Nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan quy định như thế nào?

Nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan được quy định cụ thể trong Luật Hải quan 2014. Trên vai trò của người dân, doanh nghiệp biết rõ nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan giúp chúng ta giám sát công việc tốt hơn khi thực hiện các thủ tục hải quan và các công việc liên quan khác.

Hải quan Việt Nam có nhiệm vụ thực hiện kiểm tra, giám sát hàng hóa, phương tiện vận tải; phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; tổ chức thực hiện pháp luật về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; thống kê hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật; kiến nghị chủ trương, biện pháp quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh và chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Để thực hiện được những nhiệm vụ trên, đòi hỏi hải quan phải có một đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ và kinh nghiệm. Ngoài ra, pháp luật cũng phải trao họ lực lượng công chức hải quan những quyền hạn nhất định để họ hoàn thành nhiệm vụ của mình. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích các quy định của pháp luật về nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan theo quy định của Luật Hải quan năm 1014.

Khái niệm công chức hải quan

Theo quy định của Luật cán bộ, công chức năm 2008, công chức được hiểu là Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.

Từ định nghĩa trên về công chức, chúng ta hiểu rằng công chức hải quan là công dân Việt Nam, được bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong hệ thống cơ quan hải quan các cấp. Như vậy, công chức hải quan là những người làm việc trong hệ thống hải quan các cấp hoặc các đơn vị sự nghiệp của hải quan. Họ được hưởng lương từ ngân sách nhà nước và quỹ lương của cơ quan. Căn cứ vào tình hình và nhu cầu công việc, tổng cục trưởng tổng cục hải quan là chủ thể có thẩm quyền quyết định hình thức, tiêu chí, điều kiện bổ nhiệm đối với công chức hải quan.

Cụ thể tại Điều 15 Luật Hải quan 2014 quy định công chức hải quan như sau:

“Điều 15. Công chức hải quan

1. Công chức hải quan là người có đủ điều kiện được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan hải quan; được đào tạo, bồi dưỡng và quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.

2. Chế độ phục vụ, chức danh, tiêu chuẩn, lương, phụ cấp thâm niên, chế độ đãi ngộ khác đối với công chức hải quan, hải quan hiệu, cờ hiệu, cấp hiệu, trang phục, giấy chứng minh hải quan theo quy định của Chính phủ.”

Nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan

Công chức hải quan là người được nhà nước trao quyền thay mặt nhà nước thực hiện các công việc liên quan đến lĩnh vực hải quan. Để hoàn thành nhiện vụ này, nhà nước trao cho công chức hải quan những quyền hạn nhất định, điều này đã được pháp luật quy định cụ thể tại Điều 19 Luật Hải quan 2014. Theo đó, nhiệm vụ và quyền hạn của công chức hải quan được quy định như sau:

+ Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, quy trình nghiệp vụ hải quan và chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Công chức hải quan cũng phải nghiêm chỉnh chấp hành thực hiện pháp luật trong quá trình làm việc và sinh sống. Khi thực hiện nhiệm vụ của mình, công chức hải quan phải bảo đảm đúng trình tự, thủ tục theo pháp luật, chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với những hành vi của mình thực hiện.

+ Hướng dẫn người khai hải quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khi có yêu cầu.

Khi có yêu cầu của của các cá nhân, tổ chức về việc thực hiện các thủ tục hải quan, công chức hải quan có trách nhiệm phải hướng dẫn họ thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản của công chức hải quan.

+ Thực hiện kiểm tra, giám sát hải quan; giám sát việc mở, đóng, chuyển tải, xếp dỡ hàng hóa tại địa điểm làm thủ tục hải quan và địa điểm kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hải quan thì yêu cầu chủ hàng hóa, chủ phương tiện vận tải, người chỉ huy, người điều khiển phương tiện vận tải hoặc người được ủy quyền thực hiện các yêu cầu để kiểm tra, khám xét hàng hóa, phương tiện vận tải theo quy định và pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Khi có yêu cầu của của các cá nhân, tổ chức về việc thực hiện các thủ tục hải quan, công chức hải quan có trách nhiệm phải hướng dẫn họ thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản của công chức hải quan.

+ Lấy mẫu hàng hóa với sự có mặt của người khai hải quan để cơ quan hải quan phân tích hoặc trưng cầu giám định phục vụ kiểm tra hải quan.

Mục đích của việc lấy mẫu hàng hóa là để phân tích, phục vụ cho hoạt động kiểm tra của công chức hải quan đạt được hiệu quả cao. Phát hiện các hàng hóa kém chất lượng, hàng giả…

+ Yêu cầu người khai hải quan cung cấp thông tin, chứng từ liên quan đến hàng hóa để xác định đúng mã số, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa.

Công chức hải quan được Nhà nước trao quyền trong việc yêu cầu người khai hải quan cung cấp các chứng từ tài liệu liên quan đến hàng hóa. Người khai hải quan có nghĩa vụ phải cung cấp các tài liệu theo yêu cầu của công chức hải quan.

+ Yêu cầu người chỉ huy, người điều khiển phương tiện vận tải đi đúng tuyến đường, đúng thời gian, dừng đúng nơi quy định.

Công chức hải quan có quyền hướng dẫn, chỉ đạo người điều khiển vận phải đi theo các tuyến đường, địa điểm nhất định để thuận thiện cho hoạt động kiếm tra giám sát của hải quan.

Ngoài ra còn có các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Hải quan 2014.

Luật Hoàng Anh