Điều kiện, tiêu chuẩn thành viên Hội đồng quản trị công ty cổ phần

Hội đồng quản trị là cơ quản quản lý công ty, có toàn quyền nhân danh công ty để quyết định, thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công ty không thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông. Theo đó, thành viên Hội đồng quản trị phải là những người có khả năng điều hành quản lý. Vậy pháp luật quy định thế nào về thành viên Hội đồng quản trị? Luật Hoàng Anh xin được giải đáp thông qua bài viết này.

1. Điều kiện, tiêu chuẩn chung

Khoản 1 Điều 155 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“Điều 155. Cơ cấu tổ chức, tiêu chuẩn và điều kiện làm thành viên Hội đồng quản trị

1. Thành viên Hội đồng quản trị phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:

a) Không thuộc đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 17 của Luật này;

b) Có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm trong quản trị kinh doanh hoặc trong lĩnh vực, ngành, nghề kinh doanh của công ty và không nhất thiết phải là cổ đông của công ty, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác;

c) Thành viên Hội đồng quản trị công ty có thể đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty khác;

d) Đối với doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 của Luật này và công ty con của doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này thì thành viên Hội đồng quản trị không được là người có quan hệ gia đình của Giám đốc, Tổng giám đốc và người quản lý khác của công ty; của người quản lý, người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ.”

Là người quản lý doanh nghiệp, trước hết, thành viên Hội đồng quản trị phải có các tiêu chuẩn và điều kiện:

- Không thuộc các đối tượng bị cấm thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp.

- Thành viên Hội đồng quản trị phải có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm trong quản trị kinh doanh hoặc lĩnh vực ngành, nghề kinh doanh của công ty và không nhất thiết phải là cổ đông của công ty, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác.

- Thành viên của Hội đồng quản trị có thể là có thể đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty khác.

 - Đặc biệt, đối với những doanh nghiệp nhà nước do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, trừ doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và và công ty con của doanh nghiệp nhà nước thì thành viên Hội đồng quản trị không được là người có quan hệ gia đình của Giám đốc, Tổng giám đốc và người quản lý khác của công ty; của người quản lý, người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ.

Có thể thấy, so với Luật Doanh nghiệp 2014, tiêu chuẩn để trở thành thành viên Hội đồng quản trị theo Luật Doanh nghiệp 2020 hầu như không có nhiều thay đổi.

2. Điều kiện, tiêu chuẩn đối với thành viên độc lập

Bên cạnh đó, cần lưu ý điều kiện và thành viên của Hội đồng quản trị trong công ty cổ phần theo mô hình không có Ban kiểm soát. Theo mô hình này, công ty bắt buộc phải có ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị (Điểm b Khoản 1 Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020). Tiêu chuẩn và điều kiện của thành viên độc lập Hội đồng quản trị theo Khoản 2 Điều 155 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:

“2. Trừ trường hợp pháp luật về chứng khoán có quy định khác, thành viên độc lập Hội đồng quản trị theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 137 của Luật này phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:

a) Không phải là người đang làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty; không phải là người đã từng làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty ít nhất trong 03 năm liền trước đó;

b) Không phải là người đang hưởng lương, thù lao từ công ty, trừ các khoản phụ cấp mà thành viên Hội đồng quản trị được hưởng theo quy định;

c) Không phải là người có vợ hoặc chồng, bố đẻ, bố nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột là cổ đông lớn của công ty; là người quản lý của công ty hoặc công ty con của công ty;

d) Không phải là người trực tiếp hoặc gián tiếp sở hữu ít nhất 01% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết của công ty;

đ) Không phải là người đã từng làm thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát của công ty ít nhất trong 05 năm liền trước đó, trừ trường hợp được bổ nhiệm liên tục 02 nhiệm kỳ.”

Như vậy, có thể hiểu, thành viên độc lập Hội đồng quản trị là những người mà ngoài quan hệ là thành viên Hội đồng quản trị, không có một mối quan hệ nào với công ty có thể ảnh hưởng tới hoặc gây ảnh hưởng tới việc đưa ra quyết định độc lập của họ[1].

Trong trường hợp thành viên độc lập Hội đồng quản trị không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện kể trên thì đương nhiên không còn là thành viên độc lập Hội đồng quản trị kể từ ngày không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện. Theo đó, thành viên độc lập và Hội đông quản trị phải thực hiện thông báo theo quy định tại Khoản 3 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:

“3. Thành viên độc lập Hội đồng quản trị phải thông báo với Hội đồng quản trị về việc không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này và đương nhiên không còn là thành viên độc lập Hội đồng quản trị kể từ ngày không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện. Hội đồng quản trị phải thông báo trường hợp thành viên độc lập Hội đồng quản trị không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông gần nhất hoặc triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông để bầu bổ sung hoặc thay thế thành viên độc lập Hội đồng quản trị trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày nhận được thông báo của thành viên độc lập Hội đồng quản trị có liên quan.”

Như vậy, thông qua bài viết này, Luật Hoàng Anh đã làm rõ những tiêu chuẩn và điều kiện để được trở thành thành viên của Hội đồng quản trị trong công ty cổ phần. Theo đó, thành viên Hội đồng quản trị không nhất thiết phải là cổ đông của công ty và có thể đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty khác.

Luật Hoàng Anh

[1] Bob Tricker, Kiểm soát quản trị, Nxb. Thời đại, Hà Nội, 2012