Quy định về thu thập, xử lý thông tin quản lý rủi ro?

Quản lý rủi ro trong quản lý thuế theo quy định tại Điều 9 Luật Quản lý thuế năm 2019 và Khoản 3 Thông tư số 31/2021/TT-BTC ngày 17/5/2021 có thể hiểu là việc xác định, đánh giá, xếp hạng và xử lý những hành vi có nguy cơ không tuân thủ pháp luật đối với nghĩa vụ nộp thuế dẫn đến thất thu ngân sách Nhà nước. Vậy việc thu thập, xử lý thông tin quản lý rủi ro về thuế được quy định như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây.

1. Nguồn thu thập thông tin

Thông tin quản lý rủi ro căn cứ tại Điều 7 Thông tư số 31/2021/TT-BTC là thông tin phục vụ cho hoạt động nghiệp vụ thuế bao gồm thông tin trong cơ quan thuế, thông tin thu thập từ cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan và một số các thông tin khác liên quan đến người nộp thuế.

Thông tin quản lý rủi ro về thuế được quy định tại Khoản 1 Điều 8 Thông tư số 31/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính được thu thập từ các nguồn sau:

- Từ hệ thống thông tin trong cơ quan thuế

Cơ quan thuế nắm giữ thông tin về người nộp thuế, tình trạng hoàn thành nghĩa vụ thuế cho Nhà nước như nghĩa vụ nộp hồ sơ khai thuế, đăng ký thuế hay nộp thuế vào ngân sách Nhà nước,…

Nguồn thông tin từ phía Cơ quan thuế mang tính chính xác cao nên sẽ có giá trị lớn cho công tác áp dụng quản lý rủi ro.

- Từ phối hợp với các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Tài chính và các cơ quan, đơn vị thuộc các Bộ, ngành liên quan trong việc trao đổi, cung cấp thông tin phục vụ công tác quản lý thuế.

Bộ Tài chính là cơ quan gắn bó chặt chẽ nhất với cơ quan quản lý thuế bởi đây là cơ quan chủ trì giúp Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về quản lý thuế. Theo lẽ đó mà khi cần các thông tin để áp dụng quản lý rủi ro về thuế cơ quan quản lý thuế sẽ phối hợp với Bộ Tài chính đầu tiên để trao đổi thông tin, sau đó có các Bộ, cơ quan liên quan như Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Ngân hàng Nhà nước,…

- Từ phối hợp trao đổi thông tin với cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài theo quy định của pháp luật. Tiếp nhận thông tin liên quan đến thuế từ nước ngoài, tổ chức quốc tế cung cấp theo nghĩa vụ tại các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Có nhiều trường hợp trong đó người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế mà chuyển đến sinh sống và làm việc ở nước ngoài. Khi đó, nhờ có sự hợp tác quốc tế về thuế mà cơ quan quản lý thuế Việt Nam sẽ phối hợp với cơ quan quản lý thuế ở nước ngoài để lấy thông tin nhằm quản lý rủi ro về thuế.

- Tiếp nhận thông tin của các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân cung cấp theo quy định của pháp luật.

Nhằm mục đích tiếp cận, thu thập được thông tin rủi ro về thuế từ nhiều nguồn khác nhau, pháp luật thuế cho phép thu thập thông tin được cơ quan Nhà nước, tổ chức, cá nhân cung cấp miễn là việc cung cấp và việc thu thập thông tin tuân thủ các quy định của pháp luật.

- Thông tin liên quan đến hoạt động của người nộp thuế thu thập được trong quá trình quản lý thuế.

Hoạt động của người nộp thuế trong quá trình quản lý thuế bao gồm nộp thuế, khai thuế, đăng ký thuế,… thông tin của các hoạt động này được sử dụng để áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế.

- Mua thông tin theo quy định tại Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành.

- Từ các nguồn thông tin có liên quan khác theo quy định của pháp luật.

2. Hình thức thu thập thông tin

Hình thức thu thập thông tin được quy định tại Khoản 2 Điều 8 Thông tư số 31/2021/TT-BTC. Theo đó có các hình thức sau đây:

- Cung cấp, trao đổi dưới dạng dữ liệu điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử (e-mail), trao đổi qua cổng thông tin điện tử Tổng cục Thuế hoặc tin nhắn và cuộc gọi đến số điện thoại được cơ quan thuế công bố chính thức.

- Cung cấp, trao đổi bằng văn bản, điện tín, điện báo, fax, tài liệu giấy.

- Trao đổi trực tiếp trên cơ sở biên bản ghi nhận, có xác nhận của các bên liên quan; cử đại diện làm việc, xác minh, thu thập thông tin, tài liệu; tổ chức hội nghị và các hình thức khác.

3. Xử lý thông tin thu thập

Sau khi thu thập được thông tin quản lý rủi ro về thuế, cơ quan quản lý thuế tiến hành xử lý những thông tin này. Việc xử lý thông tin thu thập được quy định tại Khoản 3 Điều 8 Thông tư số 31/2021/TT-BTC như sau:

- Đánh giá mức độ liên quan của thông tin với nhu cầu, mục đích sử dụng thông tin; xem xét độ tin cậy, tính chính xác của thông tin.

Trước khi sử dụng thông tin để áp dụng quản lý rủi ro về thuế thì cơ quan quản lý thuế tiến hành kiểm tra mức độ chính xác, tin cậy của thông tin để tránh việc áp dụng gây nhầm lẫn, sai sót. Đồng thời cũng phải tính đến xem thông tin thu thập được có liên quan đến nghiệp vụ thuế mà cơ quan cần hay không.

- Phân loại, sắp xếp, lưu trữ thông tin từ các nguồn theo từng nhóm thông tin phục vụ khai thác, phân tích thông tin.

Để việc khai thác cũng như phân tích các thông tin rủi ro về thuế đạt được hiệu quả cao, sau khi thu thập thông tin cơ quan quản lý thuế sẽ phân loại thông tin thành từng nhóm và lưu trữ. Hơn thế nữa, khi cần dùng đến thì  có thể tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng.

- Phân tích thông tin, xem xét, phát hiện các yếu tố cấu thành nội dung thông tin phục vụ quản lý rủi ro.

Không phải tất cả các thông tin thu thập được đều có giá trị trong công tác áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế. Do vậy cơ quan quản lý thuế sẽ phân tích để lọc ra những thông tin cần thiết cho nghiệp vụ quản lý rủi ro về thuế, nhằm nâng cao chất lượng quản lý thuế.

- Tổng hợp, liên kết các yếu tố có liên quan được phát hiện qua phân tích để làm rõ nội dung, giá trị của thông tin được thu thập phục vụ phân loại mức độ rủi ro, đánh giá tuân thủ pháp luật thuế của người nộp thuế.

Các thông tin thu thập được có thể sẽ có mối liên hệ với nhau. Do đó, cơ quan quản lý thuế sẽ tổng hợp và liên kết các thông tin có liên quan thu thập được thành một nhóm để thuận lợi cho việc xem xét, đánh giá khi cần thiết.

Trên đây là quy định về thu thập, xử lý thông tin quản lý rủi ro trong quản lý thuế, nguồn hình thành, hình thức thu thập và việc xử lý thông tin.

Luật Hoàng Anh