Rút ngắn thời gian thử thách đối với người được hưởng án treo

Án treo là một chế định pháp lý ra đời rất sớm trong pháp luật hình sự nước ra, thể hiện tư tưởng nhân văn, nhân đạo trong chính sách hình sự mặt khác cũng thể hiện chính sách nhiệm trị kết hợp với giáo dục, khoan hồng của nhà nước khi xét thấy người phạm tội không nguy hiểm tới mức nếu để ngoài xã hội không những không ảnh hưởng xấu đến tình hình phòng ngừa và phòng chống tội phạm mà còn có tác dụng tốt đối với việc giáo dục họ, tạo điều kiện thuận lợi hơn để họ có thể cải tạo tốt. Nhằm khuyến khích người được hưởng án treo thực hiện nghiêm chỉnh các nghĩa vụ, tự giáo dục, cải tạo một cách tiến bộ thì pháp luật còn quy định về rút ngắn thời gian thử thách đối với người được hưởng án treo. Bài viết dưới đây của Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về vấn đề này.

Án treo là gì

Theo Điều 1 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP quy định về khái niệm án treo cụ thể như sau: “Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được Tòa án áp dụng đối với người phạm tội bị phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, xét thấy không cần bắt họ phải chấp hành hình phạt tù.”

Theo đó, về bản chất án treo không phải là hình phạt mà là một biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được áp dụng đối với người đã bị kết án phạt tù không quá 03 năm, không buộc họ phải chấp hành hình phạt tù khi có đầy đủ những căn cứ và điều kiện nhất định do pháp luật hình sự quy định (nhằm khuyến khích họ tự giác cải tạo để trở thành công dân có ích cho xã hội), đồng thời cũng cảnh cáo họ rằng nếu phạm tội trong thời gian thử thách thì họ sẽ phải chấp hành hình phạt tù ban đầu.

Thời gian thử thách đối với người được hưởng án treo

Khi tuyên cho bị cáo được hưởng án treo, tòa án đồng thời phải ấn định một thời gian thử thách đối với người được hưởng án treo trong giới hạn luật định. Điều 4 Nghị quyết 02/2018/NQ-HDDTP quy định: “Khi cho người phạm tội hưởng án treo, Tòa án phải ấn định thời gian thử thách bằng hai lần mức hình phạt tù, nhưng không được dưới 01 năm và không được quá 05 năm.”

Quy định như vậy để đảm bảo ý nghĩa của việc tự giáo dục và cải tạo của người được hưởng án treo.

Rút ngắn thời gian thử thách đối với người được hưởng án treo

Điều kiện rút ngắn thời gian thử thách của án treo

Đối với những người có nhiều tiến bộ, tích cực lao động, rèn luyện tốt trong thời gian thử thách thì các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giám sát sẽ có thể đề nghị Tòa án rút ngắn thời gian thử thách cho họ. Việc giảm thời gian thử thách đối với họ là một việc làm để khuyến khích họ tích cực tự giáo dục, rèn luyện bản thân để sớm khẳng định mình là người có ích cho xã hội. Đối với những người có đủ các điều kiện sau đây thì được rút ngắn thời gian thử thách.

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 89 Luật Thi hành án hình sự 2019, đối với những người có đủ điều kiện sau đây thì được rút ngắn thời gian thử thách:

- Đã chấp hành được một phần hai thời gian thử thách;

- Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo đã chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 87 của Luật này; tích cực học tập, lao động, sửa chữa lỗi lầm hoặc lập thành tích trong lao động, bảo vệ an ninh, trật tự được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khen thưởng.

Mức rút ngắn thời gian thử thách

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Thi hành án hình sự 2019: Người được hưởng án treo chỉ được xét rút ngắn thời gian thử thách mỗi năm 01 lần, mỗi lần từ 01 tháng đến 01 năm. Trường hợp thời gian thử thách còn lại không quá 01 tháng thì có thể được rút ngắn hết thời gian thử thách còn lại. Người được hưởng án treo có thể được rút ngắn thời gian thử thách nhiều lần, nhưng phải bảo đảm thực tế đã chấp hành ba phần tư thời gian thử thách.

Theo đó, việc xem xét rút ngắn thời gian thử thách không chỉ được tiến hành một lần mà có thể được tiến hành nhiều lần, một năm chỉ được xem xét rút ngắn thời gian thử thách từ một lần từ một tháng đến mức năm. Điều này khuyến khích người được hưởng án treo ngày càng tích cực hơn trong việc tự cái tạo của mình để được hưởng nhiều hơn các chính sách khoan hồng của nhà nước.

Đối với trường hợp người được hưởng án treo lập công hoặc bị bệnh hiểm nghèo và có đủ các điều kiện theo quy định để được rút ngắn thời gian thử thách thì Tòa án có thể rút ngắn hết thời gian thử thách còn lại.