Nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan Nhà nước trong quản lý thuế là gì?

Quản lý thuế là công tác vô cùng quan trọng mà mỗi tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ quản lý đều có những quyền hạn và trách nhiệm nhất định đối với hoạt động quản lý thuế của Nhà nước. Vậy các cơ quan được giao phụ trách hoạt động quản lý thuế có những quyền hạn gì? Phải thực hiện những nhiệm vụ gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết sau đây.

1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ

Căn cứ tại Điều 14 Luật Quản lý thuế năm 2019, Chính phủ có 03 nhiệm vụ cần đạt được trong công tác quản lý thuế:

Một là, thống nhất quản lý nhà nước về quản lý thuế, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý ngành và địa phương trong quản lý thuế. Chính phủ là cơ quan đầu não trực tiếp chỉ đạo các cơ quan khác trong hoạt động quản lý thuế nên cần tính toán giao nhiệm vụ sao cho đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan này với nhau.

Hai là, gia hạn nộp thuế cho các đối tượng, ngành, nghề sản xuất, kinh doanh trong trường hợp khó khăn đặc biệt trong từng thời kỳ nhất định. Không phải đối tượng nào cũng được gia hạn thời gian nộp thuế, hơn thế nữa chỉ Chính phủ mới có quyền hạn này.

Ba là, Báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước về tình hình quản lý thuế theo yêu cầu. Đến mỗi kỳ quyết toán, Quốc hội không trực tiếp thực hiện hoạt động quản lý thuế mà thông qua báo cáo của Chính phủ để tiếp tục nắm bắt tình hình thuế và ngân sách Nhà nước.

2. Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ

Mỗi Bộ, Cơ quan ngang Bộ được đảm nhận vai trò, quyền hạn khác nhau. Tuy nhiên trong bài viết này Luật Hoàng Anh chỉ phân tích nhiệm vụ của những Bộ có mối quan hệ gắn bó trực tiếp nhất với hoạt động quản lý thuế căn cứ theo quy định tại Điều 15 Luật Quản lý thuế năm 2019.

2.1. Bộ Tài chính

Đây là cơ quan chủ trì giúp Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về quản lý thuế có những quyền hạn theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Luật Quản lý thuế năm 2019: 

“a) Ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế;

b) Tổ chức việc thực hiện quản lý thuế theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;

c) Tổ chức việc lập và thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước;

d) Tổ chức kiểm tra, thanh tra việc thực hiện pháp luật về thuế và quy định khác của pháp luật có liên quan;

đ) Xử lý vi phạm pháp luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc thực hiện pháp luật về thuế theo thẩm quyền;

e) Tổ chức thực hiện hợp tác quốc tế về thuế;

g) Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ khác có liên quan hướng dẫn việc thực hiện giám định độc lập về giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ theo quy định của Luật Đầu tư.”

Theo những nội dung trên, chỉ duy nhất Bộ Tài chính có quyền lập và thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước cũng như tổ chức thực hiện hợp tác quốc tế về thuế.

2.2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Bộ này có chức năng phối hợp với cơ quan quản lý thuế trong việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký thuế và các giấy chứng nhận đăng ký khác của người nộp thuế theo cơ chế một cửa liên thông.

Đồng thời thực hiện công tác chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan chức năng tăng cường công tác thẩm định dự án đầu tư nhằm ngăn chặn tình trạng chuyển giá, tránh thuế. Bộ Tài chính không nắm rõ được các hoạt động đầu tư cũng như công việc trong các dự án này nên không thể trực tiếp tiên hành hoạt động thẩm định, thẩm tra được mà cần có sự giúp đỡ từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Thêm vào đó, Bộ này sẽ đảm đương việc chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám định chất lượng, giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ được sử dụng trong quá trình hoạt động của dự án đầu tư cũng như phối hợp với cơ quan quản lý thuế trong việc thực hiện quy định của pháp luật về ưu đãi đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về thuế.

2.3. Bộ Thông tin và Truyền thông 

Bộ này có nhiệm vụ như sau:

Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan chức năng phối hợp với cơ quan quản lý thuế để quản lý thuế đối với hoạt động cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng, trò chơi điện tử trên mạng. Bên cạnh đó, Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện kết nối, cung cấp thông tin liên quan đến các hoạt động kinh doanh trên cho cơ quan quản lý thuế.

Những nhiệm vụ nêu trên nằm trong tầm kiểm soát và thuộc chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông, nên cần thiết phải có sự phối hợp thực hiện cũng như quy định về quyền hạn và trách nhiệm đối với Bộ Thông tin và Truyền thông trong quản lý thuế. Đồng thời, thông qua đây có thể nâng cao năng lực sử dụng công nghệ số vào hoạt động quản lý thuế của cán bộ, công chức tại các cơ quan quản lý thuế.

2.4. Ngân hàng Nhà nước

Chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức tín dụng trong việc kết nối, cung cấp thông tin với cơ quan quản lý thuế liên quan đến giao dịch qua ngân hàng của tổ chức, cá nhân và phối hợp với cơ quan quản lý thuế thực hiện biện pháp cưỡng chế theo quy định của Luật này;

Xây dựng và phát triển hệ thống thanh toán thương mại điện tử quốc gia, các tiện ích tích hợp thanh toán điện tử để sử dụng rộng rãi cho các mô hình thương mại điện tử;

Thiết lập cơ chế quản lý, giám sát các giao dịch thanh toán hỗ trợ công tác quản lý thuế đối với hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong thương mại điện tử.

Trên đây là quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong việc quản lý thuế tại Việt Nam.

Luật Hoàng Anh