Hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong trường hợp người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự?

Nghĩa vụ thuế là nghĩa vụ bắt buộc đối với cá nhân, tổ chức trong khả năng chịu thuế của họ. Vậy trong trường hợp người nộp thuế mất khả năng chịu thuế mà chưa hoàn thành các nghĩa vụ nộp thuế thì sẽ giải quyết như thế nào? Ví dụ trong trường hợp người nộp thuế chết, bị Tòa tuyên bố là đã chết, mất tích hay mất năng lực hành vi dân sự. Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ giải đáp vấn đề này.

1. Việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết

Người đã chết, theo nghĩa thông thường nhất là người đã chấm dứt hoàn toàn các hoạt động sống.

Người bị Tòa tuyên bố là đã chết được quy định trong Khoản 1 Điều 71 Bộ luật Dân sự 2015.

“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:

a) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

b) Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;

d) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.”

Những chủ thể trên không thể thực hiện các nghĩa vụ với Nhà nước nữa nhưng quan hệ về tài sản, nhân thân của họ chưa chấm dứt do còn những người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Trong lĩnh vực thuế, tại Khoản 1 Điều 69 Luật Quản lý thuế 2019, Việc hoàn thành nghĩa vụ thuế của người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết sẽ do người được thừa kế thực hiện trong phần tài sản của người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết để lại hoặc phần tài sản người thừa kế được chia tại thời điểm nhận thừa kế. Người thừa kế phải nhận trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ thuế cho người đã chết, người bị Tòa tuyên bố là đã chết vì họ đã được hưởng quyền thừa kế.

Trong trường hợp không có người thừa kế hoặc tất cả những người thừa kế từ chối nhận di sản thừa kế thì việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự.

2. Việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của người bị Tòa án tuyên bố mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự

Người bị Tòa tuyên bố mất tích là người thuộc vào trường hợp ở Khoản 1 Điều 68 Bộ luật Dân sự 2015:

“1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.”

Năng lực dân sự là “khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.” (Điều 19 Bộ luật Dân sự 2015). Theo đó người mất năng lực hành vi dân sự là người mắc bệnh tâm thần, hoặc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình nữa.

Việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của người bị Tòa án tuyên bố mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Khoản 2 Điều 69 Luật Quản lý thuế 2019 do người quản lý tài sản của người mất tích hoặc người mất năng lực hành vi dân sự thực hiện trong phần tài sản của người đó.

3. Trường hợp Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự

Nhiều trường hợp người bị Tòa án tuyên bố đã chết hoặc mất tích trở về, hoặc có tin xác thực là họ còn sống thì Tòa lại khôi phục quan hệ nhân thân cho họ.

Trong trường hợp này, đối với nghĩa vụ về thuế chưa hoàn thành, Khoản 3 Điều 69 Luật Quản lý thuế 2019 quy định số nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đã xóa theo quy định tại Điều 85 của Luật này được phục hồi lại, nhưng không bị tính tiền chậm nộp cho thời gian bị tuyên bố là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự.

Luật Hoàng Anh