Thực hiện thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp trong trường hợp chuyển đổi của doanh nghiệp như thế nào?

Trong quá trình hoạt động, người sử dụng lao động là doanh nghiệp có thể có các hoạt động chuyển đổi như chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản. Khi đó, việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể của các bên, đặc biệt là người sử dụng lao động kế tiếp như thế nào? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

I. Xem xét thực hiện thỏa ước lao động tập thể khi doanh nghiệp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản

Theo Khoản 1 Điều 80 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“1. Trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp thì người sử dụng lao động kế tiếp và tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng theo quy định tại Điều 68 của Bộ luật này căn cứ vào phương án sử dụng lao động để xem xét lựa chọn việc tiếp tục thực hiện, sửa đổi, bổ sung thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp cũ hoặc thương lượng để ký kết thỏa ước lao động tập thể mới.”

Trong các trường hợp trên, đầu tiên nếu chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản, người sử dụng lao động phải xây dựng phương án lao động khi ảnh hưởng đến việc làm của người lao động (Theo Khoản 1 Điều 43 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019). Trong phương án lao động này có các nội dung về số lượng lao động tiếp tục phải sử dụng, số lượng lao động chấm dứt hợp đồng, quyền và nghĩa vụ tuân theo phương án lao động,... Do vậy, phương án lao động phản ánh phần nào tình trạng doanh nghiệp và người lao động, cũng như các vấn đề mà hai bên phải đối mặt khi người sử dụng lao động chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản.

Việc thống nhất thực hiện thỏa ước lao động tập thể hay không được thực hiện giữa người sử dụng lao động kế tiếp và tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng (tổ chức đại diện người lao động đạt đủ điều kiện về tỷ lệ số lượng thành viên, tổ chức có nhiều thanh viên nhất trong các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong trường hợp có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đạt đủ điều kiện thành viên, các tổ chức đại diện người lao động kết hợp với nhau trong trường hợp tất cả các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở không đạt điều kiện về tỷ lệ số lượng thành viên). Các bên có 03 khả năng để lựa chọn:

- Tiếp tục thực hiện thỏa ước lao động tập thể khi nhận thấy các điều kiện của người sử dụng lao động cũng như người lao động không có thay đổi nhiều, các bên cũng không có nhu cầu và lý do thay đổi thỏa ước lao động tập thể

- Sửa đổi, bổ sung thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp cũ khi các bên nhận ra có sự thay đổi trong quan hệ lao động dẫn đến cần thay đổi về quyền, nghĩa vụ, lợi ích được quy định trong thỏa ước lao động tập thể nhưng không ảnh hưởng đến hầu hết các quyền, nghĩa vụ, lợi ích khác được quy định trong thỏa ước lao động tập thể.

- Thương lượng để ký kết thỏa ước lao động tập thể mới khi các bên nhận thấy có sự thay đổi quá lớn từ phía người sử dụng lao động kế tiếp so với người sử dụng lao động trước, cũng như các quy định của thỏa ước lao động không còn phù hợp trong quan hệ giữa người sử dụng lao động kế tiếp với người lao động hay với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Trong trường hợp này, thỏa ước lao động cũ hết hiệu lực và việc thương lượng tập thể được tiến hành lại từ đầu.

II. Người sử dụng lao động chấm dứt hoạt động dẫn đến thỏa ước lao động tập thể hết hiệu lực

Theo Khoản 2 Điều 80 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019:

“2. Trường hợp thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp hết hiệu lực do người sử dụng lao động chấm dứt hoạt động thì quyền lợi của người lao động được giải quyết theo quy định của pháp luật.”

Trong trường hợp thỏa ước lao động tập thể chấm dứt do người sử dụng lao động chấm dứt hoạt động, các quyền lợi của người lao động được giải quyết theo quy định của pháp luật lao động. Ví dụ như trường hợp doanh nghiệp phá sản, người lao động được giải quyết quyền lợi theo Khoản 4 Điều 48 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019, chứ không giải quyết theo quy định của thỏa ước lao động tập thể.

Như vậy, trường hợp doanh nghiệp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản dẫn đến các hoàn cảnh tương đối phức tạp đối với quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng mới, do đó việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể cũng phải được cân nhắc thật kỹ càng và tuân theo quy định của pháp luật về lao động.

Luật Hoàng Anh