Người thừa kế có được quyền từ chối nhận di sản không?

Thứ sáu, 01/12/2023, 08:24:31 (GMT+7)

Quy định về từ chối nhận di sản thừa kế? Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế. Luật Hoàng Anh tư vấn miễn phí pháp luật dân sự chính xác 24/24.

MỤC LỤC

MỤC LỤC

Quyền hưởng di sản là quyền của cá nhân, tổ chức được hưởng tài sản do người đã chết để lại. Mọi cá nhân, tổ chức đều có quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên trong một số trường hợp người thừa kế vì một số lý do nào đó mà có thể từ chối nhận di sản của người đã chết để lại. Vậy pháp luật quy định như thế nào về vấn đề từ chối nhận di sẩn của người thừa kế? LIÊN HỆ NGAY tới số điện thoại 0908308123 với Luật sư để được cung cấp dịch vụ tư vấn luật dân sự miễn phí nhanh chóng - hiệu quả hoặc tìm hiểu các thông tin cần thiết thông qua nội dung bài viết dưới đây. 

Căn cứ pháp lý 

- Bộ luật dân sự 2015;

- Luật công chứng 2014;

- Nghị định 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch.

Di sản là gì? Quyền được hưởng di sản? 

Di sản hiểu là tài sản của cá nhân để lại sau khi chết. Theo Điều 612 Bộ luật dân sự 2015 quy định: Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. Nếu người chết để lại di chúc thì di sản sẽ được chia theo di chúc; trường hợp người chế không để lại di chúc sẽ chia theo pháp luật. Người được hưởng di sản là người thừa kế theo di chúc hoặc người thừa kế theo pháp luật. 

Về quyền được hưởng di sản, Điều 609 và Điều 610 Bộ luật dân sự 2015 nêu rõ về quyền hưởng di sản như sau: 

" Điều 609. Quyền thừa kế

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.

Điều 610. Quyền bình đẳng về thừa kế của cá nhân

Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật."

Theo đó, pháp luật đảm bảo mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật mà không bị ai ngăn cấm, cản trở. 

Quy định về quyền từ chối nhận di sản 

Bên cạnh đảm bảo quyền lợi được hưởng di sản của mọi cá nhân. Pháp luật cũng tôn trọng và cho phép người thừa kế được quyền từ chối nhận di sản nếu việc từ chối di sản là chính đáng, không vì mục đích xấu. Cụ thể Điều 620 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

"Điều 620. Từ chối nhận di sản
1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản"

Theo đó, việc từ chối nhận di sản không được chấp nhận nếu nhằm mục đích trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản đối với người khác. Ví dụ: người thừa kế đang có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho người khác nhưng việc cớ không có khả năng tài chính để thực hiện, nhưng lại từ chối nhận di sản thì việc từ chối trong trường hợp này không được pháp luật chấp nhận.
Để đảm bảo tính pháp lý, thì người thừa kế phải lập văn bản từ chối nhận di sản gửi cho người quản lý di sản và những người thừa kế khác cùng biết. Điều này là cần thiết, phù hợp vì thuận tiện hơn trong việc quản lý, phân chia di sản, để những người thừa kế còn lại biết rõ và thực hiện uyền và nghĩa vụ của mình sao cho phù hợp. 
Việc từ chối phải được thực hiện trước thời điểm những người thừa kế bắt đầu thực hiện quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Việc thực hiện quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại của mỗi người thừa kế tương ứng với phần tài sản mà họ được thừa kế, vì vậy một người khi từ chối nhận di sản phải thực hiện trước thời điểm đó để các chủ thể thống nhất với nhau về phần tài sản mà mỗi người thừa kế còn lại được nhận. Người từ chối nhận di sản sẽ không phải thực hiện quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại.

Tài sản không có người nhận thừa kế

Trong trường hợp tất cả người có quyền hưởng di sản đểu từ chối nhận di sản thì di sản của người chết để lại sẽ xử lý theo quy định tại điều 622 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

" Trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước." 

Trình tự, thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế 

Bước 1: Người từ chối nhận di sản thừa kế chuẩn bị hồ sơ bao gồm:

- Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có cam kết việc từ chối nhận di sản thừa kế không nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản (dự thảo).

- Căn cước công dân (bản sao có chứng thực).

- Di chúc (bản sao có chứng thực) trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế trong trường hợp thừa kế theo pháp luật.

- Giấy chứng tử của người để lại di sản (bản sao chứng thực).

- Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản (bản sao có chứng thực).

Bước 2: Công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế 

- Công chứng viên kiểm tra hồ sơ từ chối nhận di sản thừa kế.

- Người từ chối nhận di sản thực hiện ký lên văn bản từ chối di sản thừa kế trước mặt công chứng viên. Trường hợp người từ chối nhận di sản không ký được thì phải điểm chỉ; nếu người đó không đọc được, không nghe được, không ký, không điểm chỉ được thì phải có 02 người làm chứng.

- Cán bộ chứng thực thực hiện chứng thực cho văn bản từ chối nhận di sản. 

Bước 3: Nhận văn bản công nhận từ chối nhận di sản thừa kế

Sau khi nhận được văn bản công nhận từ chối nhận di sản thừa kế, người từ chối nhận di sản giao lại văn bản công nhận từ chối nhận di sản thừa kế đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

 

Công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế ở đâu?

Điều 42 Luật công chứng 2014 quy đinh:

" Điều 42. Phạm vi công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản

Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng chỉ được công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, trừ trường hợp công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản và văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản." 

Mặt khác Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP quy định Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền và trách nhiệm chứng thực văn bản từ chối nhận di sản. Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã. Việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là động sản, chứng thực di chúc không phụ thuộc vào nơi cư trú của người yêu cầu chứng thực.

Do đó, người từ chối di sản có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản tại các văn phòng công chứng hoặc chứng thực tại UBND cấp xã bất kỳ.

Lệ phí công chứng văn bản từ chối nhận di sản 

Khoản 3 Điều 4 Thông tư 257/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý, sử dụng phí công chứng; phí chứng thực; phí thẩm định tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề công chứng; phí thẩm định điều kiện hoạt động văn phòng công chứng; lệ phí cấp thẻ công chứng viên quy định mức phí đối với trường hợp công chứng văn bản từ chối nhận di sản là 20.000 đồng/văn bản. 

Dịch vụ tư vấn từ chối nhận di sản thừa kế, pháp luật thừa kế của Luật Hoàng Anh

Trường hợp có thắc mắc liên quan đến pháp luật thừa kế, hãy LIÊN HỆ NGAY với Công ty Luật Hoàng Anh qua số điện thoại 0908308123 để được tư vấn trực tiếp và cung cấp dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng bởi những Luật sư UY TÍN - CHẤT LƯỢNG.

Các luật sư của Công ty Luật Hoàng Anh là những luật sư chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm hành nghề, trực tiếp tiến hành tư vấn và cung cấp dịch vụ theo yêu cầu của bạn một cách nhanh chóng - hiệu quả nhất.

Luật Sư Phạm Thị Thu Hà

Chuyên viên pháp lý Trịnh Thị Chình

Luật Sư Nguyễn Thị Ngàn

Luật Sư Vũ Khánh Hiếu

Luật Sư Nguyễn Thùy Dung

Thạc sĩ kinh tế Nguyễn Mai Hương

Luật Sư Lê Tiến Thành

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Diệu Quỳnh

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Thu Hiền

Luật Sư Đào Hồng Sơn

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

2

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

2

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

8

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

10

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

10

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

15

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

20

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

20

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

30

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư vấn miễn phí ngay Chat với luật sư