Chính sách phòng, chống ma túy của Nhà nước được pháp luật quy định như thế nào?

Có thể nói, tội phạm ma túy là tội phạm của các loại tội phạm. Sở dĩ như vậy vì những hậu quả mà ma túy gây ra cho đời sống xã hội thể hiện một cách rõ rệt mà ai cũng có thể nhận thấy. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người trực tiếp sử dụng chất ma túy trái phép, mà ma túy còn gây những thiệt hại to lớn cho xã hội; là nguyên nhân, điều kiện gây ra tội phạm khác (trộm, cướp, buôn bán người,…), các tệ nạn (mại dâm, cờ bạc,…); đặc biệt là sự khó khăn đối với nhà nước trong công tác phòng và chống tội phạm ma túy. Vì vậy, hệ thống pháp luật đã ban hành những quy định cụ thể về công tác phòng, chống ma túy nhằm giảm thiểu, ngăn chặn tệ nạn ma túy, xử phạt và răn đe các tội phạm ma túy bảo vệ đời sống xã hội.

Sau đây, Luật Hoàng Anh sẽ tìm hiểu và giải đáp về công tác phòng, chống tội phạm ma túy theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành.

1. Phòng, chống ma túy là gì?

Theo Khoản 7 và Khoản 9 Điều 2 Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14 ngày 30/03/2021:

“7. Phòng, chống ma túy là phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy; kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

…

9. Kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy là việc cho phép, theo dõi, kiểm tra, giám sát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy và phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng các hoạt động đó vào mục đích khác.”

Như vậy, theo quy định của pháp luật, công tác phòng, chống ma túy bao gồm các hoạt động phòng ngừa, ngăn chặn có thể kể đến các chương trình tuyên truyền, giáo dục, vận động về tác hại của ma túy tại các cơ sở giáo dục các cấp, tại địa phương hay rộng hơn là thông qua truyền thông, báo chí. Hoạt động đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy là các biện pháp cụ thể như tổ chức cai nghiện ma túy cho người nghiện ma túy, quản lý và áp dụng các hình thức xử phạt ở mức độ nhẹ đối với nạn nhân của tệ nạn ma túy, truy cứu trách nhiệm hình sự và áp dụng hình phạt mang tính chất răn đe, giáo dục đối với tội phạm ma túy theo quy định của pháp luật hình sự.

Ngoài ra công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy cho phép các cơ quan có thẩm quyền sẽ giám sát, theo dõi, kiểm tra việc sử dụng chất ma túy một cách hợp pháp vào các mục đích được pháp luật cho phép như sử dụng trong y tế, công nghiệp, thú y… và ngăn chặn việc cơ quan chuyên môn lợi dụng thẩm quyền để sử dụng các hoạt động đó vào mục đích khác như mua bán, tàng trữ, sử dụng, vận chuyển trái với mục đích hợp pháp ban đầu.

2. Chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy

Điều 3 Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14 ngày 30/03/2021 quy định về chính sách của Nhà nước về phòng, chống ma túy như sau:

“1. Thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng, chống ma túy; kết hợp với phòng, chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội khác.

2. Tăng cường hoạt động tuyên truyền, giáo dục về công tác phòng, chống ma túy; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy.

3. Ưu tiên nguồn lực phòng, chống ma túy cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, khu vực biên giới và địa bàn phức tạp về ma túy.

4. Cán bộ, chiến sĩ thuộc cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy, người làm công tác cai nghiện ma túy trong các cơ sở cai nghiện ma túy công lập được hưởng chế độ, chính sách ưu đãi phù hợp với tính chất nhiệm vụ, địa bàn hoạt động theo quy định của Chính phủ.

5. Bảo vệ, hỗ trợ cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức tham gia phòng, chống ma túy.

6. Quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy; khuyến khích người nghiện ma túy tự nguyện cai nghiện ma túy, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; khuyến khích cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện ma túy.

7. Bảo đảm kinh phí cai nghiện ma túy bắt buộc; hỗ trợ kinh phí cai nghiện ma túy tự nguyện, kinh phí quản lý sau cai nghiện ma túy.

8. Tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước đầu tư vào hoạt động cai nghiện ma túy, hỗ trợ quản lý sau cai nghiện ma túy, phòng, chống tái nghiện ma túy được miễn, giảm tiền thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.

9. Khuyến khích nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và ứng dụng công nghệ cao trong phòng, chống ma túy.

10. Khen thưởng cá nhân, tổ chức, cơ quan có thành tích trong phòng, chống ma túy.”

Trên đây là một số những chính sách cơ bản của Nhà nước đối với hoạt động phòng, chống ma túy. Những chính sách này được quy định để giải quyết và đáp ứng cơ bản công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn nước ta. Trong quá trình tiến hành công tác phòng, chống ma túy, Nhà nước đặc biệt chú trọng vào tăng cường, nâng cao hiệu quả hoạt động tuyên truyền thông qua việc đa dạng các hình thức, biện pháp tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy trên các phương tiện thông tin đại chúng; phối hợp tuyên truyền phòng, chống ma túy giữa các bộ, ngành, địa phương; xây dựng các phóng sự, thông điệp thu hút được sự quan tâm của đại đa số người dân, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy.

Ngoài ra, áp dụng chính sách phòng, chống ma túy, Nhà nước thực hiện hóa công tác cai nghiện qua việc quy hoạch, nâng cấp, cải tạo các cơ sở cai nghiện ma túy theo hướng đa chức năng, thân thiện và dễ tiếp cận đối với người nghiện; nghiên cứu, đổi mới công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng… Đồng thời, xây dựng và thực hiện các cơ chế, chính sách hạn chế người nghiện bỏ việc điều trị, khuyến khích cai nghiện tự nguyện; thí điểm và nhân rộng các mô hình cai nghiện và quản lý người nghiện kết hợp với dạy nghề, tạo việc làm theo hướng xã hội hóa.

Luật Hoàng Anh