Thực hiện lệnh trích xuất học sinh tại trường giáo dưỡng

Người dưới 18 tuổi là một trong các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, bởi chưa phát triển đầy đủ về thể chất cũng như tinh thần. Vì vậy, việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội luôn được pháp luật chú trọng, chủ yếu nhằm giáo dục, cải tạo người phạm tội nhận ra những sai lầm khuyết điểm và làm sao để có điều kiện tốt nhất để hòa nhập với cộng đồng. Theo đó biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng chính là biện pháp được Nhà nước đề ra để giáp dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội.Trong một số trường hợp để phục vụ cho mục đích điều tra…thì cơ quan có thẩm quyền sẽ trích xuất học sinh tại trường giáo dưỡng? Vậy pháp luật hiện hành quy định thế nào về thực hiện lệnh trích xuất học sinh tại trường giáo dưỡng? Hãy cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Giáo dục tại trường giáo dưỡng là gì?

Trường giáo dưỡng là cơ sở giáo dục đặc biệt được Nhà nước thành lập để giáo dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội hoặc có hành vi vi phạm pháp luật khác. Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định “giáo dục tại trường giáo dưỡng” là biện pháp tư pháp duy nhất được quy định tại điều 96 Bộ Luật hình sự áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy cần phải có kỉ luật chặt chẽ và cách li họ khỏi môi trường xã hội để giáo dục và cải tạo thành công dân có ích cho xã hội.

Biện pháp “giáo dục tại trường giáo dưỡng” buộc người phạm tội phải chịu sự quản lí chặt chẽ và phải cách li khỏi xã hội nhưng họ được học tập văn hoá và nghề nghiệp. Tại đây, người dưới 18 tuổi phạm tội rèn luyện và cải tạo lối sống trước đây của mình để trở thành công dân có ý thửc pháp luật đầy đủ trong tương lai. Họ không bị giam giữ như trong trường hợp bị áp dụng hình phạt tù.

Trích xuất học sinh tại trường giáo dưỡng là gì?

Trích xuất là việc thực hiện quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 2019 người chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng ra khỏi nơi quản lý và chuyển giao cho cơ quan, người có thẩm quyền để phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, khám bệnh, chữa bệnh, quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo trong thời hạn nhất định.

Khi nào thực hiện trích xuất?

Việc trích xuất được thực hiện khi:

- Để phục vụ điều tra, truy tố, xét xử;

- Để phục vụ yêu cầu quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo, khám bệnh, chữa bệnh

Trình tự thực hiện lệnh trích xuất học sinh tại trường giáo dưỡng

Điều 13Thông tư liên tịch số 01/2020/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC quy định về trình tự, thủ tục trích xuất học sinh như sau

Bước 1: Gửi văn bản trích xuất

- Khi có yêu cầu trích xuất, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thuộc Công an nhân dân, Quân đội nhân dân gửi văn bản yêu cầu trích xuất học sinh đến cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an; trường hợp Viện kiểm sát hoặc Tòa án có yêu cầu trích xuất thì gửi văn bản yêu cầu trích xuất đến cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh nơi Viện kiểm sát hoặc Tòa án có trụ sở để làm thủ tục đề nghị cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an ra lệnh trích xuất. Văn bản yêu cầu trích xuất học sinh của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có các nội dung sau đây:

+ Cơ quan yêu cầu trích xuất; họ, tên, chức vụ, chức danh, chữ ký của người có thẩm quyền yêu cầu trích xuất và đóng dấu;

+ Họ, tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi đăng ký thường trú của học sinh, ngày bị bắt, tội danh, thời hạn chấp hành, theo bản án số và quyết định số, ngày, tháng, năm của Tòa án, quyết định đưa người dưới 18 tuổi vào trường giáo dưỡng; tư cách tham gia tố tụng của học sinh được trích xuất;

+ Mục đích và thời hạn trích xuất; cơ quan, đơn vị được phân công nhận và dẫn giải học sinh được trích xuất; cơ sở giam giữ nơi nhận, quản lý học sinh trong thời gian trích xuất.

Bước 2: Ra lệnh trích xuất

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu trích xuất, cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an phải ra lệnh trích xuất gửi cho trường giáo dưỡng và nơi nhận học sinh được trích xuất để thực hiện. Nội dung lệnh trích xuất thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 40 của Luật Thi hành án hình sự. Bao gồm:

+ Cơ quan, họ, tên, chức vụ, cấp bậc người ra lệnh;

+ Họ, tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú, ngày bị bắt, tội danh, thời hạn và nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt tù;

+ Mục đích và thời hạn trích xuất;

+ Cơ quan, người nhận phạm nhân được trích xuất (nếu có);

+ Ngày, tháng, năm ra lệnh; chữ ký của người ra lệnh và đóng dấu.

Bước 3: Thực hiện lệnh trích xuất

-  Khi nhận được lệnh trích xuất, cơ quan được giao tiếp nhận và dẫn giải học sinh được trích xuất phải cử cán bộ mang theo giấy giới thiệu, giấy chứng minh Công an nhân dân, giấy chứng minh sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp thuộc Quân đội nhân dân hoặc giấy chứng nhận Điều tra viên kèm theo lệnh trích xuất đến trường giáo dưỡng nơi đang quản lý học sinh đó để nhận và dẫn giải học sinh (trường hợp lệnh trích xuất gửi bằng đường cơ yếu thì phải có xác nhận và đóng dấu của Công an cấp tỉnh hoặc cấp huyện nơi nhận lệnh trích xuất).

- Hiệu trưởng trường giáo dưỡng có trách nhiệm kiểm tra, bàn giao, lập biên bản giao nhận học sinh được trích xuất kèm theo đồ vật, tiền, tài sản khác (nếu có) của học sinh đó cho cơ quan có thẩm quyền nhận, dẫn giải quản lý học sinh trong thời gian trích xuất.

Trường hợp thời hạn trích xuất, gia hạn trích xuất bằng thời hạn chấp hành quyết định còn lại của học sinh được trích xuất thì trường giáo dưỡng có trách nhiệm làm thủ tục theo quy định tại khoản 2 Điều 156 của Luật Thi hành án hình sự.

Gia hạn trích xuất học sinh

Điều 14 Thông tư liên tịch số 01/2020/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC quy định về gia hạn trích xuất học sinh như sau:

- Trường hợp hết thời hạn trích xuất học sinh nhưng cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp tục yêu cầu trích xuất thì chậm nhất 05 ngày trước khi hết thời hạn trích xuất, căn cứ yêu cầu, mục đích cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã yêu cầu trích xuất học sinh phải gửi văn bản đề nghị cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an ra lệnh gia hạn trích xuất học sinh.

- Văn bản đề nghị gia hạn trích xuất học sinh phải nêu rõ lý do, mục đích, thời hạn gia hạn trích xuất.

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị gia hạn trích xuất, cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an phải ra lệnh gia hạn trích xuất. Lệnh gia hạn trích xuất được gửi cho các cơ quan theo quy định tại khoản 3 Điều 13 Thông tư liên tịch này.

Thời hạn gia hạn trích xuất không được quá thời gian còn lại của quyết định chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.