Việc thu hồi đất do không thực hiện dự án hoặc tiến độ sử dụng đất chậm được quy định ra sao? (P1)

Một trong các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai đó là đất được giao, cho thuê để thực hiện dự án mà không sử dụng hoặc sử dụng với tiến độ chậm. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Căn cứ tại Điểm i, Khoản 1, Điều 64, Luật đất đai 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 (sau đây gọi tắt là Luật đất đai năm 2013) quy định đây là trường hợp đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng. Trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này. Khi hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.

1. Các trường hợp bất khả kháng ảnh hưởng đến tiến độ sử dụng đất của dự án đầu tư 

Khoản 1, Điều 15, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định về trường hợp bất khả kháng ảnh hưởng tiến độ sử dụng đất của dự án đầu tư bao gồm: ảnh hưởng trực tiếp của thiên tai, thảm họa môi trường; ảnh hưởng trực tiếp của hỏa hoạn, dịch bệnh; ảnh hưởng trực tiếp của chiến tranh và các trường hợp bất khả kháng khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

2. Thời điểm tính gia hạn 24 tháng đối với trường hợp không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm

Khoản 2, Điều 15, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ, bổ sung tại Khoản 12, Điều 2, Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ quy định về thời điểm tính gia hạn 24 tháng đối với trường hợp không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm như sau: 

a. Trường hợp dự án đầu tư không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 12 tháng 

Trong trường hợp này, chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng tính từ tháng thứ 13 kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa; 

b. Trường hợp dự án đầu tư chậm tiến độ sử dụng đất 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư 

Kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa, dự án đầu tư chậm tiến độ sử dụng đất 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư thì thời điểm để tính gia hạn sử dụng đất 24 tháng được tính từ tháng thứ 25 kể từ thời điểm phải kết thúc việc đầu tư xây dựng. 

c. Gia hạn trong trường hợp dự án được giao đất, cho thuê đất theo tiến độ sử dụng đất ghi trong dự án đầu tư 

Khi đó, việc gia hạn sử dụng đất 24 tháng được áp dụng đối với từng phần diện tích đất được giao, cho thuê theo tiến độ.

Thời điểm để tính gia hạn sử dụng đất 24 tháng được tính từ tháng thứ 25 kể từ thời điểm phải kết thúc việc đầu tư xây dựng trên phần diện tích đất đó.

d. Trường hợp đến thời điểm kiểm tra, thanh tra mới xác định hành vi không sử dụng đất hoặc đã chậm tiến độ sử dụng đất

Khi đó, thời điểm để tính gia hạn sử dụng đất 24 tháng được tính từ ngày cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất quyết định gia hạn. 

Quyết định gia hạn tiến độ sử dụng đất của cơ quan có thẩm quyền được ban hành trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được báo cáo kết quả kiểm tra hoặc kết luận thanh tra nếu người sử dụng đất có văn bản đề nghị; 

e. Trình tự gia hạn sử dụng đất 

Người sử dụng đất không sử dụng đất đã quá 12 tháng hoặc đã chậm tiến độ sử dụng đất quá 24 tháng có nhu cầu gia hạn tiến độ đưa đất vào sử dụng phải có văn bản đề nghị gửi Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất xem xét quyết, định gia hạn. 

Trường hợp sau 15 ngày kể từ ngày cơ quan nhà nước có văn bản xác định hành vi vi phạm mà người sử dụng đất không có văn bản đề nghị được gia hạn thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất quyết định thu hồi đất theo quy định.

Xem thêm: Đơn giá thuê đất được xác định như thế nào?

3. Trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh trong việc công khai thông tin về các dự án chậm tiến độ do lý do bất khả kháng

Căn cứ tại Khoản 3, Điều 15, Nghị định 43/2014/NĐ-CP, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai trên trang thông tin điện tử của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh các dự án đầu tư không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc chậm tiến độ sử dụng đất 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư; các dự án được gia hạn; các dự án chậm tiến độ sử dụng đất vì lý do bất khả kháng; cung cấp thông tin để công khai trên trang thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng cục Quản lý đất đai.

Luật Hoàng Anh