Trách nhiệm quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản được quy định như thế nào?

Sự ra đời của thị trường bất động sản đã góp phần hoàn thiện sự đồng bộ thể chế kinh tế thị trường chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Vì thế, việc quản lý có hiệu quả thị trường bất động sản có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc góp phần ổn định kinh tế, thúc đẩy sự phát triển xã hội. 

Vậy theo quy định Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, trách nhiệm quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản được quy định như thế nào?. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn đất đai miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.

Căn cứ pháp lý 

- Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013;

- Luật Đất đai năm 2024; 

- Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023;

- Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014;

- Nghị định 52/2022/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng. 

Nội dung quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản

Điều 33 Hiến pháp năm 2013 đã ghi nhận quyền tự do kinh doanh của cá nhân, cụ thể như sau: 

“Mọi người đều có quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm”.

Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động này diễn ra một cách hợp pháp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên liên quan, việc đặt ra những quy định rõ ràng về quản lý hoạt động kinh doanh bất động sản là điều cần thiết. Điều 80 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã quy định cụ thể về nội dung quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản như sau:

1. Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản.

2. Quản lý hoạt động kinh doanh bất động sản.

3. Xây dựng và quản lý hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản.

4. Ban hành các quyết định, quy định để thực hiện quản lý, điều tiết thị trường bất động sản.

5. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh bất động sản.

6. Phổ biến, giáo dục pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản.

Theo đó, nội dung hoạt động quản lý nhà nước bao gồm 06 lĩnh vực chính sau: (1) Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản; (2) Quản lý hoạt động kinh doanh bất động sản; (3) Xây dựng và quản lý hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; (4) Ban hành các quyết định, quy định để thực hiện quản lý, điều tiết thị trường bất động sản; (5) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh bất động sản; (6) Phổ biến, giáo dục pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản. 

Trách nhiệm quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản

Trách nhiệm quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản đã được quy định cụ thể tại Điều 81 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 bao gồm: 

Trách nhiệm quản lý của Chính phủ 

Chính phủ với vai trò “là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, được thực hiện quyền hành pháp và là cơ quan chấp hành của Quốc hội. 

Vì thế, Chính phủ có trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước về mọi mặt của đời sống kinh tế, văn hóa, giáo dục, an ninh… Trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, Chính phủ có trách nhiệm quản lý, chỉ đạo, điều hành thống nhất quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản theo quy định pháp luật. 

Trách nhiệm quản lý của Bộ xây dựng 

Căn cứ Điều 1 Nghị định 52/2022/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng như sau:

Bộ Xây dựng là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Quy hoạch xây dựng, kiến trúc; hoạt động đầu tư xây dựng; phát triển đô thị; hạ tầng kỹ thuật; nhà ở; công sở; thị trường bất động sản; vật liệu xây dựng; quản lý nhà nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của bộ theo quy định của pháp luật.

Trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản, có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

a) Trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản;

b) Xây dựng các đề án, chính sách phát triển, quản lý kinh doanh bất động sản;

c) Chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình cấp có thẩm quyền quyết định biện pháp điều tiết thị trường bất động sản;

d) Chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc tổ chức thực hiện và quản lý kinh doanh bất động sản;

đ) Quản lý việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, quản lý hoạt động môi giới bất động sản; việc thành lập và tổ chức hoạt động của sàn giao dịch bất động sản;

e) Chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống thông tin quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản; xây dựng và công bố các chỉ số đánh giá thị trường bất động sản trên phạm vi cả nước;

g) Phổ biến, giáo dục pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản trên phạm vi cả nước;

h) Hợp tác quốc tế về kinh doanh bất động sản;

i) Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về kinh doanh bất động sản; phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức kiểm tra, rà soát hoạt động kinh doanh bất động sản để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc đình chỉ, tạm dừng, chấm dứt hoạt động hoặc điều chỉnh, chuyển đổi, chuyển nhượng các dự án kinh doanh bất động sản;

k) Giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật;

l) Báo cáo Chính phủ về tình hình kinh doanh bất động sản, thị trường bất động sản trên phạm vi cả nước.

Như vậy, việc quy định trách nhiệm quản lý của Bộ Xây dựng trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản đã nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của thị trường. 

Trách nhiệm quản lý của các Bộ, cơ quan ngang bộ 

Theo khoản 3 Điều 80 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã quy định trách nhiệm quản lý các Bộ, cơ quan ngang bộ trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản như sau: 

3. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm phối hợp với Bộ Xây dựng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản.

So sánh với quy định Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã mở rộng trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước. Theo đó, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm phối hợp với Bộ Xây dựng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản. 

Việc quy định này đã góp phần đảm bảo sự tham gia chặt chẽ, phối hợp giữa các cơ quản lý nhà nước trong việc kinh doanh bất doanh bất động sản. 

Trách nhiệm quản lý của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh 

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý kinh doanh bất động sản như sau: 

a) Thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với kinh doanh bất động sản trong phạm vi của địa phương;

b) Quản lý hành nghề môi giới bất động sản, hoạt động của sàn giao dịch bất động sản, môi giới bất động sản và dịch vụ bất động sản khác trong phạm vi của địa phương;

c) Xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, xây dựng và công bố các chỉ số đánh giá thị trường bất động sản trong phạm vi của địa phương;

d) Phổ biến, giáo dục pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật về kinh doanh bất động sản trong phạm vi của địa phương;

đ) Phối hợp với Bộ Xây dựng nghiên cứu, đề xuất các biện pháp điều tiết thị trường bất động sản trong phạm vi của địa phương;

e) Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản trên địa bàn theo thẩm quyền; tổ chức kiểm tra, rà soát các dự án kinh doanh bất động sản trong phạm vi của địa phương;

g) Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng về tình hình thị trường bất động sản trên địa bàn theo định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu.

Trên thực tế, bất động sản cố định về vị trí địa lý, không di dời được nên việc quản lý bất động sản cũng cần có sự phân định thẩm quyền theo lãnh thổ giữa các cấp đơn vị hành chính. Vì thế, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm thực các hoạt động quản lý, chỉ đạo, điều hành hoạt động kinh doanh bất động sản theo phạm vi địa phương. 

Trách nhiệm Ủy ban nhân dân cấp huyện

Điều 69 Luật đất đai năm 2024 đã quy định trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của Ủy ban nhân dân cấp huyện như sau: 

3. Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

Như vậy, theo quy định pháp luật hiện hành hiện nay, Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền trong việc tổ chức lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hàng năm. Vì thế, trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, khoản 5 Điều 80 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã quy định về trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp huyện như sau: 

Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản theo thẩm quyền do pháp luật quy định và theo sự phân cấp của cơ quan nhà nước cấp trên.

Như vậy, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã quy định khá đầy đủ, cụ thể về trách nhiệm quản lý nhà nước về thị trường bất động sản; từ đó phân định cụ thể, rõ ràng trách nhiệm giữa các Bộ, ngành và giữa các cơ quan trung ương với địa phương.

Bạn không có thời gian để thực hiện hoặc chưa nắm rõ các quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản, hãy liên hệ với Luật Hoàng Anh để được tư vấn và cung cấp dịch vụ một cách HIỆU QUẢ và TIẾT KIỆM CHI PHÍ NHẤT.