Giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế tính đến 2021 có những điểm mới nào?

Xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết công việc ở mọi lĩnh vực ngày càng gia tăng, điển hình là từ khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ. Việc ứng dụng công nghệ số giúp cho tiến độ giải quyết công việc được nhanh chóng, thuận tiện, dễ dàng hơn. Trước tốc độ phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và nhằm tiến theo xu hướng phát triển của xã hội, Luật Quản lý thuế năm 2019, ban hành ngày 13 tháng 6 năm 2019 tại Điều 8 đã quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế và được hướng dẫn thi hành chi tiết tại Thông tư số 19/2021/TT-BTC ban hành ngày 18 tháng 3 năm 2021 của Bộ Tài chính. Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ chỉ ra những điểm mới mà thông tư này đã quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế.

1. Một số khái niệm

Thứ nhất, giao dịch thuế điện tử được quy định tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư số 19/2021/TT-BTC ngày 18/3/2021:

“1. “Giao dịch thuế điện tử” là các giao dịch được các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện bằng phương thức điện tử thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư này.”

Thứ hai, chứng từ điện tử được quy định tại Khoản 2 Điều 3 Thông tư 19/2021/TT-BTC ngày 18/3/2021:

“2. “Chứng từ điện tử” là thông tin được tạo ra, gửi đi, nhận và lưu trữ bằng phương thức điện tử khi người nộp thuế, cơ quan thuế, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan thực hiện giao dịch thuế điện tử.”

2. Những điểm mới về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế

2.1. Điểm mới về giao dịch điện tử trong đăng ký thuế điện tử

Trước đây, theo quy định tại khoản 8 Điều 1 Thông tư số 66/2019/TT-BTC ngày 20/9/2019, người nộp thuế khi nộp hồ sơ đăng ký thuế lần đầu bằng điện tử đến cơ quan thuế không phải xác thực giao dịch điện tử, mà vào Cổng thông tin điện tử của Tổng cục thuế để khai và nộp hồ sơ, sau đó lại phải mang hồ sơ giấy đến cơ quan thuế sau khi đã khai và nộp hồ sơ đăng ký thuế điện tử để đối chiếu và nhận kết quả là Giấy chứng nhận đăng ký thuế hoặc Thông báo mã số thuế.

Nhận thấy sự phức tạp về thủ tục trong công tác này, Điều 13 Thông tư số 19/2021/TT-BTC ngày 18/3/2021 đã bỏ hẳn quy định người nộp thuế phải nộp hồ sơ giấy đến cơ quan thuế sau khi đã nộp bằng điện tử để đối chiếu, so sánh.

Thêm vào đó, tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư này đã mở rộng phạm vi cho phép người nộp thuế thực hiện đăng ký thuế lần đầu bằng các phương thức khác nhau.

Ví dụ, cho phép người nộp thuế thực hiện giao dịch thuế điện tử thông qua tổ chức cung cấp dịch vụ T-VAN đã được Tổng cục Thuế chấp nhận kết nối với Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Tổ chức cung cấp dịch vụ TVAN theo Khoản 7 Điều 3 Thông tư số 19/2021/TT-BTC là:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

7. "Tổ chức cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế (sau đây gọi là tổ chức cung cấp dịch vụ T-VAN)” là người trung gian theo quy định của Luật giao dịch điện tử và được Tổng cục Thuế chấp nhận kết nối với Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế để cung cấp dịch vụ đại diện (một phần hoặc toàn bộ) cho người nộp thuế thực hiện việc gửi, nhận, lưu trữ, phục hồi chứng từ điện tử; hỗ trợ khởi tạo, xử lý chứng từ điện tử; xác nhận việc thực hiện giao dịch điện tử giữa người nộp thuế với cơ quan thuế.” 

2.2. Điểm mới về giao dịch điện tử trong khai thuế điện tử

Điều 16 Thông tư số 19/2021/TT-BTC đã bổ sung quy định về kiểm tra, đối chiếu, thời gian cơ quan thuế chấp nhận/không chấp nhận đối với trường hợp hồ sơ khai thuế của người nộp thuế bao gồm tài liệu theo quy định của pháp luật mà người nộp thuế không gửi được theo phương thức điện tử thì người nộp thuế đồng thời nộp trực tiếp tại cơ quan thuế hoặc gửi bảo đảm qua đường bưu chính đến cơ quan thuế.

Đồng thời, bổ sung, sửa đổi việc xử lý và trả kết quả giải quyết hồ sơ khai thuế điện tử, bao gồm các trường hợp: Cơ quan thuế gửi Thông báo bằng phương thức điện tử cho người nộp thuế, Cơ quan thuế gửi thông báo bằng phương thức điện tử qua một cửa liên thông.

2.3. Điểm mới về giao dịch điện tử trong nộp thuế điện tử

Giao dịch điện tử trong nộp thuế được quy định tại Điều 20 Thông tư số 19/2021/TT-BTC, theo đó

Bỏ điều kiện về thực hiện nộp thuế điện tử của các ngân hàng tham gia thủ tục nộp thuế bằng phương thức điện tử, thay vào đó các ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật theo công khai của Tổng cục Thuế sẽ gửi đề nghị kết nối đến Tổng cục Thuế theo quy định tại Điều 38 Thông tư số 19/2021/TT-BTC ngày 18/3/2021.

Bổ sung quy trình nộp thuế điện tử qua Cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thống nhất với quy trình nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế và tổ chức cung cấp dịch T-VAN (tương tự như đối với giao dịch điện tử trong đăng ký thuế)

2.4. Điểm mới về chứng từ điện tử

Điều 6 Thông tư số 19/2021/TT-BTC ngày 18/3/2021 bổ sung quy định về chứng từ điện tử trong đó:

Hồ sơ điện tử bao gồm: xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế; tra soát thông tin nộp thuế; thủ tục bù trừ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa; miễn thuế, giảm thuế; miễn tiền chậm nộp; không tính tiền chậm nộp; khoanh tiền xóa nợ; xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt; gia hạn nộp thuế; nộp dần tiền thuế nợ.

Thêm vào đó, trường hợp nộp thuế qua hình thức nộp thuế điện tử của ngân hàng hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán thì chứng từ nộp ngân sách Nhà nước là chứng từ giao dịch của ngân hàng hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phải đảm bảo đủ các thông tin trên mẫu chứng từ nộp ngân sách Nhà nước.

Quy định các điểm mới đã giúp khắc phục những tồn tại, bất hợp lý về việc đăng ký thuế hay nộp thuế,… trong giao dịch thuế điện tử.

Luật Hoàng Anh