Miễn nhiệm, bãi nhiệm, thay thế và bổ sung thành viên Hội đồng quản trị thế nào?

Hội đồng quản trị là cơ quan quản lý của công ty cổ phần. Theo đó, thành viên Hội đồng quản trị phải đáp ứng đầy đủ điện, tiêu chuẩn cũng như thực hiện đúng nghĩa vụ của mình. Trong các trường hợp cần thiết, thành viên Hội đông quản trị có thể bị Đại hội đồng cổ đông miễn nhiệm, bãi nhiệm, thay thế và bổ sung. Vậy pháp luật quy định như thế nào? Luật Hoàng Anh xin được giải đáp thông qua bài viết này.

1. Miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị

Khoản 1 Điều 160 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“Điều 160. Miễn nhiệm, bãi nhiệm, thay thế và bổ sung thành viên Hội đồng quản trị

1. Đại hội đồng cổ đông miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị trong trường hợp sau đây:

a) Không có đủ tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định tại Điều 155 của Luật này;

b) Có đơn từ chức và được chấp thuận;

c) Trường hợp khác quy định tại Điều lệ công ty.”

Pháp luật doanh nghiệp không có định nghĩa cụ thể nhưng theo Khoản 6 Điều 7 Luật Cán bộ công chức năm 2008 có thể hiểu miễn nhiệm là việc người được thôi giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm.

Đại hội đồng cổ đông có quyền miễn nhiệm thành viên Hội đồng cổ đông nếu như:

- Thành viên Hội đồng cổ đông không đáp ứng điều kiện hoặc tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật

- Do ý chí, đề nghị của thành viên Hội đồng quản trị không muốn tiếp tục hoạt động. Theo đó, thành viên Hội đồng quản trị phải nộp đơn từ chức và được chấp thuận.

- Trường hợp khác quy định Điều lệ công ty.

Như vậy, có thể thấy, miễn nhiệm là hình thức giải quyết cho việc thôi không giữ chức vụ nữa và không mang tính chất xử phạt.

2. Bãi nhiệm

Pháp luật doanh nghiệp không có định nghĩa cụ thể nhưng theo Khoản 7 Điều 7 Luật Cán bộ công chức năm 2008 có thể hiểu bãi nhiệm là việc một người không được tiếp tục giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết nhiệm kỳ.

Theo Khoản 2 Điều 160 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“2. Đại hội đồng cổ đông bãi nhiệm thành viên Hội đồng quản trị trong trường hợp sau đây:

a) Không tham gia các hoạt động của Hội đồng quản trị trong 06 tháng liên tục, trừ trường hợp bất khả kháng;

b) Trường hợp khác quy định tại Điều lệ công ty.”

Như vậy, có thể thấy, bãi nhiệm là hình thức xử lý kỷ luật đối với thành viên Hội đồng quản trị không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình. Cụ thể, nếu thành viên Hội đồng quản trị không tham gia các hoạt động của Hội đồng quản trị trong 06 tháng liên tục, trừ trường hợp bất khả kháng hoặc vi phạm những quy định khác do Điều lệ công ty quy định thì Đại hội đồng cổ đông sẽ có quyền bãi nhiệm thành viên này.

3. Thay thế, bổ sung thành viên Hội đồng cổ đông

Theo Khoản 3 Điều 160 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“3. Khi xét thấy cần thiết, Đại hội đồng cổ đông quyết định thay thế thành viên Hội đồng quản trị; miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên Hội đồng quản trị ngoài trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.”

Như vậy, ngoài các trường hợp miễn nhiệm, bãi nhiệm kể trên, nếu xét thấy cần thiết, Đại hội đồng cổ đông có thể quyết định thay thế hoặc miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên Hội đồng quản trị.

Bên cạnh đó, nếu xét thấy phải bổ sung thành viên của Hội đồng quản trị thì theo Khoản 4 Điều 160 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“4. Hội đồng quản trị phải triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông để bầu bổ sung thành viên Hội đồng quản trị trong trường hợp sau đây:

a) Số thành viên Hội đồng quản trị bị giảm quá một phần ba so với số quy định tại Điều lệ công ty. Trường hợp này, Hội đồng quản trị phải triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày số thành viên bị giảm quá một phần ba;

b) Số lượng thành viên độc lập Hội đồng quản trị giảm xuống, không bảo đảm tỷ lệ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 137 của Luật này;

c) Trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản này, Đại hội đồng cổ đông bầu thành viên mới thay thế thành viên Hội đồng quản trị đã bị miễn nhiệm, bãi nhiệm tại cuộc họp gần nhất.”

Như vậy, Hội đồng quản trị cần bổ sung thành viên trong các trường hợp:

Thứ nhất, cần bổ sung thành viên theo đúng Điều lệ công ty: 

Nếu số lượng thành viên Hội đồng bị giảm quá một phần ba so với số quy định tại Điều lệ. Ví dụ số lượng thành viên Hội đồng quản trị theo Điều lệ công ty quy định là 9 người, nếu giảm quá một phần ba tức là giảm đi 4 thành viên. Trong trường hợp này, Hội đồng quản trị phải triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông để bầu bổ sung thành viên.

Thứ hai, bổ sung thành viên độc lập theo quy định của pháp luật:

Công ty cổ phần tổ chức theo mô hình không có Ban kiểm soát thì công ty bắt buộc phải có ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị (Điểm b Khoản 1 Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020). Như vậy, trong trường hợp số lượng thành viên độc lập Hội đồng quản trị giảm xuống, không bảo đảm tỷ lệ trên thì Hội đồng quản trị cần bổ sung thành viên.

Thứ ba, các trường hợp khác:

Ngoài hai trường hợp trên, Đại hội đồng cổ đông bầu thành viên mới thay thế thành viên Hội đồng quản trị đã bị miễn nhiệm, bãi nhiệm tại cuộc họp gần nhất nếu xét thấy cần thiết trong một số trường hợp.

Như vậy, thông qua bài viết này, Luật Hoàng Anh đã làm rõ những quy đinh về miễn nhiệm, bãi nhiệm, thay thế và bổ sung thành viên Hội đồng quản trị.

Luật Hoàng Anh