ quan quản lý có thẩm quyền cấp.

Hồ sơ đăng ký xe máy chuyên dùng lần đầu bao gồm: Tờ khai đăng ký xe máy chuyên dùng theo mẫu số 2 của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư này; Bản chính giấy tờ xác định quyền sở hữu xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 3 của Thông tư này trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 19 của Thông tư này; Bản chính giấy tờ xác định nguồn gốc xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 4 của Thông tư này trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 19 của Thông tư này.( Căn cứ theo Điều 5, Thông tư số 22/2019/TT-BGTVT ngày 12 tháng 6 năm 2019 quy định về đăng ký xe máy chuyên dùng).

Xe máy chuyên dùng được tạm nhập, tái xuất thuộc các chương trình dự án của nước ngoài đầu tư tại Việt Nam, các dự án ODA đầu tư tại Việt Nam phải thực hiện đăng ký có thời hạn, hồ sơ đăng đý bao gồm: Tờ khai đăng ký có thời hạn xe máy chuyên dùng theo mẫu số 3 của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư này; Giấy phép đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (bản sao và xuất trình bản chính để đối chiếu hoặc bản sao có chứng thực); Bản chính giấy tờ xác định quyền sở hữu xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 3 Thông tư này trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 19 của Thông tư này;  Bản chính giấy tờ xác định nguồn gốc xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 4 của Thông tư này trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 19 của Thông tư này ( căn cứ theo Điều 5, Thông tư số 22/2019/TT-BGTVT ngày 12 tháng 6 năm 2019 quy định về đăng ký xe máy chuyên dùng).

Xe máy chuyên dùng chưa đăng ký, khi di chuyển trên đường bộ phải được đăng ký tạm thời, hồ sơ đăng ký bao gồm: Tờ khai cấp Giấy chứng nhận đăng ký tạm thời xe máy chuyên dùng theo mẫu số 4 của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư này; Giấy tờ xác định quyền sở hữu xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 3 của Thông tư này (bản sao và xuất trình bản chính để đối chiếu hoặc bản sao có chứng thực); Giấy tờ xác định nguồn gốc xe máy chuyên dùng theo quy định tại Điều 4 của Thông tư này (bản sao và xuất trình bản chính để đối chiếu hoặc bản sao có chứng thực) (Căn cứ theo Điều 5 Thông tư số 22/2019/TT-BGTVT ngày 12 tháng 6 năm 2019 quy định về đăng ký xe máy chuyên dùng).

Biển số xe là tấm biển gắn trên mỗi xe cơ giới, được cơ quan công an cấp khi mua xe mới hoặc chuyển nhượng xe. Biển số xe được làm bằng hợp kim nhôm sắt, có dạng hình chữ nhật hoặc hơi vuông, trên đó có in những con số và chữ.

2.3. Quy định hoạt động của xe máy chuyên dùng

- Căn cứ Khoản 3, Điều 57, Luật giao thông đường bộ năm 2008, quy định về hoạt động của xe máy chuyên dùng:

Xe máy chuyên dùng được phép hoạt động trong phạm vi quy định, đảm bảo an toàn cho người, phương tiện và công trình đường bộ khi di chuyển.

Xe máy chuyên dùng gồm xe máy thi công, xe máy nông nghiệp, lâm nghiệp và các loại xe đặc chủng khác sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh có tham gia giao thông đường bộ.

Xe máy thi công là xe được dùng trong việc thi công công trình xây dựng, bao gồm các xe làm đất, máy thi công mặt đường, máy thi công nền móng công trình, máy đặt ống, máy nghiền sàng đá,…

Xe máy nông, lâm nghiệp là các xe phục vụ cho công việc trong hoạt động nuôi trồng nông – lâm sản. Ví dụ: xe máy kéo chuyên dụng bánh lốp, xe máy kéo chuyên dụng bánh xích,…

Xe máy chuyên dùng đặc chủng của quốc phòng, an ninh là dòng xe máy phân khối lớn được công an và quân đội sử dụng khi đi thực hiện nhiệm vụ.

Đảm bảo an toàn cho người, phương tiện và công trình khi di chuyển có nghĩa là không gây cản trở cho việc tham gia giao thông trên đường của người và phương tiện điều khiển khi tham gia giao thông.

2.4. Quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

- Căn cứ Khoản 4, Điều 57, Luật giao thông đường bộ năm 2008, quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe máy chuyên dùng:

Việc sản xuất, lắp ráp, cải tạo, sửa chữa và nhập khẩu xe máy chuyên dùng phải tuân theo quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Xe máy chuyên dùng phải có hình dáng, kích thước trọng lượng và kết cấu chung đúng với hồ sơ kỹ thuật; các thông số nhận dạng gồm có số động cơ, số khung, số xuất xưởng: phù hợp với quy định của nhà sản xuất hoặc hồ sơ gốc; động cơ và các cụm liên quan: định vị chắc chắn, hoạt động ổn định ở mọi chế độ, bầu giảm thanh và đường ống dẫn khí thải không thủng; thân vỏ không thủng, rách và định vị chắc chắn với bệ; buồng lái: đối với buồng lái kín: Cửa có đủ số lượng theo hồ sơ kĩ thuật; khoá cửa chắc chắn và không tự mở; kính chắn gió không có vết rạn nứt; gạt nước đủ số lượng theo hồ sơ kỹ thuật, định vị đúng và hoạt động tốt; đối với buồng lái hở: Mái che và khung đỡ mái che phải chắc chắn; ghế người lái: phải được định vị đúng vị trí và chắc chắn, không bị thủng, rách; gương quan sát phía sau đủ số lượng và đúng kiểu loại ghi trong hồ sơ kỹ thuật, không nưt, vỡ và cho hình ảnh rõ nét; khung và sàn bệ chính không được thay đổi kết cấu so với hồ sơ, các dầm dọc và ngang của khung bệ không cong vênh hoặc nứt, gẫy, thủng ở mức nhận biết bằng mắt thường;…

3. Thẩm quyền quy định một số vấn đề đối với xe máy chuyên dùng

- Căn cứ Khoản 6, Điều 57, Luật giao thông đường bộ năm 2008, quy định thẩm quyền quy định một số vấn đề đối với xe máy chuyên dùng, cụ thể là:

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tại quy định cụ thể về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, cấp, thu hổi đăng ký, biển số.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tại quy định danh mục xe máy chuyên dùng phải kiểm định và tổ chức việc kiểm định.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định và tổ chức việc cấp, thu hồi đăng ký, biển số và kiểm định xe máy chuyên dùng của quân đội, công an sử dụng vào mục địch quốc phòng, an ninh.

Bài viết trên đây, Luật Hoàng Anh đã đi tìm hiểu quy định các điều kiện tham gia giao thông đôi với xe máy chuyên dùng.

Luật Hoàng Anh