Những hành vi nào bị nghiêm cấm liên quan đến vấn đề việc làm?

Theo Điều 9 Luật việc làm số 38/2013/QH13 ngày 16/11/2013, có 09 hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến vấn đề việc làm.

1. Phân biệt đối xử trong việc làm và nghề nghiệp

Người sử dụng lao động hoặc các chủ thể khác như cơ quan Nhà nước, người có thẩm quyền quản lý, giải quyết tranh chấp liên quan đến việc làm, không được phân biệt đối xử trong việc làm và nghề nghiệp. Phân biệt đối xử có rất nhiều loại, như phân biệt giới tính, phân biệt vùng miền, phân biệt sắc tộc, phân biệt chủng tộc, phân biệt giai cấp, phân biệt nghề nghiệp. Ví dụ: Không được phân biệt đối xử đối với người lao động đang thực hiện công việc hành chính văn phòng và người lao động làm công việc lao động thể chất nặng nhọc.

2. Xâm phạm thân thể, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động

Trong quá trình tuyển dụng và khi người lao động làm việc cho người sử dụng lao động, người sử dụng lao động không có quyền xâm phạm thân thể, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động. Ngược lại, người lao động cũng không được xâm phạm thân thể, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động khác và người sử dụng lao động. Các hành vi này không chỉ bị cấm trong lĩnh vực lao động, việc làm mà còn có thể trở thành dấu hiệu tội phạm và bị xử lý theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.

3. Tuyển dụng, sử dụng người lao động vào làm việc trái quy định của pháp luật

Việc tuyển dụng người lao động không đúng theo quy định của Luật việc làm số 38/2013/QH13 ngày 16/11/2013, Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đều được coi là tuyển dụng, sử dụng người lao động vào làm việc trái với quy định của pháp luật. Một số hành vi nổi bật trong nhóm này như tuyển dụng người lao động mà không ký hợp đồng lao động, không cung cấp đủ thông tin về công việc, điều kiện lao động, nơi làm việc cho người lao động khi giao kết hợp đồng lao động, tuyển dụng người lao động thông qua hoạt động lựa chọn một cách phân biệt đối xử,…

4. Dụ dỗ, hứa hẹn và quảng cáo gian dối để lừa gạt người lao động hoặc lợi dụng dịch vụ việc làm, thông tin thị trường lao động để thực hiện những hành vi trái pháp luật

Đây chủ yếu là các hành vi của người sử dụng lao động hoặc tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ việc làm. Các hành vi lừa gạt người lao động thông qua dụ dỗ, hứa hẹn và quảng cáo gian dối chủ yếu nhằm đưa người lao động làm các công việc không phù hợp, không đảm bảo các điều kiện tối thiểu như mức lương tối thiểu vùng, điều kiện lao động, an toàn, vệ sinh lao động. Nói cách khác, các hành vi này dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật khác của người sử dụng lao động, người lao động. Vì vậy mà trở thành hành vi bị cấm.

Các hành vi lợi dụng dịch vụ việc làm, thông tin thị trường để thực hiện những hành vi trái pháp luật khác như lừa đảo chiếm dụng tài sản, thao túng thị trường lao động, đầu cơ… cũng là các hành vi bị nghiêm cấm.

5. Gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện chính sách về việc làm

Hành động này chủ yếu của người lao động, người xử lý hồ sơ cho người lao động. Trong nhiều trường hợp, người lao động gian lận, giả mạo hồ sơ nhằm được tuyển dụng vào làm cho người sử dụng lao động hoặc được hưởng các chế độ đãi ngộ khác sau khi được tuyển dụng.

Ví dụ: Do tính chất công việc nặng nhọc, người sử dụng lao động không tuyển người làm việc trên 40 tuổi. Người lao động A đã trên 40 tuổi nhưng làm giả hồ sơ, ghép tuổi và tên của người quen vào hồ sơ của mình, khai mình 35 tuổi để được tuyển dụng vào làm cho người sử dụng lao động. Ngược lại, người sử dụng C ưu tiên tuyển người lao động cao tuổi vì kinh nghiệm làm việc, người lao động D chưa đến tuổi nghỉ hưu nhưng gian lận hồ sơ, khai mình đã qua tuổi nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi của người lao động cao tuổi.

6. Cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động

Việc cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động có thể được thực hiện bởi cả người lao động, người sử dụng lao động hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ việc làm trong quá trình tuyển dụng của người sử dụng lao động, làm việc của người lao động.

Người lao động, tổ chức kinh doanh dịch vụ việc làm làm việc có hành vi cản trở, gây khó khăn cho người sử dụng lao động thực hiện tuyển dụng người lao động là trưởng hợp khá phổ biến. Ví dụ: Người lao động do không được tuyển dụng nên có hành vi đập phá nơi tổ chức hoạt động tuyển dụng của người lao động, khiến người sử dụng lao động không thể tiếp tục tuyển dụng được.

Luật Hoàng Anh