Điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone được quy định như thế nào?

Điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế là biện pháp can thiệp giảm tác hại đối với người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy. Thuốc thay thế là chất hoặc hỗn hợp các chất được tổng hợp có tác dụng thay thế các chất dạng thuốc phiện như Methadone, Buprenorphine,…

Trong đó, Methadone là chất thay thế có nhiều lợi ích trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện và hiệu quả đã được chứng minh ở nhiều quốc gia trên thế giới và các tỉnh, thành trong nước. Vậy điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone được pháp luật quy định như thế nào?

Quyết định số 3509/QĐ-BYT ngày 21/8/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành “hướng dẫn tổ chức thực hiện điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại cơ sở cấp phát thuốc Methadone” như sau:

1. Điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone là gì?

- Điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone là việc sử dụng thuốc Methadone để điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện.

- Cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone là đơn vị điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cho người nghiện chất dạng thuốc phiện, bao gồm cả việc cấp phát thuốc Methadone.

-  Cơ sở cấp phát thuốc Methadone là một bộ phận thuộc một cơ sở y tế và chỉ thực hiện việc cấp phát thuốc Methadone cho người đang tham gia điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện.

Luật Hoàng Anh sẽ tìm hiểu về thủ tục, trình tự điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tạị cơ sở cấp phát thuốc Methadone.

2. Điều kiện hoạt động của cơ sở cấp phát thuốc Methadone

Các cơ sở y tế phải đáp ứng đủ các điều kiện hoạt động theo quy định tại Điều 13 Nghị định số 90/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định điều kiện hoạt động của cơ sở cấp phát thuốc bao gồm:

* Điều kiện về cơ sở vật chất

- Cơ sở cấp phát thuốc phải có nơi tiếp đón, phòng cấp phát và bảo quản thuốc. Phòng cấp phát và bảo quản thuốc phải có diện tích từ 10 m² trở lên.

- Bảo đảm đủ điện, nước và đáp ứng các điều kiện về quản lý chất thải y tế, phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật.

* Điều kiện về trang thiết bị

Phòng cấp phát thuốc và bảo quản thuốc phải đáp ứng các trang thiết bị sau:

- Ẩm kế

- Nhiệt kế đo nhiệt độ phòng

- Điều hòa nhiệt độ

- 02 tủ chắc chắn có khóa để đựng thuốc, trong đó: 01 tủ để đựng thuốc cấp phát hàng ngày và 01 tủ để bảo quản thuốc

- Dụng cụ cấp phát thuốc

- Thiết bị giám sát việc thực hiện điều trị.

* Điều kiện về nhân sự

Cơ sở cấp phát thuốc phải đáp ứng các điều kiện về nhân sự theo quy định của pháp luật như sau:

- Có ít nhất 02 nhân viên làm nhiệm vụ cấp phát thuốc có trình độ trung cấp chuyên ngành y, dược trở lên. Nhân viên phụ trách kho thuốc phải đáp ứng các điều kiện về chuyên môn theo quy định của pháp luật về dược.

- Căn cứ tình hình thực tế, cơ sở cấp phát thuốc bố trí nhân viên bảo vệ tại cơ sở nơi đặt cơ sở cấp phát thuốc hoặc phối hợp với công an nơi cơ sở cấp phát thuốc đặt trụ sở để bảo đảm công tác an ninh cho cơ sở cấp phát thuốc; trường hợp cần thiết, có thể bố trí tối đa 02 nhân viên bảo vệ riêng cho cơ sở cấp phát thuốc.

- Việc bố trí nhân lực thực hiện điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tại cơ sở cấp phát thuốc thực hiện theo chế độ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm, bảo đảm phù hợp về yêu cầu chuyên môn của nhân sự như đã nêu ở trên và quy mô của cơ sở cấp phát thuốc.

Ngoài ra, cơ sở y tế phải đáp ứng đủ điều kiện về quy trình lập kế hoạch sử dụng và phân phối thuốc Methadone tới các cơ sở cấp phát thuốc Methadone theo quy định tại Điều 6, quy định về doanh nghiệp phân phối Methadone tại Điều 7 và quy định về vận chuyển thuốc Methadone tại Điều 8 Thông tư số 14/2015/TT-BYT ngày 25/6/2015 của Bộ Y tế (sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 29/2020/TT-BYT ngày 31/12/2020) về quản lý thuốc Methadone.

3. Nguyên tắc hoạt động của cơ sở cấp phát thuốc Methadone

Các cơ sở cấp phát thuốc Methadone thực hiện điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

- Chỉ thực hiện việc cấp phát thuốc Methadone tại cơ sở cấp phát thuốc cho người bệnh đã đạt liều điều trị duy trì.

- Tổ chức làm việc hàng ngày bao gồm cả thứ 7, chủ nhật, các ngày nghỉ lễ và ngày Tết, tùy điều kiện từng cơ sở, số lượng người bệnh nhận thuốc hàng ngày tại cơ sở cấp phát thuốc để quy định thời gian cấp phát thuốc phù hợp.

Nguyên tắc này đảm bảo quy trình điều trị được thực hiện đầy đủ và kịp thời, đồng thời đảm bảo tính hiệu quả của quá trình điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế của người bệnh.

- Thực hiện bảo quản, cấp phát thuốc theo đúng các quy định hiện hành.

Tuân thủ, chấp hành các quy định của pháp luật về bảo quản, cấp phát thuốc để giữ được hiệu quả của thuốc trong quy trình điều trị, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của người được điều trị.

Việc cấp phát thuốc Methadone của cơ sở cấp phát thuốc được thực hiện theo quy định tại Điều 14 Thông tư 14/2015/TT-BYT ngày 25/6/2015 của Bộ Y tế như sau:

+ Cấp phát thuốc đúng liều cho người bệnh theo chỉ định của bác sỹ trong đơn thuốc.

+ Quan sát người bệnh trong khi uống thuốc để đảm bảo người bệnh uống hết thuốc Methadone trước khi ra khỏi cơ sở.

+ Ghi chép việc sử dụng thuốc Methadone của người bệnh vào sổ theo dõi và Phiếu theo dõi theo quy định của Thông tư.

+ Tuân thủ nguyên tắc bảo mật thông tin của người bệnh.

Ngoài ra, cơ sở cấp phát thuốc thực hiện bảo quản, cấp phát thuốc Methadone theo các quy định khác của pháp luật.

- Lồng ghép cấp phát thuốc Methadone với các dịch vụ khác như chăm sóc, điều trị HIV/AIDS, lao, các biện pháp can thiệp giảm tác hại và các dịch vụ tư vấn hỗ trợ tâm lý xã hội cho người bệnh.

Nguyên tắc này nhằm đảm bảo người bệnh được điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện kết hợp với điều trị các bệnh liên quan khác. Ngoài ra tư vấn tâm lý cho người bệnh tạo điều kiện thay đổi nhận thức và hành vi cho họ, khích lệ, động viên họ điều trị nghiện theo hướng dẫn của cơ sở điều trị.

- Chịu sự hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật của một cơ sở điều trị Methadone.

Cơ sở cấp phát thuốc phải chấp hành, tuân thủ theo sự hướng dẫn về chuyên môn của cơ sở điều trị Methadone, đây là cơ sở thực hiện tất cả giai đoạn điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, bao gồm cả cấp phát thuốc Methadone.

Trên đây là những quy định chung về công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone và những nguyên tắc trong việc thực hiện công tác này. Các hoạt động cụ thể trong quy trình điều trị được hướng dẫn cụ thể bởi Chính phủ và Bộ Y tế.

Luật Hoàng Anh