Đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn được quy định như thế nào? (P1)

Đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn là một trong các loại đất thuộc nhóm đất phi nông nghiệp. Điều 157, Luật đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 (sau đây gọi tắt là Luật đất đai 2013) quy định về việc quản lý và sử dụng loại đất này, được hướng dẫn chi tiết tại Điều 56, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ, cụ thể về khái niệm, nguyên tắc sử dụng, trách nhiệm của người sử dụng và thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân các cấp như sau:

1. Khái niệm (quy định tại Khoản 1, Điều 157, Luật đất đai 2013)

Theo quy định trên, đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn bao gồm đất xây dựng các hệ thống giao thông, thủy lợi, đê điều, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước, hệ thống xử lý chất thải, hệ thống dẫn điện, dẫn xăng dầu, dẫn khí, thông tin liên lạc và đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn các công trình này.

2. Về nguyên tắc sử dụng (quy định tại Khoản 2, Điều 157, Luật đất đai 2013, Khoản 1, Điều 56, Nghị định 43/2014/NĐ-CP)

Việc sử dụng đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn phải bảo đảm kết hợp khai thác cả phần trên không và trong lòng đất, bố trí kết hợp các loại công trình trên cùng một khu đất nhằm tiết kiệm đất và phải tuân theo các quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan về bảo vệ an toàn công trình.

Việc quy định như vậy nhằm khai thác triệt để, tối đa các công dụng của đất từ đó tránh lãng phí đất.

Đất hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định mà công trình không sử dụng lớp đất mặt thì chỉ phải thuê đất trong thời gian thi công xây dựng công trình.

3. Về trách nhiệm của người sử dụng đất (quy định tại Khoản 2, Điều 157, Luật đất đai 2013)

Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.

Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật.

4. Thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân các cấp và chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp (quy định tại Khoản 5, Điều 157, Luật đất đai 2013 và Khoản 6, Điều 56, Nghị định 43/2014/NĐ-CP)

Uỷ ban nhân dân các cấp nơi có công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ an toàn công trình; công bố công khai mốc giới sử dụng đất trong hành lang bảo vệ an toàn công trình; kịp thời xử lý những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép hành lang bảo vệ an toàn công trình.

Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp nơi có công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm sau phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình; ngăn chặn kịp thời các công trình xây dựng trái phép trên đất hành lang bảo vệ an toàn công trình; buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm. Đồng thời, phối hợp với cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ an toàn công trình; phối hợp với cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình trong việc công bố mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình. Trong trường hợp để xảy ra hiện tượng lấn, chiếm, sử dụng trái phép phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình tại địa phương thì Chủ tịch UBND các cấp phải liên đới chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

5. Về việc sử dụng đất tạm thời để xây dựng công trình (quy định tại Khoản 7, Điều 56, Nghị định 43/2014/NĐ-CP)

Việc sử dụng đất tạm thời để thi công công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn do đơn vị thi công và người sử dụng đất thỏa thuận theo quy định của pháp luật về dân sự.

Trên đây là những quy định của pháp luật hiện hành về khái niệm, nguyên tắc sử dụng, trách nhiệm của người sử dụng và thẩm quyền của UBND các cấp đối với việc sử dụng đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn. Các quy định về thời hạn, trách nhiệm của tổ chức quản lý và việc cấp Giấy chứng nhận đối với lọại đất này, chúng tôi xin phép trình bày ở bài viết sau.

Luật Hoàng Anh