Sở hữu chung của các thành viên trong gia đình là gì?

Sở hữu chung là hình thức sở hữu của nhiều chủ sở hữu đối với cùng một tài sản đó. Tùy là vào hình thức sở hữu mà quyền, nghĩa vụ của các chủ sở hữu đối với tài sản chung là bằng nhau hoặc không bằng nhau. Trong đó sở hữu chung của các thành viên trong gia đình là một hình thức thức sở hữu mà tại đó quyền của các chủ thể được xác lập theo phương thức thỏa thuận. Vậy sở hữu chung của các thành viên trong gia đình là gì? Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015.
Pháp luật quy định sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ sở hữu đối với tài sản. Sở hữu chung bao gồm sở hữu chung theo phần và sở hữu chung hợp nhất. Sở hữu chung của các thành viên trong gia đình là hình thức sở hữu chung theo phần. Điều 212 Bộ luật dân sự 2015 quy định về sở hữu chung của các thành viên trong gia đình như sau:

"Điều 212. Sở hữu chung của các thành viên gia đình
1. Tài sản của các thành viên gia đình cùng sống chung gồm tài sản do các thành viên đóng góp, cùng nhau tạo lập nên và những tài sản khác được xác lập quyền sở hữu theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.
2. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung của các thành viên gia đình được thực hiện theo phương thức thỏa thuận. Trường hợp định đoạt tài sản là bất động sản, động sản có đăng ký, tài sản là nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình phải có sự thỏa thuận của tất cả các thành viên gia đình là người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Trường hợp không có thỏa thuận thì áp dụng quy định về sở hữu chung theo phần được quy định tại Bộ luật này và luật khác có liên quan, trừ trường hợp quy định tại Điều 213 của Bộ luật này"

Chủ thể xác lập tài sản là các thành viên trong gia đình, đó có thể là bố, mẹ, con cái, ông bà,…Các tài sản do các chủ sở hữu cùng nhau đóng góp, tạo lập nên, các tài sản đó có thể là: tiền mặt, nhà cửa, đất đai, xe,…
Các chủ sở hữu thỏa thuận trong việc quản lý, sử dụng tài sản. Các thành viên có quyền tự do sử dụng, quản lý tài sản là tài sản chung của gia đình mà không bị ai ngăn cản, can thiệp. Tuy nhiên vì là tài sản chung gắn với quyền lợi của tất các chủ sở hữu, tài sản nhằm phục vụ cho lợi ích của tất cả các chủ sở hữu, việc một chủ thể sử dụng tài sản sẽ làm ảnh hưởng đến việc sử dụng tài sản của các chủ thể còn lại. Nên các việc sử dụng, quản lý, định đoạt tài sản phải có thỏa thuận của tất cả các chủ thể. Tất cả các chủ thể không phân biệt độ tuổi, giới tính, đều có quyền thỏa thuận đưa ra ý kiến trong việc sử dụng, quản lý tài sản. Theo đó các chủ sở hữu phải sử dụng, quản lý, định đoạt tài sản theo phương thức đã thỏa thuận.
Tuy nhiên ngoại lệ đối với tài sản chung là những tài sản có giá trị như: bất động sản, đông sản phải đăng ký, nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình thì việc sử dụng, quản lý, sử dụng tài sản phải được những thành viên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự thỏa thuận. Chủ thể có đầy đủ năng lực hành vi dân sự là chủ thể từ đủ 18 tuổi trở lên, không thuộc các trường hợp bị mất, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi.
Sở hữu chung của các thành viên trong gia đình là một hình thức sở hữu chung theo phần. Theo đó sở hữu chung theo phần là hình thức sở hữu mà trong đó phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu được xác định đối với tài sản chung. Mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền, nghĩa vụ đối với tài sản thuộc sở hữu chung tương ứng với phần quyền sở hữu của mình. Trong trường hợp các thành viên trong gia đình có thỏa thuận về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của mỗi chủ thể theo một phương thức nhất định, thì quyền, nghĩa vụ của các chủ sở hữu được xác định theo thỏa thuận. Vì là sở hữu chung theo phần mà tài sản chung của các thành viên trong gia đình có thể phân chia, khi có thành viên yêu cầu chia tài sản. Việc chia tài sản được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Trên đây là những quy định của pháp luật về sở hữu chung của các thành viên trong gia đình.

Luật Hoàng Anh