Chế định tình thế cấp thiết được đặt ra để khuyến khích mọi người có những hành động phù hợp giảm thiểu hậu quả đang xảy ra hoặc đe dọa xảy ra ngay. Trong nội dung bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ nội dung tình thế cấp thiết theo quy định của pháp luật hiện hành.

1. Căn cứ pháp lý

Điều 23 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 ngày 27/11/2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 12/2017/QH14 ngày 26/06/2017 (sau đây gọi tắt là Bộ luật hình sự) quy định về tình thế cấp thiết như sau:

“Điều 23. Tình thế cấp thiết

1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.

Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là tội phạm.

2. Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết, thì người gây thiệt hại đó phải chịu trách nhiệm hình sự.”

2. Khái niệm tình thể cấp thiết

Khái niệm tình thế cấp thiết quy định tại khoản 1 Điều 23 có 02 nội dung chính:

- Khi có thiệt hại đang xảy ra, thiệt hại này có thể do con người hoặc do các nguồn khác nhau như con vật, thiên tai,... đem lại, sự cấp thiết ở đây đã đến mức đưa người thực hiện hành vi vào thế không còn sự lựa chọn nào khác, buộc phải thực hiện hành vi gây thiệt hại để ngăn ngừa thiệt hại lớn hơn đang xảy ra. Trong tình thế cấp thiết, lợi ích bị gây thiệt hại và lợi ích cần bảo vệ đều là lợi ích hợp pháp. Tóm lại, tình thế cấp thiết chỉ đặt ra khi việc thực hiện hành vi gây thiệt hại là biện pháp cuối cùng có thể làm để tránh thiệt hại đang bị đe dọa xảy ra ngay.

- Khí đã có tình huống cấp thiết xảy ra, người hành động được phép gây thiệt hại mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về việc gây ra thiệt hại này khi thiệt hại gây ra nhỏ hơn thiệt hại bị đe dọa gây ra. Việc gây thiệt hại để ngăn ngừa một thiệt hại khác xảy ra sẽ là vô nghĩa nếu thiệt hại gây ra bằng bằng lớn hơn thiệt hại cần bảo vệ.

3. Vượt quá tình thế cấp thiết

“Vượt quá tình thế cấp thiết” là trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết.

Có nghĩa là thiệt hại gây ra không nhỏ hơn thiệt hại cần bảo vệ. Nếu theo khái niệm ở Khoản 1 Điều này, đấy không được coi là tình thế cấp thiết nữa, tuy nhiên nhà làm luật nhận thấy rằng việc đánh giá xem thiệt hại cần bảo vệ lớn hơn hay thiệt hại gây ra lớn hơn chỉ mang tính tương đối, đặc biệt trong tình thế cấp bách việc đánh giá lại càng trở nên khó khăn hơn. Do đó, Khoản 2 Bộ luật hình sự chỉ coi việc gây thiệt hại là không hợp pháp thi thiệt hại gây ra rõ ràng vượt qua yêu cầu và chủ thể có lỗi với việc vượt quá đó. Trường hợp này tuy phải chịu trách nhiệm hình sự, nhưng Điểm d Khoản 1 Điều 51 quy định: “Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết” là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Luật Hoàng Anh

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Chat ngay Gọi ngay Hồ sơ năng lực

Tình thế cấp thiết là gì?

Tình thế cấp thiết được quy định tại Điều 23 BLHS

1. Căn cứ pháp lý

2. Khái niệm tình thể cấp thiết

3. Vượt quá tình thế cấp thiết