Đối tượng của quyền bề mặt là tài sản, vì vậy sau khi quyền bề mặt chấm dứt làm phát sinh quy định về xử lý tài sản sau khi chấm dứt quyền

MỤC LỤC

Đối tượng của quyền bề mặt là tài sản, vì vậy sau khi quyền bề mặt chấm dứt làm phát sinh quy định về xử lý tài sản sau khi chấm dứt quyền. Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc xử lý tài sản sau khi quyền bề mặt chấm dứt? Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015.
Quyền bề mặt là quyền của một chủ thể đối với mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất mà quyền sử dụng đất đó thuộc về chủ thể khác. Quyền bề mặt chấm dứt trong nhiều trường hợp khác nhau như: hết thời hạn hưởng quyền, theo thỏa thuận của các bên, khi tài sản bị Nhà nước thu hồi,…Tuy nhiên dù chấm dứt trong trường hợp nào, thì cũng phát sinh vấn đề xử lý tài sản, quyền bề mặt mang tính chất của một vật quyền. Điều 273 Bộ luật dân sự 2015 quy định về xử lý tài sản sau khi quyền bề mặt chấm dứt như sau:

"Điều 273. Xử lý tài sản khi quyền bề mặt chấm dứt
1. Khi quyền bề mặt chấm dứt, chủ thể quyền bề mặt phải trả lại mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất cho chủ thể có quyền sử dụng đất theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
2. Chủ thể quyền bề mặt phải xử lý tài sản thuộc sở hữu của mình trước khi quyền bề mặt chấm dứt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác".

Trường hợp chủ thể quyền bề mặt không xử lý tài sản trước khi quyền bề mặt chấm dứt thì quyền sở hữu tài sản đó thuộc về chủ thể có quyền sử dụng đất kể từ thời điểm quyền bề mặt chấm dứt, trừ trường hợp chủ thể có quyền sử dụng đất không nhận tài sản đó.
Trường hợp chủ thể có quyền sử dụng đất không nhận tài sản mà phải xử lý tài sản thì chủ thể có quyền bề mặt phải thanh toán chi phí xử lý tài sản.
Tùy từng trường hợp chấm dứt quyền bề mặt cụ thể mà chủ thể có quyền phải trả lại tài sản hay không. Trong trường hợp chấm dứt do chủ sở hữu chuyển quyền sử dụng cho chủ thể quyền bề mặt thì chủ thể không phải trả lại tài sản, vì chủ thể có quyền đã trở thành chủ sở hữu của tài sản đó. Đối với trường hợp tài sản bị Nhà nước tịch thu thì cá nhân, pháp nhân quyền bề mặt phải trả lại tài sản cho Nhà nước, vì lúc này chủ sở hữu đã không còn quyền với tài sản nữa. Ngoài ra thì khi chấm dứt quyền bề mặt, chủ thể có quyền phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu như thông thường.
Chủ thể có quyền bề mặt có nghĩa vụ phá dỡ, di dời tài sản đã hình thành trên bề mặt của tài sản được chuyển giao. Việc di dời tài sản diễn ra chủ yếu là đối với cây cối, vì đây là dạng tài sản dễ di dời, tuy nhiên nếu tài sản là công trình xây dựng thì cũng có thể di dời được. Ví dụ như đối với công trình làm bằng gỗ thì có thể tháo dỡ hoặc di chuyển theo khối. Nếu là công trình xây dựng không thể di dời thì để xử lý tài sản triệt để, tuyệt đối, baor vệ quyền cho chủ sử dụng thì, pháp luật quy định phải phá dỡ. Tuy nhiên việc pháp dỡ công trình xây dựng sẽ rất lãng phí, vì vậy mà pháp luật mở rộng bằng cách quy định về việc có thể chuyển giao tài sản cho chủ thể có quyền sử dụng đất. Vậy nhưng, để đảm bảo tính tự do, độc lập trong ý chí của các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự, thì chủ thể có quyền sử dụng đất có thể từ chối nhận chuyển giao tài sản. Khi đó không còn cách nào khác là phải phá dỡ tài sản, chi phí phá dỡ đều do người có quyền bề mặt thanh toán, vì đây là tài sản của họ.
Quy định về xử lý tài sản sau khi quyền bề mặt chấm dứt nhằm khôi phục lại tình trạng ban đầu của tài sản, nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ thể có quyền sử dụng. Trên đây là những quy định của pháp luật về phương pháp xử lý tài sản sau khi quyền bề mặt chấm dứt.

Luật Hoàng Anh

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Chat ngay Gọi ngay Hồ sơ năng lực

Dịch vụ pháp lý