Trách nhiệm trong xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian quốc gia là gì?

Ngày nay, trong quá trình phát triển đất nước, công tác đo đạc bản đồ có vai trò quan trọng, phục vụ cho các ngành, các cấp trong phát triển kinh tế - xã hội, quản lý lãnh thổ, điều tra cơ bản, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đo đạc và bản đồ là lĩnh vực hoạt động khoa học kỹ thuật sử dụng các thiết bị, phương pháp để thu nhận, xử lý thông tin nhằm xác định các đặc trưng hình học và thông tin thuộc tính của các đối tượng địa lý ở mặt đất, lòng đất, mặt nước, lòng nước, đáy nước, khoảng không ở dạng tĩnh hoặc biến động theo thời gian và biểu thị bề mặt trái đất dưới dạng mô hình thu nhỏ bằng hệ thống ký hiệu theo các quy tắc toán học nhất định. Hiện nay, dữ liệu không gian địa lý đóng vai trò rất quan trọng trong tất cả các nền kinh tế quốc dân; đặc biệt là trong giai đoạn phát triển công nghiệp 4.0, phát triển các chương trình số hóa như hiện nay. Trong hệ thống thông tin, thông tin không gian địa lý cũng giữ một vai trò rất quan trọng để phát triển thành phố thông minh, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường…

Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ nội dung về quy định chung về hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia theo Điều 44 Luật Đo đạc và bản đồ số 27/2018/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2018 (sau đây được gọi là Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018).

Trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường

Căn cứ vào khoản 3 Điều 44 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018 quy định:

“3. Trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường được quy định như sau:

a) Chủ trì, phối hợp với Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng chiến lược phát triển, kế hoạch triển khai thực hiện hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia trình Chính phủ phê duyệt;

b) Chủ trì, phối hợp với Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tích hợp dữ liệu không gian địa lý quốc gia; xây dựng, vận hành Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam.”

Dữ liệu không gian địa lý là tập hợp có tổ chức thông tin về vị trí không gian và thuộc tính của các đối tượng địa lý.

Như vậy, hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia là một hệ thống bao gồm dữ liệu không gian địa lý, chính sách, tiêu chuẩn, nguồn nhân lực và các công cụ cần thiết để kết nối, chia sẻ và sử dụng dữ liệu không gian địa lý một cách hiệu quả và linh hoạt.

Theo đó, chiến lược phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia bao gồm các nội dung:

- Quan điểm, tầm nhìn và mục tiêu;

- Chính sách xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia;

- Nhiệm vụ xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia gồm xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định kỹ thuật; lựa chọn, phát triển công nghệ; xây dựng và tích hợp dữ liệu không gian địa lý; sử dụng dữ liệu không gian địa lý;

- Nguồn lực xây dựng và phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia;

- Giải pháp thực hiện chiến lược phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia; các chương trình, đề án, dự án, nhiệm vụ xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia;

- Phân công trách nhiệm tổ chức thực hiện chiến lược phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Như vậy, căn cứ chiến lược phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng kế hoạch tổng thể triển khai thực hiện xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia, trình Chính phủ phê duyệt.

Trách nhiệm của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Khoản 4 Điều 44 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018 quy định:

“4. Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức triển khai chiến lược phát triển, kế hoạch thực hiện hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia theo thẩm quyền.”

Trong Kế hoạch triển khai Luật Đo đạc và Bản đồ, Bộ TN&MT xác định xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia là một trong 10 nội dung quan trọng để đưa Luật vào cuộc sống.

Toàn bộ dữ liệu địa lý quốc gia liên quan tới từng ngành, từng lĩnh vực TN&MT đã được Bộ trưởng Bộ TN&MT quy định trách nhiệm tới từng đơn vị thuộc Bộ.

Cụ thể, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam chủ trì phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng chiến lược phát triển ngành đo đạc và bản đồ Việt Nam và hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2040; là đầu mối tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược sau khi được Chính phủ phê duyệt; xây dựng, vận hành Cổng Thông tin không gian địa lý Việt Nam; xây dựng dữ liệu khung; tích hợp dữ liệu khung và phối hợp với các đơn vị liên quan để tích hợp dữ liệu chuyên ngành vào Cổng Thông tin không gian địa lý Việt Nam.

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân

Nội dung này được quy định chi tiết tại khoản 5 Điều 44 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018.

Theo đó, tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng, phát triển dữ liệu không gian địa lý theo quy định của pháp luật.

Hạ tầng thông tin dữ liệu địa lý quốc gia được xếp vào danh mục những tài nguyên số quan trọng của quốc gia, các thành phần xã hội cũng như của nền kinh tế. Vì vậy, mỗi tổ chức cá nhân tham gia xây dựng, phát triển dữ liệu không gian địa lý phải tuân thủ quy định của pháp luật.

Quy định của Chính phủ

Khoản 6 Điều 44 Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018 quy định Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Ví dụ: Nghị định số 27/2019/NĐ-CP ngày 13 tháng 03 năm 2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đo đạc và bản đồ.

Theo đó, nội dung về xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia đã được quy định chi tiết tại Chương VI Nghị định này. Nguyên tắc lập chiến lược phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia là phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch tổng thể quốc gia, đảm bảo xây dựng và phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử, bảo đảm quốc phòng, an ninh; phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục sự cố môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thuận lợi cho cung cấp các dịch vụ công; bảo đảm khả năng kết nối liên thông với hạ tầng dữ liệu không gian địa lý giữa các bộ, ngành, địa phương.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Đo đạc và bản đồ năm 2018

Luật Hoàng Anh