Hình phạt tù có thời hạn được quy định như thế nào?

Hình phạt tù có thời hạn là một trong 07 hình phạt chính được quy định trong điều 32 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 ngày 27/11/2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 12/2017/QH14 ngày 26/06/2017 (sau đây gọi tắt là Bộ luật hình sự). Đây là hình phạt chỉ áp dụng đối với chủ thể là người phạm nội. Mức độ của hình phạt tù có thời hạn nặng hơn so với hình phạt cải tạo không giam giữ. Trong bài viết dưới đây, Luật Hoàng Anh xin khái quát nội dung của hình phạt này.

“Điều 38. Tù có thời hạn

1. Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.

Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm.

Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.

2. Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.”

Điều 38 Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù có thời hạn gồm 03 nội dung:

Thứ nhất, tù có thời hạn là hình phạt chính, buộc người phạm tội phải cách ly khỏi xã hội tại cơ sở giam giữ trong thời gian nhất định để giáo dục, cải tạo họ. Tù có thời hạn là hình phạt hạn chế sự tự do của người bị kết án, đây là hình phạt nghiêm khắc hơn hình phạt cải tạo không giam giữ, nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền tự do còn người bị kết án.

Thứ hai, tù có thời hạn có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm. Trong trường hợp phạm nhiều tội, mức tối đa của hình phạt này là 30 năm theo Khoản 1 Điều 55 Bộ luật hình sự. Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.

Thứ ba, theo Khoản 2 Điều 38, hình phạt tù có thời hạn không được áp dụng đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do lỗi vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.

Tuy hình phạt tù có thời hạn đã tước bỏ quyền tự do của người phạm tội trong thời gian nhất định nhưng theo Điều 27 Luật thi hành án hình sự số 41/2019/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2019, phạm nhân vẫn có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

“Điều 27. Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân

1. Phạm nhân có các quyền sau đây:

a) Được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được phổ biến quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân;

b) Được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án;

c) Được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ;

d) Được lao động, học tập, học nghề;

đ) Được gặp, liên lạc với thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân; đối với phạm nhân là người nước ngoài được thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự;

e) Được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật;

g) Được bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo; được đề nghị xét đặc xá, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;

h) Được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật;

i) Được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật;

k) Được khen thưởng khi có thành tích trong quá trình chấp hành án.

2. Phạm nhân có các nghĩa vụ sau đây:

a) Chấp hành bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật, quyết định của cơ quan quản lý thi hành án hình sự, cơ quan thi hành án hình sự trong quá trình thi hành án hình sự và các quyết định khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

b) Chấp hành nội quy của cơ sở giam giữ phạm nhân, các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án;

c) Chấp hành yêu cầu, mệnh lệnh, hướng dẫn của cán bộ cơ sở giam giữ phạm nhân;

d) Lao động, học tập, học nghề theo quy định;

đ) Phạm nhân làm hư hỏng, làm mất hoặc hủy hoại tài sản của người khác thì phải bồi thường.

3. Phạm nhân có quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này.”

Luật Hoàng Anh