Những đối tượng nào sẽ được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư?

Luật Nhà ở 2023 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 ngày 27/11/2023, bắt đầu có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2024. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ quy định về các đối tượng sẽ được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 95/2024/NĐ-CP.

Cơ sở pháp lý

- Luật Nhà ở 2014;

- Luật Nhà ở 2023;

- Nghị định 95/2024/NĐ-CP;

- Luật Đất đai 2024.

Tái định cư là gì?

Căn cứ khoản 39 Điều 3 Luật Đất đai 2024, khái niệm tái định cư được giải thích như sau:

Tái định cư là việc Nhà nước thực hiện bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp cho người có đất thu hồi hoặc hỗ trợ bằng giao đất ở, nhà ở tái định cư cho người không đủ điều kiện bồi thường về đất ở theo quy định của Luật này nhưng không còn chỗ ở nào khác.

Đối tượng, điều kiện được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư

Đối tượng thuộc diện được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư

Căn cứ khoản 1 Điều 35 Nghị định 95/2024/NĐ-CP, đối tượng thuộc diện được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư bao gồm:

(i) Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có nhà ở hợp pháp thuộc diện bị giải tỏa khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh, để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng theo quy hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

(ii) Hộ gia đình, cá nhân bị Nhà nước thu hồi đất ở gắn với nhà ở và phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định của pháp luật về đất đai và không có chỗ ở nào khác;

(iii) Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân là chủ sở hữu nhà chung cư thuộc diện phải phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại theo quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật Nhà ở;

(iv) Hộ gia đình, cá nhân là người đang thuê nhà ở thuộc tài sản công thuộc diện bị Nhà nước thu hồi theo quy định, trừ trường hợp bị thu hồi do chiếm dụng nhà ở.

Điều kiện được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư

Căn cứ khoản 2 Điều 35 Nghị định 95/2024/NĐ-CP, điều kiện được bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư được quy định như sau:

- Trường hợp đối tượng quy định tại (i), (ii) có nhu cầu mua nhà ở thương mại để làm nhà ở phục vụ tái định cư hoặc thuê, thuê mua, mua nhà ở phục vụ tái định cư do Nhà nước đầu tư xây dựng thì phải có tên trong danh sách được bố trí tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và có đơn đề nghị bố trí nhà ở tái định cư lập theo Mẫu số 01 của Phụ lục V ban hành kèm theo Nghị định này.

Trường hợp đối tượng được tái định cư có nhu cầu thuê, thuê mua, mua nhà ở xã hội thì được bố trí mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định tại khoản 4 Điều 39 của Nghị định này và pháp luật về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Đối tượng quy định tại (i), (iii) phải không thuộc diện đã được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở;

- Trường hợp thuộc đối tượng quy định tại (iii) thì thực hiện bố trí nhà ở tái định cư theo quy định của pháp luật về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư;

- Trường hợp thuộc đối tượng quy định tại (iv) thì phải thuộc diện đang sử dụng nhà ở theo quy định tại Điều 62 của Nghị định này.

Các hình thức bố trí nhà ở phục vụ tái định cư

Căn cứ khoản 1 Điều 48 Luật Nhà ở 2023, các hình thức bố trí nhà ở phục vụ tái định cư bao gồm:

- Xây dựng nhà ở theo dự án để bán, cho thuê mua, cho thuê cho người được tái định cư;

- Đặt hàng hoặc mua nhà ở thương mại được xây dựng theo dự án để bán, cho thuê mua, cho thuê cho người được tái định cư;

- Bố trí cho người được tái định cư mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội xây dựng theo dự án;

- Người được tái định cư được thanh toán tiền để tự mua, thuê mua, thuê nhà ở;

- Bố trí nhà ở cho người được tái định cư trong dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định tại Chương V của Luật này;

- Bố trí tái định cư theo quy định của pháp luật về đất đai.

Về cơ bản Luật Nhà ở 2023 kế thừa các quy định về các hình thức bố trí nhà ở phục vụ tái định cư trong Luật Nhà ở 2014, tuy nhiên có sửa đổi, bổ sung 4 hình thức:

- Bố trí cho người được tái định cư mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội xây dựng theo dự án;

- Người được tái định cư được thanh toán tiền để tự mua, thuê mua, thuê nhà ở;

- Bố trí nhà ở cho người được tái định cư trong dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định tại Chương V của Luật này;

- Bố trí tái định cư theo quy định của pháp luật về đất đai.

Và lược bỏ 2 hình thức tại khoản 3 và 4 Điều 36 Luật Nhà ở 2014 như sau:

- Nhà nước trực tiếp đầu tư xây dựng nhà ở bằng vốn ngân sách nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước hoặc đầu tư xây dựng theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao trên diện tích đất được xác định để xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư theo quy hoạch được phê duyệt để cho thuê, cho thuê mua, bán cho người được tái định cư.

- Hộ gia đình, cá nhân được thanh toán tiền để tự lựa chọn việc mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại trên địa bàn làm nhà ở tái định cư hoặc được Nhà nước giao đất ở để tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch được phê duyệt.

Ý nghĩa

Việc bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư nhằm cung cấp một nơi ở mới, giúp người dân ổn định cuộc sống, tiếp tục công việc và các hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Việc tái định cư là một phần trong quá trình bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất; thu hồi tài sản công và phá dỡ để cải tạo, xây dựng chung cư. Bố trí nhà ở mới là cách để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đô thị bền vững, thực hiện các dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư, phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng, góp phần đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Như vậy, việc bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm quyền lợi của người dân, ổn định xã hội và phát triển bền vững.

Bạn không có thời gian để thực hiện hoặc chưa nắm rõ các quy định pháp luật về đất đai, hãy liên hệ với Luật Hoàng Anh để được tư vấn và cung cấp dịch vụ một cách HIỆU QUẢ và TIẾT KIỆM CHI PHÍ NHẤT.