1. Nguồn gốc của các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động

Theo Khoản 1 Điều 30 Luật an toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 ngày 25/06/2015, trừ trường hợp luật chuyên ngành có quy định khác, các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động phải đảm bảo các yêu cầu về nguồn gốc như sau:

- Xuất xứ rõ ràng

- Trong thời hạn sử dụng

- Đảm bảo về chất lượng, đã được kiểm định về chất lượng

Người sử dụng lao động là chủ thể có trách nhiệm mua các máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động, vì vậy cũng là chủ thể chịu trách nhiệm kiểm tra xuất xứ, thời hạn sử dụng, tiêu chuẩn chất lượng của các máy, thiết bị, vật tư này. Nếu các máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động không đạt một trong 03 yêu cầu về nguồn gốc trên thì người sử dụng lao động hoàn toàn chịu rủi ro cũng như hậu quả về mất an toàn, vệ sinh lao động.

2. Khai báo với cơ quan chuyên môn về việc sử dụng hoặc không còn sử dụng các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động

Do máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động là các máy, thiết bị, vật tư đặc biệt, có khả năng gây mất an toàn, vệ sinh lao động cao nếu không đạt đủ các tiêu chuẩn về kỹ thuật, và được quy định tại danh mục ban hành kèm Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH ngày 30/12/2019 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, nên việc đưa vào sử dụng, không còn sử dụng, bãi bỏ các loại máy, thiết bị, vật tư này cũng phải được khai báo với cơ quan quản lý, nhằm đảm bảo việc sử dụng hay loại bỏ các máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động không chỉ không làm ảnh hưởng đến an toàn, vệ sinh lao động mà còn không ảnh hưởng đến môi trường.

Người sử dụng lao động có trách nhiệm khai báo với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tại nơi sử dụng lao động, trừ trường hợp luật chuyên ngành có quy định khác. Các cơ quan chuyên môn này bao gồm:

- Sở Y tế

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Sở Giao thông vận tải

- Bộ Công thương

- Sở Xây dựng

- Sở Khoa học và Công nghệ

- Sở Thông tin và Truyền thông

- Sở Công an

- Sở Lao động – Thương binh và Xã hội

Dựa vào từng loại máy, thiết bị, vật tư, mục đích, lĩnh vực, người sử dụng lao động có trách nhiệm khai báo cho một trong các cơ quan này (theo Khoản 1 Điều 33 Luật an toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 ngày 25/06/2015). Riêng đối với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan chuyên môn trên, nên kể cả khi các máy, thiết bị, vật tư không thuộc lĩnh vực quản lý thì Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cũng được người sử dụng lao động khai báo. Ngoài ra, với các thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động thuộc lĩnh vực đặc thù về quốc phòng thì cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về quốc phòng.

3. Kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ, lập và lưu giữ hồ sơ kỹ thuật an toàn máy, thiết bị, vật tư theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia

Người sử dụng lao động có trách nhiệm tổ chức kiểm tra định kỳ đối với các máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động trong quá trình sử dụng, nhằm đảm bảo các máy, thiết bị, vật tư này vẫn đạt đủ tiêu chuẩn về an toàn, vệ sinh lao động, không gây nguy hiểm cho người sử dụng chúng (tức người lao động). Đồng thời, người sử dụng lao động cũng phải lập và lưu trữ hồ sơ kỹ thuật an toàn máy, thiết bị, vật tư theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng. Trong hồ sơ kỹ thuật này phải thể hiện rõ tình trạng kỹ thuật, cấu trúc, số lần bảo dưỡng, sửa chưa,… và các thông số khác về kỹ thuật của máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động.

4. Căn cứ thực hiện việc sử dụng chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động

Theo Khoản 4 Điều 30 Luật an toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 ngày 25/06/2015, việc sử dụng chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động thực hiện theo quy định của pháp luật về hóa chất và pháp luật chuyên ngành liên quan. Ví dụ: Việc sử dụng chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động để nghiên cứu khoa học cũng phải tuân thủ theo quy định về sử dụng hóa chất để thực hiện thí nghiệm, nghiên cứu khoa học tại Thông tư số 04/2019/TT-BKHCN ngày 26/06/2019 của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Luật Hoàng Anh