Cai nghiện ma túy bắt buộc tại cơ sở cai nghiện là biện pháp xử lý vi phạm hành chính áp dụng với các đối tượng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và các đối tượng này phải đáp ứng đủ các yêu cầu của pháp luật về độ tuổi, tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy,

Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được quy định và hướng dẫn cụ thể tại Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020); Luật phòng, chống ma túy năm 2021; Văn bản hợp nhất 1866/VBHN-BLĐTBXH ngày 15/5/2019 hợp nhất Nghị định quy định về chế độ áp dụng biện pháp xử lý hànhchính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

1. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Theo Văn bản hợp nhất số 1866/VBHN-BLĐTBXH ngày 15/5/2019 quy định tại Điều 3 và Luật phòng, chống ma túy năm 2021, Điều 32, biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc áp dụng với các đối tượng sau:

- Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện

Đây là trường hợp người nghiện ma túy không đăng ký tự nguyện cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc cơ sở cai nghiện theo quy định của pháp luật hoặc trường hợp đã đăng ký cai nghiện tự nguyện nhưng trong quá trình thực hiện tự ý chấm dứt không tiếp tục cai nghiện nữa.

- Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy

- Người từ đủ 18 tuổi trở lên nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện

- Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện.

Đây là trường hợp người nghiện ma túy đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn và đã thực hiện xong quyết định này nhưng trong thời hạn 02 năm sau khi thực hiện xong vẫn còn nghiện ma túy.

- Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện.

Trong rường hợp này, người nghiện ma túy đã được quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn nhưng chưa thi hành quyết định và trong thời hạn 01 năm kể từ ngày quyết định hết hiệu vẫn còn nghiện ma túy.

Nơi cư trú ổn định được hiểu là nơi người vi phạm thường trú hoặc tạm trú, nhưng phải là nơi người đó hiện đang thường xuyên sinh sống.

- Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, bị chấm dứt thi hành quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy.

Đây là trường hợp người nghiện ma túy đã được quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn nhưng do một số lý do nhất định đã bị cơ quan có thẩm quyền chấm dứt việc thi hành quyết định đó của người nghiện ma túy.

- Cuối cùng là trường hợp người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, không có nơi cư trú ổn định.

2. Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Điều 4 Văn bản hợp nhất 1866/VBHN-BLĐTBXH ngày 15/5/2019 hợp nhất Nghị định quy định về chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định:

"Điều 4. Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi sử dụng ma túy trái phép lần cuối bị phát hiện và lập biên bản theo quy định tại Điều 8 Nghị định này.”

Thời hiệu được hiểu là khoảng thời gian mà văn bản pháp luật có hiệu liệu bắt buộc thi hành. Điều 149 khoản 1 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định “thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.”

Như vậy, các đối tượng được quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải chấp hành quyết định trong 03 tháng, nếu hết thời hiệu mà vẫn không chấp hành quyết định sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Trên đây là những trường hợp người nghiện ma túy bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và thời hiệu áp dụng của biện pháp theo quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy.

Luật Hoàng Anh