Người sau cai nghiện được quản lý tại nơi cư trú như thế nào?

Người nghiện ma túy sau khi trải qua quá trình cai nghiện tại cơ sở cai nghiện phải được quản lý chặt chẽ tại nơi cư trú vì đây là những đối tượng vừa trải qua quy trình cai nghiện lâu dài tại cơ sở cai nghiện và đang trong thời gian tái hòa nhập cồng đồng, cần quản lý để ngăn chặn, phòng ngừa họ tái nghiện, tiếp tục có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy hoặc các hành vi vi phạm khác và giúp họ trở lại trạng thái bình thường trong cộng đồng.

Pháp luật quy định về quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cu trú tại Điều 40 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, cụ thể như sau:

1. Người sau cai nghiện ma túy

Khoản 1, khoản 2 Điều 40 Luật phòng, chống ma túy năm 2021 quy định người sau cai nghiện ma túy bao gồm:

- Người đã hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc bắt buộc tại các cơ sở cai nghiện

- Người đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện

- Người đã hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thế

- Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã chấp hành xong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Các trường hợp này phải có giấy chứng nhận đã cai nghiện được cấp bởi cơ sở cai nghiện.

Lưu ý: Không áp dụng biện pháp quản lý sau cai nghiện đối với nữ trên 55 tuổi, nam trên 60 tuổi theo Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 94/2009/NĐ-CP ngày 26/10/2009 của Chính phủ.

2. Thời gian quản lý

- Điều 40 Luật phòng, chống ma túy năm 2021 quy định những đối tượng trên (trừ trường hợp người đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện) bắt buộc chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hoàn thành việc cai nghiện hoặc chấp hành xong quyết định.

- Đối với người đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện thì bắt buộc chịu sự quản lý  sau cai nghiện ma túy trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định.

3. Nội dung quản lý người sau cai nghiện tại nơi cư trú

Điều 40, khoản 3 Luật phòng, chống ma túy năm 2021 và Nghị định số 94/2009/NĐ-CP ngày 26/10/2009 của Chính phủ, Điều 9 quy định chi tiết nội dung quản lý sau cai nghiện như sau:

* Lập danh sách người bị quản lý sau cai nghiện ma túy. 

Trình tự, thủ tục lập danh sách được quy định tại Điều 43 Luật phòng, chống ma túy năm 2021.

- Công an cấp xã giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp lập danh sách người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy cư trú tại địa phương.

-  Khi người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy thay đổi nơi cư trú thì công an cấp xã nơi người bị quản lý chuyển đi có trách nhiệm thông báo cho công an cấp xã nơi người bị quản lý chuyển đến trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày người đó chuyển khỏi địa phương để đưa vào danh sách và phối hợp quản lý.

- Công an cấp xã giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp đưa các trường hợp sau ra khỏi danh sách người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy:

+ Những người hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện và bắt buộc mà không phát hiện người đó sử dụng trái phép chất ma túy trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy, thì được đưa ra khỏi danh sác

+ Người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy phải thi hành án phạt tù theo bản án có hiệu lực của cơ quan có thẩm quyền.

+ Người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy chuyển đến cư trú ở địa phương khác.

Những đối tượng này sẽ chịu sự quản lý bởi cơ quan có thẩm quyền tại nơi người đó chuyển đến.

+ Người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy chết, bị Tòa án tuyên bố mất tích.

* Tư vấn, giúp đỡ, phòng, chống tái nghiện ma túy

- Tổ chức các hoạt động tư vấn nhóm, tư vấn cá nhân tạo điều kiện cho người sau cai nghiện chia sẻ, giải quyết các vấn đề vướng mắc, lo âu của họ, đưa ra lời khuyên, giải pháp giúp thay đổi nhận thức và hành vi.

- Tuyên truyền, phổ biến các biện pháp tránh xa ma túy, bảo vệ, phục hồi sức khỏe, phòng và chống tái nghiện ma túy,

* Theo dõi, phát hiện, ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Cơ quan có chức năng quản lý người sau cai nghiện phối hợp với cơ quan công an và các cơ quan liên quan khác theo dõi, giám sát các đối tượng này. Người sau cai nghiện có khả năng tái nghiện ma túy rất cao vì vậy cần thực hiện công tác phòng ngừa, ngăn chặn những hành vi có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy và các hành vi vi phạm pháp luật khác một cách chặt chẽ.

Trong trường hợp phát hiện người sau cai nghiện có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy cần nhanh chóng áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp và kịp thời để tránh những hậu quả không đáng có.

* Hỗ trợ học nghề, tìm việc làm và tạo điều kiện để người sau cai nghiện tham gia các hoạt động xã hội, hòa nhập cộng đồng

- Chế độ hỗ trợ học nghề được hướng dẫn bởi Điều 2 Khoản 2 Thông tư liên tịch 121/2010-TTLT-BTC-BLĐTBXH như sau:

Người sau cai nghiện ma tuý nếu có nhu cầu học nghề được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã xem xét hỗ trợ một lần kinh phí học nghề trình độ sơ cấp nghề: 1.000.000 đồng/người/khóa học nghề.

- Chế độ hỗ trợ tìm việc làm được hướng dẫn bởi Điều 5 Thông tư liên tịch 121/2010-TTLT-BTC-BLĐTBXH như sau:

Hỗ trợ tìm việc làm 1.000.000 đồng/người đối với người sau cai nghiện ma tuý áp dụng biện pháp quản lý sau cai nghiện tại nơi cư đã có nhiều tiến bộ, cam kết không tái phạm, chưa có việc làm; bản thân, gia đình thuộc diện hộ nghèo, gia đình chính sách theo Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng.

- Hỗ trợ tạo việc làm cho người sau cai nghiện tại nơi cư trú quy tại Điều 10 Nghị định số 94/2009/NĐ-CP ngày 26/10/2009 của Chính phủ

Gia đình người sau cai nghiện, các tổ chức, cá nhân có điều kiện về vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh có thể hợp tác liên kết để thành lập các cơ sở sản xuất giúp đỡ, tạo điều kiện cho người sau cai nghiện có công ăn việc làm, thu thập ổn định và được Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp tạo điều kiện thuận cho các cơ sở này về sản xuất và kinh doanh.

- Hỗ trợ xã hội trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy hướng dẫn tại khoản 4 Điều 40 Luật phòng, chống ma túy năm 2021:

+ Hỗ trợ học văn hóa đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi

+ Tạo điều kiện cho người sau cai nghiện tham gia các hoạt động xã hội như các lễ hội, ngày lễ truyền thống của dân tộc,… để hòa nhập cộng đồng.

Luật Hoàng Anh