Người lao động và người sử dụng lao động đã quen thuộc với khái niệm “khấu trừ tiền lương”. Người sử dụng lao động tiến hành khấu trừ tiền lương của người lao động trong trường hợp nào? Mức khấu trừ tiền lương ra sao? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày vấn đề này.

1. Trường hợp được khấu trừ tiền lương của người lao động

Theo Khoản 1 Điều 102 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“1. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 129 của Bộ luật này.”

Dựa trên quy định này và quy định tại Điều 129 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019, có 03 trường hợp người sử dụng lao động được khấu trừ lương của người lao động:

a. Khi người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động.

b. Khi người lao động có hành vi khác gây thiệt hại tài sản của người sử dụng lao động

c. Khi người lao động làm mất dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động hoặc tài sản khác do người sử dụng lao động giao hoặc tiêu hao vật tư quá định mức cho phép.

Người lao động khi có các hành vi trên phải thực hiện bồi thường thiệt hại cho người sử dụng lao động theo theo quy định của pháp luật hoặc nội quy lao động của người sử dụng lao động. Người lao động có thể trực tiếp bồi thường hoặc người sử dụng lao động sẽ tiến hành khấu trừ lương của người lao động để trừ vào khoản tiền bồi thường thiệt hại.

Đây là 03 trường hợp duy nhất người sử dụng lao động được phép khấu trừ tiền lương của người lao động. Có một số trường hợp khác người lao động phải chịu trách nhiệm vật chất, nhưng chỉ có các trường hợp này người sử dụng lao động mới được khấu trừ lương vì các thiệt hại hoàn toàn do người sử dụng lao động hứng chịu, người sử dụng lao động có thể thống kê và xác định mức độ thiệt hại cũng như là chủ thể cuối cùng nhận bồi thường thiệt hại, đồng thời, các hành vi được nêu trên là hành vi nghiêm trọng nên việc khấu trừ lương mang tính răn đe cao hơn dành cho người lao động khi đánh thẳng vào thu nhập khiến người lao động.

Việc khấu trừ lương được thể hiện qua bảng kê lương hàng tháng cho người lao động, người lao động cũng được thông báo nguyên nhân mình bị khấu trừ lương, nhằm đảm bảo minh bạch trong môi trường làm việc cũng như tránh các tranh chấp lao động không cần thiết.

2. Mức khấu trừ tiền lương của người lao động

Theo Khoản 3 Điều 102 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“3. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương thực trả hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân.”

Các khoản bồi thường thiệt hại mà người lao động phải trả cho người sử dụng lao động thực tế có thể lớn hơn nhiều lần so với mức tiền lương hằng tháng của người lao động, do vậy, có thể tiến hành khấu trừ lương hằng tháng của người lao động. Người sử dụng lao động không được khấu trừ toàn bộ lương của người lao động vì người lao động làm việc tạo thu nhập để chi trả các chi phí cho cuộc sống, nếu khấu trừ hết tiền lương của người lao động thì người lao động không thể đáp ứng đủ nhu cầu sinh hoạt tối thiểu của mình.

Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng là 30% tiền lương thực trả hằng tháng sau khi đã trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân. Ta có công thức tính khấu trừ tiền lương như sau:

Tiền lương bị khấu trừ = 30% x Tiền lương thực trả cho người lao động

Trong đó:

Tiền lương thực trả cho người lao động = Tiền lương – (Tiền đóng Bảo hiểm y tế xã hội + Tiền đóng bảo hiểm y tế + Tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp + tiền đóng thuế thu nhập cá nhân)

Tiền lương bao gồm tiền lương theo công việc hoặc chức năng, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác.

Ví dụ: Thiệt hại của người lao động cho người sử dụng lao động là 30.000.000 Việt Nam Đồng. Lương của người lao động là 20.000.000 Việt Nam Đồng. Giả sử các khoản tiền đóng bảo hiểm y tế xã hội bắt buộc, tiền đóng bảo hiểm y tế, tiền đóng bảo hiểm thất nhiệp, tiền đóng thuế thu nhập của người lao động là 2.000.000 Việt Nam Đồng.

Suy ra:

Tiền lương thực trả cho người lao động = 20.000.000 – 2.000.000 = 18.000.000 (Việt Nam Đồng)

Tiền lương bị khấu trừ = 30% x 18.000.000 = 5.400.000 (Việt Nam Đồng)

Vậy, số tiền khấu trừ tiền lương người lao động trong tháng này là 5.400.000 Việt Nam Đồng.

Như vậy, Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019 quy định rõ ràng về khấu trừ tiền lương, các trường hợp khấu trừ tiền lương, mức khấu trừ tiền lương, đảm bảo người lao động và người sử dụng lao động đều được hưởng quyền lợi.

                                                                                                       Luật Hoàng Anh