Lấy ý kiến về đình công như thế nào?

Thứ tư, 21/06/2023, 09:22:14 (GMT+7)

Bài viết giải thích về các vấn đề liên quan đến lấy ý kiến đình công

Để được coi là đình công hợp pháp, trước khi tiến hành đình công, tổ chức đại diện người lao động có quyền tổ chức và lãnh đạo đình công phải thực hiện lấy ý kiến toàn thể người lao động hoặc thành viên ban lãnh đạo của các tổ chức đại diện người lao động tham gia thương lượng. Vậy lấy ý kiến về đình công như thế nào? Tại sao phải lấy ý kiến về đình công? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Căn cứ pháp lý

- Bộ Luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20 tháng 11 năm 2019 (Bộ Luật lao động 2019);

Đình công là gì?

Theo góc độ pháp lý, đình công là quyền cơ bản của người lao động, do đó, pháp luật nước nào cũng nên có quy định về hoạt động đình công của người lao động.

Đối với pháp luật Việt Nam, căn cứ theo quy định tại Điều 198 Bộ luật lao động 2019:

Đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của người lao động nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động và do tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng tập thể là một bên tranh chấp lao động tập thể tổ chức và lãnh đạo.

Dựa vào quy định này, có thể phân tích khái niệm đình công như sau:

Thứ nhất, đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện, có tổ chức được thực hiện bởi người lao động

Hoạt động đình công do người lao động thực hiện và chỉ có người lao động có thể thực hiện. Một người lao động cũng không thể thực hiện đình công do không gây được áp lực về kinh tế lên người sử dụng lao động. Do vậy, phải có một số lượng lớn người lao động tham gia ngừng việc, thì mới đủ khả năng khiến người sử dụng lao động cân nhắc yêu cầu của người lao động, và đáp ứng điều kiện đầu tiên để trở thành “đình công”. Những người lao động này cũng không ngừng việc hẳn, không đơn phương chấm dứt hợp đồng vì đình công với mục đích đảm bảo yêu cầu của người lao động, nếu đã nghỉ việc, thôi việc đồng loạt thì không còn đáp ứng mục đích của đình công nữa.

Đình công là sự ngừng việc của người lao động dù số lượng là bao nhiêu cũng phải được diễn ra một cách tự nguyện và có tổ chức. Nếu người lao động bị ép thực hiện đình công thì các yêu cầu đối với người sử dụng lao động không phải là yêu cầu, mong muốn của người lao động, dẫn đến hoạt động ngừng việc không còn mang ý nghĩa bảo đảm, nâng cao quyền lợi của người lao động nữa, thì không thể coi là đình công. Tương tự, nếu hoạt động ngừng việc của một nhóm lao động được thực hiện tự phát, không có tổ chức lãnh đạo, dẫn đến không có sự thống nhất trong ngừng việc và các hoạt động khác trong quá trình ngừng việc, có thể xảy ra các hành vi quá khích như đập phá, bạo động,… gây mất trật tự, an ninh xã hội, như vậy không thể coi là đình công hợp pháp.

Thứ hai, đình công được tổ chức và lãnh đạo bởi tổ chức đại diện người lao động có thẩm quyền thương lượng tập thể và là một bên tranh chấp lao động tập thể

Do đình công của người lao động phải có tổ chức, cần có một chủ thể có thể lãnh đạo và tổ chức một cách bài bản, hợp pháp cho hoạt động ngừng việc của người lao động. Chủ thể phù hợp nhất là tổ chức đại diện người lao động vì chủ thể này có sự liên kết chặt chẽ đối với người lao động, đại diện cho người lao động thực hiện thể hiện một số quyền của người lao động với người sử dụng lao động (như đóng góp ý kiến tham khảo để người sử dụng lao động xây dựng nội quy lao động) và cũng là chủ thể có quyền tham gia vào các cuộc họp kỷ luật lao động, tổ chức các hoạt động ngoài giờ cho người lao động như tuyên truyền phòng, chống quấy rối tình dục,… Đồng thời cũng là chủ thể có quyền tham gia và yêu cầu thương lượng tập thể.

Tuy nhiên hiện nay, có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở được thành lập và hoạt động. Tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng là tổ chức đạt đủ tiêu chuẩn về số lượng thành viên do Chính phủ quy định, nếu tại cơ sở có nhiều tổ chức đại diện người lao động có đủ tiêu chuẩn về số lượng thành viên thì tổ chức có nhiều thành viên hơn có quyền yêu cầu thương lượng tập thể. Ngoài ra nếu các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở không có đủ số thành viên thì có thể kết hợp với nhau để yêu cầu tham gia thương lượng tập thể. Các chủ thể này sau đó trở thành bên tranh chấp trong tranh chấp lao động tập thể về lợi ích, hoặc tranh chấp lao động tập thể về quyền thì có quyền và trách nhiệm lãnh đạo, tổ chức đình công khi không thể giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải viên, hội đồng trọng tài.

Thứ ba, đình công có mục đích là đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể

Mục đích của đình công không phải để người sử dụng lao động chịu thiệt hại về vật chất hay trả thù người sử dụng lao động. Mục đích của đình công là gây áp lực cho người sử dụng lao động, khiến người sử dụng lao động phải có các động thái phối hợp với người lao động, tổ chức đại diện người lao động giải quyết tranh chấp lao động, hoặc phải có phương án mà các bên tranh chấp cùng chấp nhận được để kết thúc tranh chấp này.

Các dấu hiệu của đình công

Từ việc phân tích khái niệm đình công, có thể thấy việc nhận dạng đình công phải dựa vào những dấu hiệu cơ bản sau đây:

- Dấu hiệu thứ nhất: Đình công là sự phản ứng của những người lao động thông qua hành vi ngừng việc hoàn toàn. Trong điều kiện bình thường, người lao động có nghĩa vụ phải làm việc theo thỏa thuận trong hợp đồng hoặc sự phân công của người sử dụng lao động. Tuy nhiên, trong trường hợp xảy ra bất đồng giữa tập thể lao động với người sử dụng lao động hay một thể thể khác, tập thể lao động có thể ngững việc nhằm gây áp lực buộc chủ thể kia phải chấp nhận các yêu sách. Sự ngừng việc này được coi là hợp pháp hay bất hợp pháp tùy thuộc vào quy định của pháp luật những đây là dấu hiệu đầu tiên, là thuộc tính cơ bản phản ánh tính chất của đình công. 

Dấu hiệu thứ hai: Đình công là hiện tượng phản ứng có tính tập thể được tiến hành bởi những người lao động. Đình công là biện pháp phản ứng của tập thể lao động. Sự tham gia của tập thể lao động vừa là một trong các biểu hiện bên ngoài của đình công, vừa là một dấu hiệu không thể thiếu của đình công. Đây là dấu hiệu cơ bản để phân biệt đình công với sự ngừng việc của cá nhân người lao động. Thông thường, nếu cá nhân người lao động tự ý ngừng việc nhằm gây sức ép với người sử dụng lao động sẽ bị coi là vi phạm kỉ luật lao động, cá nhân đó có thể phải chịu chế tài kỉ luật hoặc phải bồi thường thiệt hại (nếu có) cho chủ sử dụng lao động. Nhưng nếu là hành vi ngừng việc được thực hiện bởi tập thể lao động, là nhóm người có cùng động cơ và mục đích hoạt động, phối hợp với nhau một cách chặt chẽ, đồng bộ và có hiệu quả trong quá trình đình công nhằm gây sức ép thì lại được coi là đình công.

- Dấu hiệu thứ ba: Đình công được thực hiện một cách có tổ chức. Tính tổ chức của cuộc đình công được hiểu là người có lãnh đạo đình công, đình công có yêu sách rõ ràng và đã được chuẩn bị trước. Thành phần lãnh đạo đình công có thể là tổ chức đại diện của những người lao động như công đoàn hay nghiệp đoàn hoặc tổ chức đại diện cho người lao động tại doanh nghiệp. Trong thực tế, tính tổ chức của đình công thường thể hiện như sau:

(i) Có một cá nhân hoặc một nhóm người đóng vai trò lãnh đâọ đình công, những người này đại diện cho ý chí của tập thể lao động và tập thể này sẽ tuân thủ sự chỉ đạo của họ trong quá trình đình công

(ii) Có phương án hành động cụ thể được xác định rõ ràng trong từng thời điểm, phương án này thường được chuẩn bị trước khi tiến hành đình công.

(iii) Có phương châm hành động với những nguyên tắc và thể lệ rõ ràng được mọi người tôn trọng;

(iv) Được sự giúp đỡ về vật chất hoặc ủng hộ về tinh thần của các cá nhân hoặc tổ chức khác đối với những người tham gia đình công thông qua vai trò của một tổ chức lãnh đạo chung.

- Dấu hiệu thứ tư: mục đích của đình công là nhằm đạt những yêu sách gắn với lợi ích của tập thể lao động. Khi tiến hành đình công, những người lao động gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại với người sử dụng lao động hay một chủ thể khác để đạt được những yêu sách nhất định.Trong trường hợp nhà nước và người sử dụng lao động không có các biện pháp phù hợp nhằm điều hòa, hạn chế những mâu thuẫn về lợi ích trong quan hệ với người lao động, khiến người lao động cho rằng không còn các biện pháp ôn hòa nào có thể bảo vệ quyền lợi của mình, họ sẽ phản ứng bằng cách ngừng việc tập thể nhằm gây sức ép với nhà nước hoặc chủ sử dụng lao động - đó chính là hiện tượng đình công.

Chủ thể có thẩm quyền lãnh đạo đình công

Căn cứ theo quy định tại Điều 198 Bộ Luật lao động 2019, chủ thể có thẩm quyền tổ chức và lãnh đạo đình công là tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Trong đó, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở là tổ chức được thành lập trên cơ sở tự nguyên của người lao động tại một đơn bị sử dụng lao động nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động thông qua thương lượng tập thể hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật về lao động. Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bao gồm công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp.

Tại sao phải lấy ý kiến đình công

Căn cứ theo quy định tại Điều 200 và Điều 201 Bộ luật lao động 2019, trước khi tiến hành đình công, tổ chức đại diện người lao động phải có trách nhiệm lấy ý kiến của người lao động hoặc thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động tham gia thương lượng về đình công. Hoạt động lấy ý kiến đình công nhằm đảm bảo sự tự nguyện của người lao động khi tham gia đình công, do theo Điều 198 Bộ luật lao động 2019, đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức. Ngoài ra, việc lấy ý kiến cũng thể hiện tính tổ chức, gắn kết giữa những người lao động khi quyết định đình công theo ý kiến đa số, phụ thuộc vào mong muốn, ý thức và quan điểm của người lao động.

Nội dung lấy ý kiến đình công

Theo Khoản 2 Điều 201 Bộ luật lao động 2019, lấy ý kiến đình công bao gồm 02 nội dung:

Đồng ý hay không đồng ý đình công

Mục đích của việc tổ chức lấy ý kiến người lao động về đình công, là để quyết định xem có đình công hay không, do vậy nội dung chính của hoạt động lấy ý kiến này là đồng ý hay không đồng ý đình công. Người lao động dựa trên quan điểm, mong muốn của mình để lựa chọn đồng ý hay không đồng ý. Những người không đồng ý đình công có thể không tham gia vào đình công ngay cả khi đại đa số thành viên của tổ chức đại diện người lao động đồng ý.

Phương án của tổ chức đại diện người lao động

Người lao động được nhận phương án của tổ chức đại diện người lao động về thời điểm, địa điểm bắt đầu đình công, phạm vi đình công, yêu cầu của người lao động. Người lao động có thể thể hiện ý chí đồng tình, hoặc không đồng tình với phương án này. Nếu không đồng tình người lao động có thể góp ý lên tổ chức đại diện người lao động, hoặc trực tiếp chọn không đồng ý đình công.

Hình thức lấy ý kiến đình công

Theo Khoản 3 Điều 201 Bộ luật lao động 2019, hình thức lấy ý kiến đình công bao gồm:

- Lấy phiếu: Tổ chức đại diện người lao động tiến hành in nhiều phiếu giống nhau, trong các phiếu có nội dung cơ bản như là các mục đồng ý/ không đồng ý đình công, nêu qua phương án của tổ chức đại diện người lao động về đình công (thời gian, địa điểm, phạm vi đình công, ý kiến đóng góp khác của người lao động)

- Lấy chữ ký: Tổ chức đại diện người lao động xây dựng phương án tổ chức đại diện người lao động và lấy chữ ký đồng thuận cho phương án cũng như hoạt động đình công. Tên người lao động thuộc tổ chức đại diện người lao động được lưu theo danh sách, người lao động ký vào danh sách nếu đồng ý đình công

- Hình thức khác: Có rất nhiều hình thức khác như tổ chức lấy ý kiến thông qua email, cuộc họp theo nhóm, theo đơn vị làm việc.

Tổ chức hoạt động lấy ý kiến đình công

Thời gian, địa điểm lấy ý kiến đình công do tổ chức đại diện người lao động quyết định nhưng không được làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của người sử dụng lao động cũng như công việc mà người lao động phải thực hiện. Nói cách khác, việc lấy ý kiến của người lao động nên được thực hiện ngoài giờ làm việc hoặc trong thời giờ nghỉ giữa giờ.

Cũng để tránh làm người lao động xao lãng công việc do bất ngờ lấy ý kiến đình công, tổ chức đại diện người lao động phải thông báo trước về thời gian, địa điểm và hoạt động lấy ý kiến người lao động cho người lao động biết ít nhất 01 ngày để người lao động sắp xếp công việc và tham gia lấy ý kiến.

Kết quả lấy ý kiến đình công

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 202 Bộ luật lao động 2019, có 02 trường hợp kết quả của hoạt động lấy ý kiến người lao động như sau:

- Nếu trên 50% số người được lấy ý kiến đồng ý với nội dung đình công (phương án đình công do tổ chức đại diện người lao động xây dựng) thì tổ chức đại diện người lao động ra quyết định đình công.

- Nếu dưới 50% số người được lấy ý kiến không đồng ý với nội dung đình công thì không tiến hành đình công như phương án của tổ chức đại diện người lao động nữa.

Như vậy, việc lấy ý kiến của người lao động về đình công dựa trên nguyên tắc đa số, nếu đa số đồng ý thì thực hiện, không đồng ý thì không thực hiện, dù sự chêch lệch có là 1% thì bên nào có nhiều thành viên hơn thì vẫn làm theo ý chí của bên đó.

Xem thêm: 

Khái niệm đình công là gì?

Luật Hoàng Anh

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư  vn  min  phí  ngay Chat  vi  lut  sư