Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là gì?

Thứ ba, 31/01/2023, 16:41:55 (GMT+7)

Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh quy định tại Điều 125 BLHS

MỤC LỤC

MỤC LỤC

 Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là trường hợp đặc biệt, mức độ nguy hiểm nhẹ hơn so với hành vi giết người thông thường.Vì là trường hợp giết người có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt, nếu quy định cùng một điều luật với tội giết người thì không phản ánh đúng tính chất của tội phạm này. Việc nhà làm luật tách trường hợp này ra thành một tội phạm riêng không chỉ đảm bảo chính xác về lý luận và kỹ thuật lập pháp mà còn phù hợp với thực tiễn xét xử.

1. Căn cứ pháp lý

Điều 125 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 ngày 27/11/2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 12/2017/QH14 ngày 26/06/2017 (sau đây gọi tắt là Bộ luật Hình sự) quy định Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh như sau:

Điều 125. Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

1. Người nào giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội đối với 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.”

2. Dấu hiệu pháp lý của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

2.1. Khách thể của tội phạm

Giết người trong trạng thái bị kích động mạnh bản chất vẫn là hành vi giết người do một hành vi trái luật của nạn nhân gây ra. Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh xâm phạm quyền sống của con người.

Như vậy, khách thể của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là quyền sống của con người, quyền được nhà nước bảo hộ về tính mạng của con người.

2.2. Mặt khách quan của tội phạm

Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là hành vi của một người không tự kiềm chế được mình trước hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với chính mình hoặc đối với người thân thích của mình nên đã giết chết nạn nhân.

Hành vi thuộc mặt khách quan của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh giống với hành vi của tội giết người. Các phương tiện như súng, dao, gậy gộc, tay chân, thuốc độc... Hành vi tước bỏ quyền sống của người khác thường được thực hiện bằng các phương thức như bắn, chém, đâm, treo cổ, bóp cổ, đầu độc, đấm đá v.v... Tuy nhiên tội phạm này khác tội giết người ở chỗ tinh thần của người phạm tội bị kích động mạnh và có hành vi trái luật của nạn nhân khiến người phạm tội bị kích động mạnh.

Người bị kích động về tinh thần là người không còn nhận thức đầy đủ về hành vi của mình như lúc bình thường, nhưng chưa mất hẳn khả năng nhận thức. Lúc đó họ mất khả năng tự chủ và không thấy hết được tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình; trạng thái tinh thần của họ gần như người điên (người mất trí)tuy nhiên nó chỉ xảy ra trong chốc lát, sau đó tinh thần của họ trở lại bình thường.

Trường hợp người phạm tội có bị kích động về tinh thần nhưng chưa tới mức mất khả năng tự chủ thì không gọi là bị kích động mạnh và không thể lấy lý do tinh thần bị kích động mạnh để bào chữa cho hành vi giết người của mình.

Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân bao gồm những hành vi vi phạm pháp luật hình sự xâm phạm đến lợi ích của người phạm tội. Thông thường những hành vi trái pháp luật của nạn nhân xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của người phạm tội, nhưng cũng có một số trường hợp xâm phạm đến tài sản của người phạm tội  như: đập phá tài sản, đốt cháy, cướp giật, trộm cắp v.v...

Một người bị kích động mạnh về tinh thần ngoài trường hợp nạn nhân có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với chính bản thân họ, thì còn có cả trường hợp nạn nhân có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với những người thân thích của người thực hiện việc giết người. Những người thân thích là những người có quan hệ huyết thống, quan hệ hôn nhân như: vợ đối với chồng; cha mẹ với con cái; anh chị em ruột, anh chị em cùng cha khác mẹ đối với nhau; ông bà nội ngoại đối với các cháu v.v... Ví dụ, người bố thấy con gái mình đang bị B hãm hiếp, người bố rơi vào kích động mạnh xông đến đấm đá liên tiếp vào B, sau đó B chết do bị đấm đá vào chỗ hiểm. Trong trường hợp này, tinh thần của người bố rơi vào trạng thái bị kích động mạnh khi nhìn thấy con gái mình bị hãm hiếp, người bố muốn ngăn B ko tiếp tục hành vi của mình nữa đồng thời trả thù cho con gái. Khi đó, người bố không nhận thức hết được hành đấm đá vi của mình trúng chỗ hiểm khiến B tử vong.

Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân phải là nguyên nhân làm cho người phạm tội  bị kích động mạnh về tinh thần. Không có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân thì người phạm tội không bị kích động mạnh  và nếu người phạm tội  không bị kích động bởi hành vi trái pháp luật của người khác thì hành vi giết người đã không xảy ra hoặc không bị kích động mạnh bởi hành vi trái luật của phạm nhân mà hành vi giết người vẫn xảy ra thì thuộc tội giết người (Điều 123). Trường hợp người phạm tội tự mình gây nên tình trạng tinh thần kích động mạnh rồi giết người cũng không thuộc trường hợp giết người trong trạng thái tình thần bị kích động mạnh. Ví dụ: A và B cãi nhau rồi dẫn đến hai người đánh nhau, A bị B đánh, về nhà bực tức uống rượu say rồi mang dao găm đến nhà B gọi B ra cổng dùng dao đâm chết B. Trường hợp này, B tự tức rồi tự mình uống rượu say dẫn đến mất nhận thức, căn bản hành vi của A không làm cho B bị kích động mạnh mà sự kích động mạnh ở đây so rượu mà ra. Vì thế, trường hợp này B không phải là giết người trong trạng thái bị kích động mạnh.

2.3. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là bất kì người nào từ đủ 16 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.

Thứ nhất, chủ thể của tội phạm có thể là công dân Việt Nam, người nước ngoài, hay người không quốc tịch.

Thứ hai, chủ thể là người từ đủ 16 tuổi. Đây cũng là sự khác biệt đối với tội giết người (Điều 123), tội giết người quy định chủ thể chịu trách nhiệm hình sự là người từ đủ 14 tuổi, tuy nhiên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự, chủ thể chịu trách nhiệm đối với tội  giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là người từ đủ 16 tuổi. Quy định này phù hợp với tâm sinh lý của người phạm tội chưa thành niên. Người dưới 16 tuổi thường dễ kích động, chưa biết kiềm chế, dễ rơi vào trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, đặc biệt chưa nhận thức được hết hậu quả xảy ra đối với hành vi của mình.

Thứ ba, chủ thể của tội phạm phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự. Như đã phân tích ở trên, vốn dĩ người phạm tội là người bình thường, nhưng lúc phạm tội, tinh thần của họ bị kích động mạnh, sau đó họ sẽ trở lại bình thường. Người bình thường ở đây là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự bao gồm năng lực nhận thức và năng lực làm chủ hành vi.

2.4. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội thực hiện hành vi giết người với lỗi cố ý trực tiếp. Tuy đang bị kích động mạnh, khó có thể làm chủ bản thân nhưng người phạm tội không mất đi hoàn toàn ý thức nhưng họ vẫn thực hiện hành vi với mạng muốn hậu quả chết người xảy ra.

3. Hình phạt đối với người phạm tội

Điều 125 Bộ luật Hình sự quy định 02 khung hình phạt đối với người phạm tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.

- Khung hình phạt phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm áp dụng đối với trường hợp giết một người trong trạng thái tình thần bị kích động mạnh.

- Khung hình phạt phạt từ từ 03 năm đến 07 năm áp dụng đối với trường hợp giết từ 02 người trở lên trong trạng thái tình thần bị kích động mạnh. Khi đó, nạn nhân là hai người trở lên đều có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của người phạm tội

4. Vụ án thực tế xét xử về tội Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

Bản án số: 128/2021/HS-PT ngày 26/03/2021 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử bị cáo Trần Quang L về tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh).

Khoảng hơn 22h ngày 26/12/2019 tại quán karaoke Phương Th do mâu thuẫn cãi nhau giữa anh Nguyễn Trung H2 với anh Tôn Long C và anh Phí Hữu T1. Trần Quang L (là bạn Nguyễn Trung H2) vào can ngăn, bị anh Tôn Long C dùng dây thắt lưng vụt 02 phát vào đầu gây tổn hại 12% sức khỏe, sau đó anh C tiếp tục đuổi đánh L. Do bất ngờ bị đánh nên L nhặt được con dao ở sân dùng chém C 03 nhát vào đầu và 01 nhát vào lưng. Nguyên nhân phạm tội của Trần Quang L là do hành vi của anh Tôn Long C dùng vũ lực tấn công, gây thương tích cho bị cáo, làm bị cáo bị 02 vết thương ở đầu gây tổn hại 12% sức khỏe. Sau đó anh C tiếp tục đuổi đánh L làm L rơi vào trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, không kiềm chế, kiểm soát được bản thân dẫn đến có hành động dùng dao chém vào đầu, vào lưng anh C. Đối với anh Tôn Long C gây tổn hại 12% sức khỏe cho L là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Hành vi này được xem xét trong một vụ án khác (Ngày 07/5/2020 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án,  khởi tố bị can đối với Tôn Long C, về tội: “Cố Ý gây thương tích”, quy định tại Khoản 2 Điều 134 Bộ luật Hình sự.Hành vi phạm tội của Trần Quang L đủ căn cứ để xét xử về tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” theo khoản 1 Điều 125 BLHS là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Xem xét hành vi của bị cáo L, tuy anh L dùng dao chém C 03 nhát vào đầu và 01 nhát vào lưng là hành vi nguy hiểm cho xã hội, tuy nhiên hành vi này xuất phát từ việc anh L bị kích động mạnh. Anh L ban đầu chỉ có ý can ngăn anh C khỏi cuộc cãi vã với anh H2 và anh T1, nhưng anh C dùng dây thắt lưng vụt 02 phát vào đầu gây tổn hại 12% sức khỏe anh L, sau đó anh C tiếp tục đuổi đánh L. Hành vi của anh C vi phạm nghiêm trọng đến sức khỏe của anh L và có tính chất, mức độ nguy hiểm cao cho xã hội.

Do đó, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội tuyên bố bị cáo Trần Quang L phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”, xử phạt bị cáo Trần Quang L 06 (sáu) tháng tù nhưng cho hưởng  án  treo,  thời  gian  thử thách 12 (mười  hai) tháng tính  từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Luật Hoàng Anh

Luật Sư Phạm Thị Thu Hà

Chuyên viên pháp lý Trịnh Thị Chình

Luật Sư Nguyễn Thị Ngàn

Luật Sư Vũ Khánh Hiếu

Luật Sư Nguyễn Thùy Dung

Thạc sĩ kinh tế Nguyễn Mai Hương

Luật Sư Lê Tiến Thành

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Diệu Quỳnh

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Thu Hiền

Luật Sư Đào Hồng Sơn

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

2

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

2

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

8

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

10

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

10

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

15

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

20

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

20

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

30

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư vấn miễn phí ngay Chat với luật sư