Ngoài các quyền về an toàn, vệ sinh lao động, người sử dụng lao động cũng có rất nhiều nghĩa vụ liên quan đến vấn đề này. Đó là những nghĩa vụ nào? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Theo Khoản 2 Điều 7 Luật an toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 ngày 25/06/2015, người sử dụng lao động có 07 nghĩa vụ về an toàn, vệ sinh lao động:

1. Xây dựng, tổ chức thực hiện và chủ động phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong việc bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc thuộc phạm vi trách nhiệm của mình cho người lao động và những người có liên quan; đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động

Người sử dụng lao động có trách nhiệm điều hành, giám sát người lao động tại nơi làm việc, do đó phạm vi trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với người lao động về an toàn, vệ sinh lao động là người lao động và nơi làm việc. Tức là nơi nào người lao động làm việc thì phải được người sử dụng lao động đảm bảo an toàn, lao động, người nào ở nơi làm việc bao gồm người lao động của người sử dụng lao động, người lao động thuê lại, người có mặt tại nơi làm việc cũng phải được đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động bởi người sử dụng lao động. Do đó, người sử dụng lao động có trách nhiệm phối hợp với cơ quan có thẩm quyền (Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế,…) và các tổ chức thực hiện đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động (như doanh nghiệp đối tác cung cấp thiết bị, dụng cụ trang bị đảm bảo vệ sinh lao động, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ về môi trường,…).

Riêng đối với người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm tai nạn lao động, tai nạn nghề nghiệp cho người lao động trích từ phần tiền lương người lao động được hưởng khi thực hiện công việc theo thỏa thuận trong hợp đồng. Việc đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp là quyền lợi cho người lao động nhưng là nghĩa vụ đối với người sử dụng lao động, vì người sử dụng lao động là chủ thể phù hợp nhất để đóng bảo hiểm cho người lao động do thực hiện nghĩa vụ trả lương cho người lao động cũng như tính lương cho hàng loạt người lao động nên thuận tiện cho để đóng bảo hiểm hơn từng cá nhân đóng bảo hiểm.

2. Tổ chức huấn luyện, hướng dẫn các quy định, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động; trang bị đầy đủ phương tiện, công cụ lao động bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động; thực hiện việc chăm sóc sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp; thực hiện đầy đủ chế độ đối với người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động

Người sử dụng lao động có trách nhiệm đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động của mình nên ngoài việc thực hiện biện pháp làm giảm thiểu rủi ro thiệt hại sau khi xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp), người sử dụng lao động còn phải áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu tối đa nguy hiểm cho người lao động trong quá trình tham gia lao động, bao gồm:

- Tổ chức huấn luyện, hướng dẫn các quy định, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động để người lao động nắm rõ mức độ nguy hiểm, độc hại của công việc mình đang thực hiện, biết được cách giảm thiểu nguy hiểm cho bản thân khi làm việc, tạo cơ hội cho người lao động nâng cao khả năng, kỹ năng về nghề nghiệp thông qua huấn luyện về kỹ năng tự bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động cho bản thân, cách sử dụng các trang thiết bị bảo hộ cho người lao động.

- Trang bị đầy đủ phương tiện, công cụ lao động đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động: Các trang thiết bị, công cụ hỗ trợ người lao động thực hiện công việc của người lao động phải được người sử dụng lao động cung cấp đầy đủ nhằm đảm bảo các công việc của người lao động được thực hiện một cách an toàn, không gây nguy hại. Nếu người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp do người sử dụng lao động không cung cấp đầy đủ phương tiện, công cụ lao động, người sử dụng lao động phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với tai nạn của người lao động.

- Thực hiện chăm sóc sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp: Người sử dụng lao động có trách nhiệm bố trí cơ sở vật chất, vật tư y tế đầy đủ cho người lao động, phòng trường hợp xảy ra tai nạn lao động hay các sự cố khác của người lao động tại nơi làm việc. Đồng thời, người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động qua các năm, vừa để đảm bảo người lao động có đủ sức khỏe để làm việc cũng như phát hiện kịp thời các bệnh nghề nghiệp ở người lao động.

Đối với người lao động đã bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì người sử dụng lao động phải thực hiện đầy đủ các chế độ đối với nhóm người lao động này, bao gồm trả chi phí chữa trị, hỗ trợ người lao động quay trở lại làm việc hoặc đổi sang công việc phù hợp hơn sau khi phục hồi khỏi chấn thương do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp gây ra,…

3. Không được buộc người lao động tiếp tục làm công việc hoặc trở lại nơi làm việc khi có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của người lao động

Khi người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và phục hồi, trở lại làm việc, người sử dụng lao động không được ép người lao động thực hiện tiếp công việc giao kết trong hợp đồng nếu người lao động không còn đủ sức khỏe để thực hiện công việc đó, hai bên có thể thỏa thuận để người lao động chuyển sang làm công việc khác phù hợp với sức khỏe hơn.

Trong trường hợp bình thường, người sử dụng lao động cũng không được buộc người lao động tiếp tục thực hiện công việc hoặc trở lại nơi làm việc khi có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, đe dọa nghiêm trọng tính mạng, sức khỏe của người lao động, cũng không được yêu cầu người lao động ứng cứu khi khắc phục sự cố, tình trạng khẩn cấp tại nơi làm việc nếu điều đó làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người lao động.

Trên đây là 03 trong 07 nghĩa vụ của người sử dụng lao động về an toàn, vệ sinh lao động. Để tìm hiểu thêm về 04 trường hợp còn lại, xin tham khảo: Nghĩa vụ của người sử dụng lao động về an toàn, vệ sinh lao động như thế nào? (Phần 2).

Luật Hoàng Anh