Quy định của pháp luật về công bố di chúc?

Thứ hai, 22/01/2024, 02:09:24 (GMT+7)

Công bố di chúc là gì? Quy định của pháp luật về công bố di chúc? Dịch vụ tư vấn pháp luật thừa kế nhanh chóng - hiệu quả 24/7.

MỤC LỤC

MỤC LỤC

Sau thời điểm mở thừa kế tức sau thời điểm mà người để lại di chúc chết, di chúc sẽ được công bố với những người thừa kế và người có quyền lợi liên quan. Vậy công bố di chúc được pháp luật quy định như thế nào? GỌI NGAY tới hotline 0908308123 để được tư vấn luật dân sự online MIỄN PHÍ hoặc tìm hiểu các thông tin pháp lý cần thiết thông qua nội dung bài viết dưới đây. 

Căn cứ pháp lý

Bộ luât dân sự 2015 số 91/2015/QH13 ngày 24 tháng 11 năm 2015. 

Di chúc là gì? 

Căn cứ Điều 624 Bộ luật Dân sự quy định thì di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

- Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

- Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép; nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Công bố di chúc là gì? 

Công bố di chúc là việc công khai nội dung của di chúc cho mọi người được biết để tiến hành chia di sản, là cơ sở để người thừa kế xác định quyền, nghĩa vụ của mình. Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại di sản chết. Vì vậy, sau thời điểm mở thừa kế sẽ là lúc di chúc được công bố với những người thừa kế và người có quyền lợi liên quan.

Điều 647 Bộ luật dân sự 2015 quy định cụ thể về việc công bố di chúc như sau: :

"Điều 647. Công bố di chúc
1. Trường hợp di chúc bằng văn bản được lưu giữ tại tổ chức hành nghề công chứng thì công chứng viên là người công bố di chúc.
2. Trường hợp người để lại di chúc chỉ định người công bố di chúc thì người này có nghĩa vụ công bố di chúc; nếu người để lại di chúc không chỉ định hoặc có chỉ định nhưng người được chỉ định từ chối công bố di chúc thì những người thừa kế còn lại thỏa thuận cử người công bố di chúc.
3. Sau thời điểm mở thừa kế, người công bố di chúc phải sao gửi di chúc tới tất cả những người có liên quan đến nội dung di chúc.
4. Người nhận được bản sao di chúc có quyền yêu cầu đối chiếu với bản gốc của di chúc.
5. Trường hợp di chúc được lập bằng tiếng nước ngoài thì bản di chúc đó phải được dịch ra tiếng Việt và phải có công chứng hoặc chứng thực"

Chủ thể công bố di chúc

Chủ thể công bố di chúc không cố định là một người cụ thể, mà tùy vào từng trường hợp sẽ có người công bố di chúc khác nhau. 

- Chủ thể là công chứng viên: Khi lập di chúc bằng văn bản người để lại di sản có thể tiến hành công chứng di chúc để đảm bảo tính pháp lý, tránh việc có người sửa đổi, giả mạo di chúc, họ cũng có thể nhờ tổ chức hành nghề công chứng lưu giữ di chúc, tránh trường hợp xảy ra tình trạng hư hỏng, thất lạc di chúc. Tổ chức hành nghề công chứng thực hiện lưu giữ di chúc theo đề nghị của người lập di chúc. Khi đó, sau thời điểm mở thừa kế thì công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện lưu giữ di chúc, sẽ tiến hành công bố di chúc. Đây là trường hợp bắt buộc không phụ thuộc vào mong muốn chủ người lập hay của công chứng viên. Chỉ cần tổ chức hành nghề công chứng nhận gửi giữ di chúc thì phải có nghĩa vụ công bố di chúc khi người để lại di sản chết.

- Chủ thể được người lập di chúc chỉ định: Trong các trường hợp di chúc được lập bằng những hình thức còn lại như di chúc bằng văn bản được chứng thực, di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, di chúc bằng văn bản có người làm chứng và di chúc bằng miệng, thì người lập di chúc có quyền chỉ định người công bố di chúc. Pháp luật tôn trọng ý chí tự nguyện, mong muốn của mọi chủ thể trong các quan hệ pháp luật dân sự. Trường hợp này có thể được xác lập dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa người lập di chúc và người công bố di chúc, hoặc chỉ dựa vào ý chí của một mình người lập di chúc. Vì vậy mà người được chỉ định công bố di chúc theo ý chí của người đã chết không có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện theo chỉ định, họ có quyền từ chối.

- Chủ thể là người thừa kế: Những người thừa kế có thể thỏa thuận cử một người công bố di chúc khi người để lại di sản không chỉ định người công bố, hoặc người được chỉ định từ chối và di chúc cũng không được lưu giữ tại tổ chức hành nghề công chứng. Vì thủ tục công bố di chúc là cơ sở để tiến hành chia di sản theo sự định đoạt của người chết, vậy nên trong mọi trường hợp cần phải có người công bố di chúc. 

Nghĩa vụ của chủ thể công bố di chúc

Sau thời điểm mở thừa kế, người công bố di chúc thực hiện công bố di chúc bằng cách xác định những người có liên quan đến nội dung di chúc như: người thừa kế, người được di tặng,… sau đó sao bản di chúc gửi đến tất cả những người trên. Pháp luật quy định công bố di chúc bằng cách gửi bản sao để thuận lợi hơn cho những người có liên quan, trên thực tế không chỉ về khoảng cách địa lý, mà cả thời giờ sinh hoạt của mọi người đều không giống nhau, nên rất khó để tổ chức một buổi tập trung nhằm công khai di chúc. Mặt khác, nội dung của di chúc trước thời điểm mở thừa kế phải đảm bảo tính bí mật, vì vậy bản chất công bố di chúc chỉ để những người có liên quan biết về nội dung của di chúc gồm những gì, quyền, nghĩa vụ của từng người di chúc. Do đó, việc gửi bản sao di chúc vừa linh hoạt cho người công bố và người có liên, vừa phù hợp với bản chất của sự việc. 

Quyền của người nhận bản sao di chúc

Di chúc chỉ có duy nhất một bản chính, trong khi người có liên quan đến nội dung di chúc lại nhiều, vì vậy chỉ có thể gửi đến họ bản sao của di chúc. Mặt khác, trước khi di sản được chia, bản di chúc gốc có tính quyết định đến việc chia di sản, cũng như giải quyết tranh chấp (nếu có) về thừa kế, nên cần được bảo quản, giữ gìn. Nhưng với bản sao thì hoàn toàn có thể bị thay đổi nội dung so với bản chính, do đó, khi nhận được bản sao di chúc, người nhận có quyền nghi ngờ về nội dung bản sao có giống với bản gốc hay không. Để đảm bảo quyền lợi cho họ, cũng như tính công khai, minh bạch của người công bố, pháp luật cho phép người nhận quyền yêu cầu đối chiếu với bản gốc của di chúc. 

Công bố di chúc lập bằng tiếng nước ngoài

Nếu di chúc lập bằng tiếng nước ngoài, thì phải dịch ra tiếng Việt và phải công chứng, chứng thực. Bởi địa điểm phát sinh quyền thừa kế là tại Việt Nam, những người thừa kế là người Việt Nam có thể không biết tiếng nước ngoài, vì vậy di chúc phải được dịch ra tiếng Việt. Bên cạnh đó, Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp là Tòa án Việt Nam nên mọi văn bản đều phải dịch sang tiếng Việt. Khi được dịch sang tiếng Việt có thể nội dung bị sai lệch so với ý chí của người để lại di sản, nên để đảm bảo bản dịch là hợp pháp, phản ánh đúng, đủ mong muốn của của người chết, thì bản dịch phải được công chứng, chứng thực. Từ quy định này có thể loại trừ đối với di chúc được lập dưới hình thức văn bản được công chứng, chứng thực. Như vậy, trường hợp này chỉ xảy ra với di chúc bằng văn bản có hoặc không có người làm chứng, và di chúc bằng miệng (nếu người làm chứng ghi chép lại nội dung bằng tiếng nước ngoài).

Dịch vụ tư vấn pháp luật thừa kế của Luật Hoàng Anh

Nếu như có thắc mắc hoặc có vấn đề nào chưa rõ, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty Luật Hoàng Anh qua số hotline: 0908 308 123 để trao đổi và làm rõ thêm về các vấn đề liên quan đến công bố di chúc theo quy định của pháp luật một cách CHÍNH XÁC - NHANH CHÓNG.

Các luật sư của Luật Hoàng Anh là những luật sư chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm hành nghề, trực tiếp tiến hành tư vấn và cung cấp dịch vụ theo yêu cầu của bạn một cách hiệu quả nhất.

 

Luật Sư Phạm Thị Thu Hà

Chuyên viên pháp lý Trịnh Thị Chình

Luật Sư Nguyễn Thị Ngàn

Luật Sư Vũ Khánh Hiếu

Luật Sư Nguyễn Thùy Dung

Thạc sĩ kinh tế Nguyễn Mai Hương

Luật Sư Lê Tiến Thành

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Diệu Quỳnh

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Thu Hiền

Luật Sư Đào Hồng Sơn

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

2

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

2

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

8

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

10

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

10

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

15

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

20

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

20

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

30

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư vấn miễn phí ngay Chat với luật sư