Quy trình cai nghiện ma túy bao gồm những hoạt động gì? (Phần 2)

Quy trình cai nghiện ma túy gồm 05 giai đoạn, bài viết trước đề cập và phân tích giai đoạn thứ nhất tiếp nhận, phân loại và giai đoạn điều trị cắt cơn. Bài viết này sẽ phân tích các giai đoạn còn lại của quy trình cai nghiện ma túy.

Thông tư liên tịch số 41/2010/TTLT/BLĐTBXH - BYT ngày 31/12/2010 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế quy định chi tiết về quy trình cai nghiện ma túy, 03 giai đoạn còn lại của quy trình bao gồm: Giai đoạn giáo dục, tư vấn, phục hồi hành vi, nhân cách; giai đoạn lao động trị liệu, học nghề và cuối cùng là giai đoạn phòng, chống tái nghiện, chuẩn bị tài hòa nhập cộng đồng.

3. Giai đoạn giáo dục, tư vấn, phục hồi hành vi, nhân cách

Trong giai đoạn này, các cá nhân, cơ quan có chức năng, thẩm quyền sẽ thực hiện các nội dung sau:

- Thực hiện liệu pháp tâm lý tập thể

Liệu pháp tâm lý tập thể là những biện pháp tác động lên tâm lí của nhóm người bệnh một cách có kế hoạch, có tổ chức nhằm mục đích chữa bệnh cho họ. Các liệu pháp tâm lí có thể được áp dụng bao gồm:

+ Hội thảo về các chủ đề đạo đức, trách nhiệm với gia đình và xã hội về tác hại của nghiện ma túy. Tổ chức các hoạt động phong phú để thể hiện tình thương yêu của tập thể với cá nhân và trách nhiệm của cá nhân với tập thể đó như một gia đình

+ Tổ chức cho người nghiện ma túy học tập về đạo đức, lối sống, quyền và nghĩa vụ của công dân; tìm hiểu về pháp luật Phòng, chống ma túy cùng các quy định khác của Nhà nước về ma túy; rèn luyện, tác phong, lối sống sinh hoạt lành mạnh, tránh xa và nói không với ma túy

+ Các phương pháp trị liệu tâm lý khác có thể sử dụng như tâm năng dưỡng sinh, thiền,…

- Thực hiện liệu pháp tâm lý nhóm

Liệu pháp tâm lý nhóm là loại hình liệu pháp tâm lí trong đó bác sĩ (hay các cá nhân có chuyên môn khác) không chỉ sử dụng và phát huy tác dụng của mình trong mối quan hệ thầy thuốc – bệnh nhân mà còn sử dụng cả tác động của mối quan hệ giữa bệnh nhân – bệnh nhân nhằm mục đích điều trị.

Đối với người nghiện, áp dụng liệu pháp này trong việc tổ chức người nghiện ma túy thành từng nhóm tùy vào đặc điểm của mỗi người như: nhóm cùng hoàn cảnh, nhóm cùng tiến bộ,… Qua việc tạo nhóm những người nghiện ma túy với nhau, họ tìm thấy những điểm chung và từ đó có thể bày tỏ những tâm tư, vướng mắc, lo âu để cùng thảo luận, tìm cách giúp đỡ, xóa bỏ sự cô độc, mặc cảm, thúc đẩy sự tôn trọng lẫn nhau, sự cởi mở và chia sẻ giữa mọi người.

Hoạt động này phải được duy trì thường xuyên (hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng) thì mới đem lại kết quả trong quá trình cai nghiện.

- Thực hiện liệu pháp tâm lý cá nhân: Là hoạt động tổ chức tư vấn, chia sẻ cá nhân với người nghiện ma túy, từ đó thấu hiểu và đưa ra những giải pháp, lời khuyên giúp họ tháo gỡ sự lo lắng, vướng mắc về gia đình, người thân hay những vấn đề, lo âu về sức khỏe, bệnh tật mà họ đang trải qua.

- Thực hiện liệu pháp lao động: Tổ chức cho người nghiện ma túy tham gia các hoạt động lao động hàng ngày như: dọn dẹp vệ sinh, nấu ăn, trồng cây, may vá,… cùng các hoạt động lao động khác và cho họ được hưởng thành quả lao động nhằm giúp người nghiện ma túy hiểu được giá trị của sức lao động và phục hồi sức khỏe.

- Liệu pháp thể dục - thể thao, vui chơi giải trí: Tổ chức cho người nghiện ma túy tham gia các hoạt động thể dục - thể thao hay các cuộc thi về thể thao tạo sự hứng thú giúp tăng tinh thần vận động của người nghiện như: bóng đá, bóng chuyền, cầu lông… và tạo điều kiện cho họ tham gia các trò chơi vui chơi giải trí, các hoạt động văn hóa - văn nghệ như các cuộc thi tài năng, hội họa, và các loại hình thể thao, giải trí khác.

Những liệu pháp tâm lí này tạo ra nguồn năng lượng dồi dào cho người nghiện, giúp họ thoát khỏi những lo âu, băn khoăn và tinh thần chán nản trong quá trình cai nghiện; khơi dậy sự học hỏi, tinh thần năng động cho người nghiện giúp quá trình cai nghiện đạt hiệu quả cao hơn.

4. Giai đoạn lao động trị liệu, học nghề

Giai đoạn này gồm hai hoạt động chính là lao động trị liệu và dạy nghề cho người nghiện ma túy.

- Lao động trị liệu:

Là hoạt động tổ chức lao động trị liệu với mục đích phục hồi sức khỏe và kỹ năng lao động cho người nghiện ma túy.

Cơ sở cai nghiện hay các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao xã hội căn cứ vào tình trạng sức khỏe, độ tuổi, giới tính và nghề nghiệp của người nghiện ma túy để xây dựng kế hoạch tổ chức lao động cho người nghiện ma túy phù hợp với họ, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người nghiện, không giao khoán sản phẩm lao động quá sức của người nghiện. Các kế hoạch tổ chức lao động phải được thực hiện theo chế độ lao động tại Điều 32 Nghị định số 135/2004/NĐ-CP ngày 10/6/2004 của Chính phủ.

- Dạy nghề, tạo việc làm:

Bên cạnh việc chữa bệnh, chăm sóc phục hồi sức khỏe cho người nghiện ma túy, Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội hoặc cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện chú trọng công tác dạy nghề gắn với lao động trị liệu cho người nghiện.

Công tác dạy nghề được tổ chức theo hình thức mở các lớp dạy nghề, tạo việc làm cho người nghiện ma túy hoặc liên kết các cơ sở dạy nghề để tổ chức dạy nghề và cấp chứng chỉ học nghề cho người nghiện ma túy tùy vào tình hình cơ sở vật chất, kinh phí cũng như nhu cầu của người nghiện ma túy, từ đó nhằm phục hồi chức năng, rèn luyện tay nghề, phát triển kĩ năng của người nghiện trong quá trình cai nghiện ma túy.

5. Giai đoạn phòng, chống tái nghiện, chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng

- Cơ sở cai nghiện tổ chức tư vấn các biện pháp phòng, chống tái nghiện cho người nghiện ma túy; các biện pháp và phương pháp từ chối sử dụng ma túy khi về cộng đồng, sử dụng thuốc chống tái nghiện nếu có nhu cầu.

- Kết thúc quá trình cai nghiện, phải tiến hành kiểm tra sức khỏe trước khi rời khỏi Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội hoặc cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện và tổng kết bệnh án.

- Đối với người nghiện ma túy đang điều trị nhiễm HIV, bệnh lao hoặc các bệnh khác phải được lập phiếu để chuyển tới các điểm điều trị của ngành y tế tại cộng đồng để họ tiếp tục được điều trị.

- Người người nghiện ma túy thuộc diện phải chuyển sang các cơ sở quản lý sau cai, phải lập hồ sơ bàn giao bao gồm: phiếu khám sức khỏe, bản tổng kết kế hoạch cai nghiện, phiếu chuyển theo dõi điều trị nhiễm HIV, bệnh lao (nếu có).

Trên đây là quy trình cai nghiện ma túy áp dụng với người nghiện ma túy được thực hiện tại các cơ sở cai nghiện và các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội. Quy trình cai nghiện bao gồm nhiều giai đoạn và những hoạt động cụ thể khác nhau nhằm mục đích giúp người nghiện ma túy nhanh chóng phục hồi chức năng, thoát khỏi sự lệ thuộc vào ma túy. Người nghiện ma túy tại cơ sở cai nghiện bắt buộc phải thực hiện đầy đủ các giai đoạn của quy trình cai nghiện thì mới đảm bảo được tính hiệu quả của hoạt động cai nghiện.

Luật Hoàng Anh