Như đã giới thiệu trong bài viết về tổ chức lại doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có thể tiến hành tổ chức loại doanh nghiệp bằng các hình thức theo quy định của pháp luật. Và một trong những hình thức tiến hành tổ chức lại doanh nghiệp đó là hình thức tách doanh nghiệp. Tách doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp được tách thành hai hay nhiều doanh nghiệp mà không làm chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp đó.
Khi tiến hành tách doanh nghiệp sẽ có ít nhất một doanh nghiệp mới được thành lập song song tồn tại và độc lập với doanh nghiệp bị tách. Việc tách doanh nghiệp sẽ làm cho quy mô của doanh nghiệp bị giảm do một phần tài sản, vốn của doanh nghiệp được chuyển sang cho doanh nghiệp được tách.
Các đặc điểm pháp lý khi tiến tách doanh nghiệp
- Cơ sở pháp lý: Pháp luật hiện hành cho phép các doanh nghiệp được tiến hành tách doanh nghiệp, tuy nhiên nhằm đảm bảo trật tự thị trường kinh doanh mà pháp luật có những quy định hạn chế về việc doanh nghiệp nào được tách và tách thành những loại hình công ty nào. Chẳng hạn Luật doanh nghiệp 2020 chỉ quy định về việc tách công ty TNHH và công ty cổ phần, không có quy định về việc tách doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh chính vì vậy mà các doanh nghiệp này không thể tiến hành việc tách doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp thuộc các truờng hợp mà pháp luật không quy định sẽ không có cơ sở pháp lý để tiến hành việc tổ chức lại doanh nghiệp theo mong muốn.
- Chủ thể quyết định tách doanh nghiệp: Cũng giống như việc chia doanh nghiệp chủ thể tiến hành quyết định tách doanh nghiệp là các chủ sở hữu của doanh nghiệp doanh nghiệp. Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ là hội đồng thành viên, chủ sở hữu, công ty cổ phần sẽ do đại hội đồng cổ đông tiến hành quyết định chia doanh nghiệp.
- Hệ quả pháp lý: Khác với việc tổ chức lại doanh nghiệp theo hình thức chia, hợp nhất hoặc chuyển đổi thì các doanh nghiệp bị chia, hợp nhất chuyển đổi sẽ chấm dứt sự tồn tại kể từ thời điểm doanh nghiệp mới được thành lập thì với hình thức tách doanh nghiệp, doanh nghiệp bị tách không bị chấm dứt tư cách pháp lý mà vẫn tồn tại song song với doanh nghiệp mới được tách.
- Về trách nhiệm tài sản: Sau khi tiến hành tách doanh nghiệp thì doanh nghiệp bị tách, doanh nghiệp được tách sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm về các khoản nợ chưa thanh toán, họp đồng lao động và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty bị tách, trừ trường hợp các bên liên quan có tảo thuận khác.
Các hình thức tách doanh nghiệp:
Doanh nghiệp có thể được tách theo cách thức tương tự như cách thức chia doanh nghiệp. Doanh nghiệp bị tách theo các cách thức bao gồm:
- Chuyển một phần phần vốn góp, cổ phần của các thành viên, cổ đông cùng với tài sản tương ứng với giá trị phần vốn góp, cổ phần cho các doanh nghiệp mới theo tỷ lệ sở hữu trong doanh nghiệp bị tách và tương ứng giá trị tài sản được chuyển cho doanh nghiệp mới;
- Chuyển toàn bộ phần vốn góp, cổ phần của một hoặc một số thành viên, cổ đông cùng với tài sản tương ứng với giá trị cổ phần, phần vốn góp của họ sang cho các doanh nghiệp mới.
- Kết hợp cả hai trường hợp nêu trên.
Số lượng và loại hình doanh nghiệp được tách: Pháp luật hiện hành không giới hạn tối đa số lượng doanh nghiệp được tách. Theo đó, doanh nghiệp bị tách có thể cân nhắc tùy vào chiến lược phát triển kinh doanh và khả năng, nhu cầu của mình để quyết định số lượng doanh nghiệp được tách cho phù hợp.Về loại hình, doanh nghiệp được tách phải là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn và có thể khác loại hình với doanh nghiệp bị tách.
Thủ tục tách doanh nghiệp
Tương tự như thủ tục tiến hành chia doanh nghiệp, việc tiến hành tách doanh nghiệp cũng được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chủ sở hữu doanh nghiệp quyết định phương án tách doanh nghiệp.
Bước 2: Thông qua điều lệ, bầu bổ nhiệm chủ tịch hội đồng thành viên, chủ tịch công ty, hội đồng quản trị , giám đốc hoặc tỏng giám đốc của doanh nghiệp mới.
Bước 3: Tiến hành thực hiện tách doanh nghiệp theo phương án đã quyết.
Bước 4: Tiến hành đăng kí doanh nghiệp mới cho doanh nghiệp mới được thành lập và cập nhật tình trạng doanh nghiệp bị tách trên Cổng thông tin quốc gia về đăng kí doanh nghiệp.
Hồ sơ doanh nghiệp cần chuẩn bị khi tiến hành tách doanh nghiệp gồm có:
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp
- Dự thảo Điều lệ công ty
- Danh sách thành viên công ty, cổ đông sáng lập (đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên và công ty cổ phần)
- Nghị quyết tách công ty
- Bản sao hợp lệ : Giấy chứng minh nhân dân (hoặc Hộ chiếu) còn hiệu lực đối với thành viên là cá nhân; Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh/Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đối với thành viên là tổ chức, kèm theo giấy tờ chứng thực cá nhân, quyết định uỷ quyền của Người đại diện theo uỷ quyền của tổ chức.
- Bản sao hợp lệ biên bản họp Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, của Đại hội đồng cổ đông đối với công ty cổ phần về việc chia công ty và bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương đương khác của công ty bị tách.
- Bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương đương khác của công ty bị tách.
Trên đây là những vấn đề pháp lý cơ bản nhất về việc tái cấu trúc doanh nghiệp theo hình thức tách doanh nghiệp mà Luật Hoàng Anh muốn gửi tới quý bạn đọc. Mọi thắc mắc xin liên hệ với Luật Hoàng Anh qua Hotline: 0908.308.123 để được giải đáp rõ hơn.
Luật Hoàng Anh