Tội phản bội tổ quốc là gì?

Chương XIII Bộ luật hình sự quy định các tội xâm phạm an ninh quốc gia. Đây là chương đầu tiên quy định về phần các tội phạm. Điều này chứng tỏ mức độ đặc biệt quan tâm của chính sách pháp luật đối với các tội phạm này. Các tội xâm phạm an nình quốc gia là những tội có tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội cao nên các biện pháp trừng phạt cũng rất nghiêm khắc. Và Phản bội Tổ quốc cũng là một tội phạm nằm trong số đó.

1. Căn cứ pháp lý

Điều 108 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 ngày 27/11/2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 12/2017/QH14 ngày 26/06/2017 (sau đây gọi tắt là Bộ luật hình sự) quy định về Tội phản bội Tổ quốc như sau:

“Điều 108. Tội phản bội Tổ quốc

1. Công dân Việt Nam nào câu kết với nước ngoài nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc phòng, an ninh, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

2. Phạm tội trong trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.”

2. Dấu hiệu pháp lý của các tội xâm phạm an ninh quốc gia

2.1. Khách thể của tội phạm

Tội phản bội Tổ quốc là tội phạm xâm phạm đến quan hệ xã hội trong lĩnh vữc an ninh quốc gia. Đó là chế độ xã hội chủ nghĩa, xâm phạm nền độc lập, chủ quyền dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân (lượng lượng bảo vệ quốc gia). Đây là những mục tiêu cơ bản mà ông cha ta đã đấu tranh và bảo vệ qua 02 cuộc kháng chiến chống Thực dân pháp và Đế quốc Mỹ. Như vậy, khách thể của tội phạm này là: độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc phòng, an ninh .

2.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội trong mặt khách quan của tội “phản bội tổ quốc” là hành vi câu kết với nước ngoài.

Theo từ điển tiếng Việt online, câu kết là động từ chỉ sự hợp lại với nhau thành phe cánh để cùng thực hiện âm mưu xấu xa.

Từ đó, có thể hiểu “câu kết với nước ngoài” là hành vi liên kết, hợp sức với nước ngoài thể hiện thông qua các hành vi cụ thể như: cùng bàn bạc, thống nhất kế hoạch gây nguy hại cho đất nước hoặc cùng bàn bạc, thống nhất về sự tài trợ từ nước ngoài để thực hiện việc lên kế hoạch, chuẩn bị thực hiện những hành vi gây hại cho khách thể mà Bộ luật hình sự bảo vệ. Như vậy, nếu hành vi liên hệ, móc nối với nước ngoài, nhận viện trợ và làm theo chỉ đọa của nước ngoài thì không được coi là “câu kết với nước ngoài”.

“Nước ngoài” ở đây là chỉ bất kì đất nước nào ngoài nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đối tượng mà người phạm tội thực hiện việc câu kết có thể là cá nhân, tổ chức hoặc kể cả chính phủ nước ngoài.

Tội phạm này được coi là hoàn thành kể từ khi người phạm tội có hành vi câu kết với nước ngoài thực hiện mực đích xâm phạm đến khách thể mà tội “phản bội tổ quốc” bảo vệ.

2.3. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phản bội Tổ quốc được quy định là công dân Việt Nam – Người mang quốc tịch Việt Nam, không phân biệt đang cứ trú trên lãnh thổ quốc gia Việt Nam hay đang định cư ở nước ngoài.

2.4. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm này chỉ có thể thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp với mực đích  nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc phòng, an ninh.

Người phạm tội hoàn toàn có thể nhận thức được đầy đủ tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi mà mình thực hiện nhưng vẫn cố ý muốn làm.

3. Hình phạt Tội phản bội Tổ quốc

Điều 108 quy định 02 khung hình phạt cho tội Phản bội Tổ quốc và 01 khung hình phạt cho trường hợp chuẩn bị phạm tội:

- Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

- Khung hình phạt giảm nhẹ có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm nếu có nhiều tình tiết giảm nhẹ.

- Khung hình phạt cho trường hợp chuẩn bị phạm tội có mức phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Luật Hoàng Anh