Miễn nhiệm, cách chức thành viên Hội đồng thành viên doanh nghiệp nhà nước thực hiện như thế nào?

Việc miễn nhiệm, cách chức thành viên Hội đồng thành viên doanh nghiệp nhà nước theo pháp luật doanh nghiệp 2020 được quy định thế nào? Luật Hoàng Anh xin được giải đáp thông qua bài viết này.

1. Các trường hợp miễn nhiệm

Pháp luật doanh nghiệp không có định nghĩa cụ thể nhưng theo Khoản 6 Điều 7 Luật Cán bộ công chức năm 2008 có thể hiểu miễn nhiệm là việc người được thôi giữ chức vụ, chức danh khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm.

Theo Khoản 1 Điều 94 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“Điều 94. Miễn nhiệm, cách chức thành viên Hội đồng thành viên

1. Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên bị miễn nhiệm trong trường hợp sau đây:

a) Không còn đủ tiêu chuẩn và điều kiện quy định tại Điều 93 của Luật này;

b) Có đơn xin từ chức và được cơ quan đại diện chủ sở hữu chấp thuận bằng văn bản;

c) Có quyết định điều chuyển, bố trí công việc khác hoặc nghỉ hưu;

d) Không đủ năng lực, trình độ đảm nhận công việc được giao;

đ) Không đủ sức khỏe hoặc không còn uy tín để giữ chức vụ thành viên Hội đồng thành viên.”

Như vậy, các trường hợp miễn nhiệm gồm:

- Chủ tịch hoặc thành viên khác Hội đồng thành viên không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định tại Điều 93 Luật Doanh nghiệp 2020, cụ thể:

“Điều 93. Tiêu chuẩn và điều kiện của thành viên Hội đồng thành viên

1. Không thuộc đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 17 của Luật này.

2. Có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm trong quản trị kinh doanh hoặc trong lĩnh vực, ngành, nghề hoạt động của doanh nghiệp.

3. Không phải là người có quan hệ gia đình của người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan đại diện chủ sở hữu; thành viên Hội đồng thành viên; Giám đốc, Phó giám đốc hoặc Tổng giám đốc, Phó Tổng giám đốc và Kế toán trưởng của công ty; Kiểm soát viên công ty.

4. Không phải là người quản lý doanh nghiệp thành viên.

5. Trừ Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên khác của Hội đồng thành viên có thể kiêm Giám đốc, Tổng giám đốc công ty đó hoặc công ty khác không phải là doanh nghiệp thành viên theo quyết định của cơ quan đại diện chủ sở hữu.

6. Chưa từng bị cách chức Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty, Giám đốc, Phó giám đốc hoặc Tổng giám đốc, Phó Tổng giám đốc của doanh nghiệp nhà nước.

7. Tiêu chuẩn và điều kiện khác quy định tại Điều lệ công ty.”

- Do ý chí, đề nghị của Chủ tịch và thành viên khác Hội đồng thành viên không muốn tiếp tục hoạt động. Theo đó, Chủ tịch và thành viên khác Hội đồng thành viên có đơn xin từ chức và được cơ quan đại diện chủ sở hữu chấp thuận bằng văn bản

- Do quyết định điều chuyển, bố trí công việc khác hoặc nghỉ hưu của cơ quan đại diện chủ sở hữu. Theo đó, Chủ tịch và thành viên khác Hội đồng thành viên chuyển sang vị trí,công việc mới hoặc nghỉ hưu.

- Chủ tịch và thành viên khác Hội đồng thành viên không đủ năng lực, trình độ đảm nhận công việc được giao

- Chủ tịch và thành viên khác Hội đồng thành viên không đủ sức khỏe hoặc không còn uy tín để giữ chức vụ thành viên Hội đồng thành viên.

Như vậy, có thể thấy, miễn nhiệm là hình thức giải quyết cho việc thôi không giữ chức vụ nữa và không mang tính chất xử phạt.

Theo đó, trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày có quyết định miễn nhiệm Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên, cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, quyết định tuyển chọn, bổ nhiệm người khác thay thế. (Khoản 3 Điều 94 Luật Doanh nghiệp 2020)

2. Các trường hợp cách chức

Theo Khoản 2 Điều 94 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

“2. Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên bị cách chức trong trường hợp sau đây:

a) Công ty không hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch hằng năm, không bảo toàn và phát triển vốn đầu tư theo yêu cầu của cơ quan đại diện chủ sở hữu mà không giải trình được nguyên nhân khách quan hoặc giải trình nguyên nhân nhưng không được cơ quan đại diện chủ sở hữu chấp thuận;

b) Bị Tòa án kết án và bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;

c) Không trung thực trong thực thi quyền, nghĩa vụ hoặc lạm dụng địa vị, chức vụ, sử dụng tài sản của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác; báo cáo không trung thực tình hình tài chính và kết quả sản xuất, kinh doanh của công ty.”

Như vậy, các trường hợp bị cách chức bao gồm:

- Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên điều hành hoạt động công ty không hiệu quả: công ty không hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch hằng năm, không bảo toàn và phát triển vốn đầu tư theo yêu cầu của cơ quan đại diện chủ sở hữu mà không giải trình được nguyên nhân khách quan hoặc giải trình nguyên nhân nhưng không được cơ quan đại diện chủ sở hữu chấp thuận.

- Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên bị Tòa án kết án và bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;

- Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên không trung thực trong thực thi quyền, nghĩa vụ hoặc lạm dụng địa vị, chức vụ, sử dụng tài sản của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác; báo cáo không trung thực tình hình tài chính và kết quả sản xuất, kinh doanh của công ty.

Như vậy, cách chức là một hình thức kỷ luật xử phạt rất nặng nề. Theo đó, Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên bị cách chức không còn hoạt động trong doanh nghiệp nhà nước được nữa.

Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày có quyết định cách chức Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên, cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, quyết định tuyển chọn, bổ nhiệm người khác thay thế. (Khoản 3 Điều 94 Luật Doanh nghiệp 2020)

Như vậy, thông qua bài viết này, Luật Hoàng Anh đã làm rõ những vấn đề pháp lý liên quan đến miễn nhiệm, cách chức Chủ tịch và thành viên khác của Hội đồng thành viên của doanh nghiệp nhà nước theo pháp luật doanh nghiệp 2020.

Luật Hoàng Anh