Ngày nay, trong tình hình nền kinh tế công nghiệp ngày càng mạnh mẽ thì phát triển khoa học và công nghệ đo đạc bản đồ là yêu cầu thiết yếu để đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững, đảm bảo quốc phòng an ninh và quản lý tài nguyên môi trường một cách sát sao nhất. Đặc biệt là về lĩnh vực đo đạc và bản đồ. Có thể thấy, ngành đo đạc và bản đồ đã có từ rất lâu đời tại Châu Âu. Tại Việt Nam đo đạc và bản đồ đã có những đóng góp đáng kể và liên quan mật thiết đến nhiều hoạt động đặc biệt như thiết kế, thi công các công trình, lập bản đồ địa hình quốc gia, nghiên cứu và quy hoạch, quản lý tài nguyên và biến đổi khí hậu. Là căn cứ quan trọng để thiết lập an ninh quốc gia và bảo vệ môi trường trước biến đổi khí hậu và thiên tai, làm nền tảng để phát triển Hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia.

Tiếp nối Phần 1, trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các nội dung tiếp theo về nguyên tắc cơ bản trong hoạt động đo đạc và bản đồ của Luật Đo đạc và bản đồ theo Điều 4 Luật Đo đạc và bản đồ số 27/2018/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2018 (sau đây được gọi là Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018).

Công trình hạ tầng đo đạc, thông tin, dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ được quản lý và bảo vệ theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; công trình hạ tầng đo đạc, thông tin, dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ được xây dựng bằng ngân sách nhà nước là tài sản công, phải được kế thừa, sử dụng chung.

Căn cứ vào khoản 3 Điều 4 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018 quy định như sau:

“3. Công trình hạ tầng đo đạc, thông tin, dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ được quản lý và bảo vệ theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; công trình hạ tầng đo đạc, thông tin, dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ được xây dựng bằng ngân sách nhà nước là tài sản công, phải được kế thừa, sử dụng chung.”

Đo đạc là việc thu nhận, xử lý thông tin, dữ liệu để xác định vị trí, hình dạng, kích thước và thông tin thuộc tính của đối tượng địa lý.

Bản đồ là mô hình khái quát thể hiện các đối tượng địa lý ở tỷ lệ nhất định, theo quy tắc toán học, bằng hệ thống ký hiệu quy ước, dựa trên kết quả xử lý thông tin, dữ liệu từ quá trình đo đạc.

Theo đó, Đo đạc bản đồ là hoạt động đo đạc địa hình và địa vật nằm trên bề mặt Trái Đất nhằm vẽ lên mặt phẳng giấy hay còn gọi là bản đồ và xử lý những số liệu đó. Vì vậy mà các công trình đo đạc và các thông tin dữ liệu về đo đạc bản đồ cũng rất quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác và kịp thời trong đo đạc. Các công trình thiết bị và dữ liệu này cần phải được quản lý và bảo vệ một cách hợp lý và sử dụng theo quy định pháp luật.

Hoạt động đo đạc và bản đồ chuyên ngành phải sử dụng thông tin, dữ liệu, sản phẩm từ hoạt động đo đạc và bản đồ cơ bản.

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 4 Điều 4 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018.

Theo đó, hoạt động đo đạc và bản đồ chuyên ngành phải sử dụng thông tin, dữ liệu, sản phẩm từ hoạt động đo đạc và bản đồ cơ bản.

Hoạt động đo đạc và bản đồ là việc đo đạc các đối tượng địa lý; xây dựng, vận hành công trình hạ tầng đo đạc, cơ sở dữ liệu địa lý; thành lập bản đồ, sản xuất sản phẩm đo đạc và bản đồ khác. Hoạt động đo đạc và bản đồ bao gồm hoạt động đo đạc và bản đồ cơ bản và hoạt động đo đạc và bản đồ chuyên ngành. Vì vậy, các thông tin đo đạc và bản đồ phải được cập nhật thường xuyên và kịp thời, đảm bảo tính chính xác và rõ ràng để có phương án giải quyết nhanh chóng nếu có tác động tiêu cực xảy ra.

Cơ sở dữ liệu đo đạc và bản đồ cơ bản phải được sử dụng làm nền tảng của dữ liệu không gian địa lý quốc gia.

Khoản 5 Điều 4 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018 quy định:

“5. Cơ sở dữ liệu đo đạc và bản đồ cơ bản phải được sử dụng làm nền tảng của dữ liệu không gian địa lý quốc gia.”

Dữ liệu không gian địa lý là dữ liệu về vị trí địa lý và thuộc tính của đối tượng địa lý. Các dữ liệu không gian địa lý này được tập hợp một cách có tổ chức lại với nhau thành hệ thống dữ liệu và gọi chung là cơ sở dữ liệu địa lý.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018

Luật Hoàng Anh