Nghỉ hằng tuần là gì?

Nghỉ hằng tuần là thời gian nghỉ ngơi phổ biến nhất đối với người lao động. Pháp luật cũng có các quy định về nghỉ hằng tuần. Vậy ngày nghỉ hằng tuần là gì? Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019 có quy định gì về ngày nghỉ hằng tuần? Vai trò của ngày nghỉ hằng tuần như thế nào? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

I. Quy định về nghỉ hằng tuần của Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019

1. Thời gian nghỉ hằng tuần của người lao động

Theo Khoản 1 Điều 111 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“1. Mỗi tuần, người lao động được nghỉ ít nhất 24 giờ liên tục. Trong trường hợp đặc biệt do chu kỳ lao động không thể nghỉ hằng tuần thì người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo đảm cho người lao động được nghỉ tính bình quân 01 tháng ít nhất 04 ngày.”

Như vậy, thời gian nghỉ hằng tuần là quãng thời gian tối thiểu người lao động được nghỉ tính theo “tuần”, tối thiểu là 24 giờ liên tục không ngắt quãng. Tuần lịch bao gồm 07 ngày từ thứ 02 đến Chủ nhật. Người sử dụng lao động có thể quy định nghỉ hằng tuần nhiều hơn 24 giờ, hoặc thỏa thuận nghỉ hằng tuần vào các ngày cố định không nhất thiết là ngày Chủ nhật, nhưng phải đảm bảo là có nghỉ hằng tuần.

Trường hợp đặc biệt là công việc có chu kỳ lao động không thể nghỉ hằng tuần. Đây là trường hợp tính chất công việc dẫn tới người lao động không thể nghỉ hằng tuần, khác với trường hợp người lao động lựa chọn làm thêm giờ vào ngày nghỉ hằng tuần. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động phải đảm bảo người lao động được nghỉ ít nhất 04 ngày trong 01 tháng, tương ứng 01 ngày cho 01 tuần, nhưng có thể sắp xếp các ngày này liền kề với nhau, trong cùng 01 tuần.

Ngoài ra, trường hợp ngày nghỉ hằng tuần trùng với ngày nghỉ lễ, tết cũng được quy định tại Khoản 3 Điều 111 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“3. Nếu ngày nghỉ hằng tuần trùng với ngày nghỉ lễ, tết quy định tại khoản 1 Điều 112 của Bộ luật này thì người lao động được nghỉ bù ngày nghỉ hằng tuần vào ngày làm việc kế tiếp.”

Ví dụ: Ngày nghỉ lễ 01/05 vào ngày Chủ nhật, trùng với ngày nghỉ hằng tuần được quy định trong nội quy lao động của doanh nghiệp, thì người lao động được nghỉ bù  cho ngày nghỉ hằng tuần vào ngày 02/05 và quay trở lại làm việc vào ngày 03/05.

Đây cũng là trường hợp đặc biệt, ngày nghỉ lễ, tết là ngày nghỉ cố định trong năm của người lao động. Điều này thể hiện ngày nghỉ hằng tuần không được trùng với ngày nghỉ lễ, tết. Quy định như vậy để tránh việc người sử dụng lao động lợi dụng ngày nghỉ lễ, tết và ngày nghỉ hằng tuần trùng nhau để rút ngắn thời gian nghỉ của người làm việc, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.

2. Quyền quyết định sắp xếp ngày nghỉ hằng tuần của người sử dụng lao động

Theo Khoản 2 Điều 111 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“2. Người sử dụng lao động có quyền quyết định sắp xếp ngày nghỉ hằng tuần vào ngày Chủ nhật hoặc ngày xác định khác trong tuần nhưng phải ghi vào nội quy lao động.”

Quyền quyết định sắp xếp ngày nghỉ hằng tuần là của người lao động. Tuy nhiên đây cũng có thể coi là thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động khi giao kết hợp đồng lao động với điều khoản thời giờ làm việc, ngày làm việc. Khi người lao động chấp nhận thời gian nghỉ hằng tuần mà người sử dụng lao động đưa ra trong nội quy lao động và hợp đồng lao động thì mới thực hiện ký kết hợp đồng lao động và tuân thủ nội quy lao động mà người sử dụng lao động xây dựng.

II. Vai trò của nghỉ hằng tuần

Nghỉ hằng tuần có vai trò rất quan trọng:

- Đối với người lao động, quãng thời gian nghỉ hằng tuần là thời gian người lao động được thư giãn, hồi phục sức khỏe và tinh thần sau khi làm việc trong nhiều ngày. Người lao động cũng được dành thời gian để thực hiện các công việc cá nhân như gặp gia đình, bạn bè, đi du lịch,… Việc trải qua thời gian nghỉ hằng tuần giúp người lao động có động lực làm việc tốt hơn vào tuần làm việc tiếp theo.

- Đối với nền kinh tế, ngày nghỉ hằng tuần là thời gian người lao động rảnh của người lao động, họ có thể đi mua sắm, du lịch, sử dụng dịch vụ chăm sóc… Các hoạt động này giúp phát triển các ngành công nghiệp dịch vụ, sản xuất hàng hóa, góp phần phát triển nền kinh tế trong nước.

- Đối với xã hội, khi người lao động được nghỉ hằng tuần, họ dành thời gian cho các mối quan hệ xung quanh, xây dựng và phát triển các mối quan hệ xã hội không chỉ ở nơi làm việc hay vì công việc. Điều này giúp tạo nên một xã hội có sự gắn kết hơn.

Có thể nói ngày nghỉ hằng tuần là ngày nghỉ quan trọng đối với cả người lao động, người sử dụng lao động nói riêng và với xã hội, nền kinh tế nói chung. Pháp luật về lao động cũng quy định tương đối rõ ràng về ngày nghỉ hằng tuần, các quy định đều nhằm đảm bảo người lao động có được các quyền lợi tốt nhất liên quan đến ngày nghỉ hằng tuần.

Luật Hoàng Anh