Quy định về việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất? Thẩm quyền quyết định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai?

1. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được triển khai thực hiện trên phạm vi cả nước, đảm bảo nguyên tắc thống nhất, hiệu quả. Do vậy, trách nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định cụ thể tại Luật Đất đai 2013, như sau:

- Chính phủ tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia. Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì giúp Chính phủ trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh, cấp huyện chủ trì giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

- Bộ Quốc phòng tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng; Bộ Công an tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh.

- Việc tổ chức lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh, phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện trong quy hoạch tỉnh được thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

Có thể thấy, trách nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của từng cấp quy hoạch, kế hoạch cụ thể là khác nhau và được quy định chi tiết trong Luật. Luật Đất đai 2013 không quy định đối với UBND các phường, xã, thị trấn trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà tập trung thẩm quyền này cho cơ quan hành chính cấp trên, nhằm đảm bảo sự thống nhất trong quản lý, tránh chồng chéo và nâng cao tính khả thi đối với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được giao cho cơ quan hành chính nhà nước (Bao gồm: Chính phủ, UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện) từ cấp trung ương đến cấp địa phương, trừ việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh do tính chất đặc thù riêng. Các cơ quan chuyên môn giúp việc cho Chính phủ và UBND các cấp có nhiệm vụ tuân thủ triệt để các quy tắc cũng như đảm bảo đúng quy trình trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

2. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là việc Nhà nước xem xét, thẩm định lại tính hợp lý, tính phù hợp đồng thời đảm bảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp dưới hợp lý, phù hợp với nhau và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch chung.

Việc quyết định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là cơ sở pháp lý để quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được đưa vào thực hiện trên thực tế. Do vậy, thẩm quyền quyết định phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thuộc cơ quan cấp trên cấp lập quy hoạch. Điều 45 Luật Đất đai 2013 quy định cụ thể như sau:

“Điều 45. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất:

a) Việc quyết định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh được thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch;

b) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Ủy ban nhân dân cấp huyện trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.

2. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất:

a) Quốc hội quyết định kế hoạch sử dụng đất quốc gia;

b) Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, kế hoạch sử dụng đất an ninh, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh;

c) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua danh mục dự án cần thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 62 của Luật này trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.”

Có thể thấy, thẩm quyền phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng được Luật Đất đai và pháp luật khác có liên quan quy định cụ thể và rõ ràng. Với quy định như trên, quá trình từ xây dựng, lập cho đến quyết định, phê duyệt hay điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thực hiện một cách thống nhất, từ cấp trung ương đến địa phương, phân công, phân nhiệm, phân cấp rõ ràng giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng như các cơ quan giúp việc chuyên môn. Điều này góp phần nâng cao tính khả thi, tính hiệu quả khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được đưa vào thực hiện, tránh tình trạng “quy hoạch treo” hay “quy hoạch chồng chéo”, gây thất thoát nguồn tài nguyên đất đai cũng như ảnh hưởng xấu tới quyền lợi của người sử dụng đất.

Luật Hoàng Anh