Quản lý lý lịch tư pháp phải đảm bảo nguyên tắc gì?

Lý lịch tư pháp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống dân sự của công dân, cũng như trong quản lý nhân sự và hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự. Trong bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về nguyên tắc quản lý lý lịch tư pháp.

Khái quát chung

Lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tình trạng thi hành án và về việc cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.

Quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp có thể hiểu là quá trình các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng quyền lực của mình tác động có tổ chức và điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong hoạt động cung cấp, tiếp nhận, cập nhật thông tin lý lịch tư pháp, lập lý lịch tư pháp, tổ chức và quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp; cấp phiếu lý lịch tư pháp theo nguyên tắc nhất định nhằm đạt được mục tiêu của quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp.

Nguyên tắc quản lý lý lịch tư pháp                                                                                            

Căn cứ theo Điều 4 Luật lý lịch tư pháp 2014 quy định quản lý lý lịch tư pháp phải đảm bảo những nguyên tắc sau:

Thứ nhất: Lý lịch tư pháp chỉ được lập trên cơ sở bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; quyết định của Tòa án tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã bị phá sản đã có hiệu lực pháp luật.

+ Bản án là văn bản ghi nhận phán quyết của Tòa án sau khi xét xử một vụ án. Bản án đánh dấu sự kết thúc toàn bộ quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cho nên nội dung của nó phải phản ánh những kết quả của phiên tòa và ý kiến phân tích, đánh giá của hội đồng xét xử.

+ Quyết định là loại văn bản thuộc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được ban hành bỏi người đứng đầu cơ quan, tổ chức nhân danh người ký hoặc nhân danh cơ quan, tổ chức đó.

+ Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.

+ Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã.

+ Tuyên bố phá sản là phán quyết của toà án có thẩm quyền về việc xoá bỏ một doanh nghiệp bị thua lỗ đến mức không thể thanh toán được các khoản nợ đến hạn mặc dù đã sử dụng các biện pháp cần thiết mà vẫn không thể khắc phục được và từ đó đưa ra các biện pháp xử lý tài sản thích hợp.

Đây là nguyên tắc cơ bản, quan trọng nhất nhằm đảm bảo giá trị pháp lý của lý lịch tư pháp, thể hiện ý chí của cơ quan có thẩm quyền áp dụng theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

Thứ hai:  Bảo đảm tôn trọng bí mật đời tư của cá nhân.

Bí mật đời tư của cá nhân có thể hiểu là tổng thể các yếu tố tạo thành nét riêng đặc thù, độc lập, không thể trộn lẫn và mang dấu ấn của riêng cá nhân, và các quan hệ quá khứ, các thông tin liên quan đến cá nhân mang tính chất chi phối các quan hệ cụ thể của cá nhân mà bị bộc lộ sẽ gây cho cá nhân những bất lợi hoặc dễ gây ra sự hiểu lầm ở các chủ thể khác

Nguyên tắc này nhằm đảm bảo quyền của công dân. Bảo vệ tôn trọng bí mật đời tư của cá nhân là quyền công dân cơ bản được ghi nhận trong nhiều bộ luật khác nhau, cao nhất là Hiến pháp.

Thứ ba: Thông tin lý lịch tư pháp phải được cung cấp, tiếp nhận, cập nhật, xử lý đầy đủ, chính xác theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định. Cơ quan cấp Phiếu lý lịch tư pháp chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin trong Phiếu lý lịch tư pháp.

Phiếu lý lịch tư pháp là phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp có giá trị chứng minh cá nhân có hay không có án tích; bị cấm hay không bị cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật lý lịch tư pháp

Luật Hoàng Anh