Thủ tục miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ

Miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ là quy định thể hiện bản chất nhân văn của pháp luật, nhằm tạo điều kiện cho các bị án tích cực cải tạo, chấp hành pháp luật để được miễn chấp hành án. Việc miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ cần tuân thủ theo trình tự, thủ tục nhất định. Hãy cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Cải tạo không giam giữ là gì?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 32 Bộ Luật hình sự 2015, các hình thức hình phạt chính áp dụng với người phạm tội bao gồm:

– Cảnh cáo;

– Phạt tiền;

– Cải tạo không giam giữ;

– Trục xuất;

– Tù có thời hạn;

– Tù chung thân;

– Tử hình.

Như vậy, cải tạo không giam giữ là một trong những hình phạt chính được áp dụng đối với những người phạm tội. Cải tạo không giam giữ có thể hiểu là hình phạt không buộc người bị kết án phải cách ly khỏi xã hội, mà được giao cho cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội giám sát, giáo dục nhằm phát huy vai trò của quần chúng nhân dân tham gia vào việc cải tạo, giáo dục người phạm tội.

Thi hành án phạt cải tạo không giam giữ

 Thi hành án phạt cải tạo không giam giữ là việc cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Luật Thi hành án hình sự giám sát, giáo dục người chấp hành án tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc, học tập; khấu trừ một phần thu nhập sung quỹ nhà nước, giám sát việc thực hiện một số công việc lao động phục vụ cộng đồng theo bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Hồ sơ, thủ tục miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ

Hồ sơ miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ

Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Thông tư liên tịch 04/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP, hồ sơ đề nghị miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ bao gồm:

- Đơn xin miễn chấp hành án của người bị kết án hoặc người đại diện hợp pháp theo quy định pháp luật. Trường hợp người bị kết án không thể tự mình làm đơn đề nghị thì người thân thích của người bị kết án hoặc đại diện cơ quan, tổ chức nơi người chấp hành án làm việc đề nghị thay.

- Bản sao bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật;

- Văn bản đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát;

- Văn bản đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự trong trường hợp cơ quan này đề nghị;

- Trường hợp người bị kết án phạt cải tạo không giam giữ lập công thì hồ sơ phải có quyết định khen thưởng hoặc giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc người chấp hành án lập công (Ví dụ: Giấy khen, Bằng khen, Bằng sáng chế hoặc Bằng độc quyền sáng chế của cơ quan, người có thẩm quyền).

- Trường hợp người bị kết án phạt cải tạo không giam giữ bị bệnh hiểm nghèo thì hồ sơ phải có kết luận của Hội đồng giám định y khoa hoặc bản sao bệnh án, kết luận của bệnh viện cấp tỉnh hoặc cấp quân khu trở lên hoặc có kết luận của tổ chức pháp y công lập về tình trạng bệnh tật của người bị kết án.

Đối với người bị kết án phạt cải tạo không giam giữ bị nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn lâm sàng IV thì phải có kết quả xét nghiệm bị nhiễm HIV theo quy định của Bộ Y tế và bản sao bệnh án hoặc kết luận của cơ quan y tế có thẩm quyền khẳng định đã chuyển giai đoạn lâm sàng IV, đang có nhiễm trùng cơ hội và tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao.

- Trường hợp người bị kết án phạt cải tạo không giam giữ chấp hành tốt pháp luật, có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và xét thấy người đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa thì phải có xác nhận, nhận xét của cơ quan có thẩm quyền.

- Tài liệu khác có liên quan.

Thủ tục miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ

Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và quyết định miễn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ theo quy định tại Điều 104 Luật thi hành án hình sự 2019 theo trình tự sau:

Bước 1: Lập hồ sơ đề nghị gửi Tòa án xem xét

Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, Viện kiểm sát quân sự khu vực nơi người chấp hành án đang cư trú, làm việc, tự mình hoặc theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu xem xét, lập hồ sơ đề nghị Tòa án cùng cấp xét miễn chấp hành án. 

Hồ sơ được chuẩn bị đầy đủ theo quy định trên.

Bước 2: Tổ chức phiên họp để xét, quyết định miễn chấp hành án

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ quy định trên, Chánh án Tòa án có thẩm quyền thành lập Hội đồng và tổ chức phiên họp để xét, quyết định miễn chấp hành án.

Thành phần Hội đồng gồm 03 Thẩm phán; phiên họp có sự tham gia của Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp. Trường hợp hồ sơ phải bổ sung theo yêu cầu của Tòa án thì thời hạn mở phiên họp được tính từ ngày nhận được hồ sơ bổ sung.

Bước 3: Thi hành quyết định

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định về việc miễn chấp hành án, Tòa án phải gửi quyết định đó cho người bị kết án, Viện kiểm sát cùng cấp, Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, Tòa án đã ra quyết định thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục người chấp hành án, Sở Tư pháp nơi Tòa án đã ra quyết định miễn chấp hành án có trụ sở.