Thành lập Hội đồng thi hành án tử hình

Hình phạt tử hình là chế tài hình sự nghiêm khác nhất, dẫn đến hậu quả tước đoạt mạng sống của người phạm tội. Bởi vậy việc thi hành án tử hình trên thực tế phải tuân thủ theo những quy định chặt chẽ của pháp luật. Bài viết dưới đây của Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về việc ra quyết định thi hành án tử hình và quyết định thành lập Hội đồng thi hành án tử hình.

Tử hình là gì?

Tử hình là hình phạt tước bỏ quyền sống của người bị kết án, là hình phạt đặc biệt trong hệ thống hình phạt của luật hình sự Việt Nam, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật hình sự quy định.

Đặc điểm của hình phạt tử hình

Thứ nhất, hình phạt tử hình là chế tài hình sự nghiêm khác nhất, dẫn đến hậu quả tước đoạt mạng sống của người phạm tội. Hình phạt tước bỏ quyền được sống là quyền tự nhiên quan trọng nhất của con người. Áp dụng hình phạt tử hình đối với người phạm tội, loại bỏ hoàn toàn sự tồn tịa của họ trong đời sống xã hội vì lợi ích chung của cộng đồng.

Thứ hai, hình phạt tử hình có tính chất không thể khắc phục nếu được thi hành.

Thứ ba, theo Bộ luật hình sự 2015, hình phạt tử hình chỉ được áp dụng đối với các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do BLHS 2015 quy định.

Thứ tư, do tính chất đặc biệt nghiêm khắc, dẫn đến việc tước đi mạng sống của con người, hình phạt tử hình không bao giờ được quy định độc lập trong chế tài tội phạm mà được quy định trong chế tài lựa chọn với hình phạt tù có thời hạn, chung thân.

Thi hành án tử hình là gì?

 Thi hành án tử hình là việc cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Luật Thi hành án hình sự tước bỏ tính mạng của người bị kết án tử hình (khoản 5 Điều 3 Luật Thi hành án hính sự 2019).

Quyết định thi hành án tử hình

Căn cứ pháp lý: Điều 77 Luật Thi hành án hình sự 2019

- Về thẩm quyền: Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm ra quyết định thi hành án tử hình.

- Về nội dung: Quyết định phải ghi rõ ngày, tháng, năm ra quyết định, họ, tên, chức vụ của người ra quyết định; bản án, quyết định được thi hành; họ, tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của người bị kết án.

Bên cạnh đó, trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định thi hành án tử hình, Tòa án phải gửi quyết định đó cho các cơ quan sau đây: Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp; Trại tạm giam nơi người chấp hành án đang bị giam giữ; Sở Tư pháp nơi Tòa án đã ra quyết định thi hành án có trụ sở.

Quyết định thành lập Hội đồng thi hành án tử hình

Căn cứ pháp lý: Điều 78 Luật Thi hành án hình sự 2019

- Về quy trình thành lập Hội đồng thi hành án tử hình như sau:

Bước 1: Ngay sau khi có quyết định thi hành án tử hình, Chánh án Tòa án đã ra quyết định thi hành án có văn bản yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu cử đại diện lãnh đạo tham gia Hội đồng thi hành án tử hình. 

Bước 2: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu, Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu phải có văn bản cử đại diện lãnh đạo tham gia Hội đồng thi hành án tử hình.

Bước 3: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản cử đại diện lãnh đạo tham gia Hội đồng thi hành án tử hình của các cơ quan quy định tại khoản 1 Điều này, Chánh án Tòa án đã ra quyết định thi hành án phải ra quyết định thành lập Hội đồng thi hành án tử hình. Quyết định thành lập Hội đồng thi hành án tử hình phải ghi rõ ngày, tháng, năm ra quyết định, họ, tên, chức vụ của người ra quyết định; căn cứ ra quyết định; họ, tên, chức vụ của người tham gia Hội đồng.

- Về thành phần Hội đồng thi hành án tử hình bao gồm:

+ Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án đã ra quyết định thi hành án làm Chủ tịch Hội đồng;

+ Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp;

+ Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp.

Bên cạnh đó, giúp việc cho Hội đồng thi hành án tử hình có Thư ký là cán bộ, công chức của Tòa án, do Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án phân công.