Xử phạt đối với hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ và sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp?

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước nói chung, công tác quản lý thuế nói riêng, ngoài việc ban hành các quy định pháp luật, hướng dẫn thì hành thì Nhà nước cũng đề ra các mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm. Bài viết sau đây của Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về việc Xử phạt đối với hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ và sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp.

1. Các hành vi được coi là sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp và sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ

Sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp (Khoản 9 Điều 3 Nghị định 123/2020/NĐ-CP) bao gồm các hành vi:

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ giả.

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ chưa có giá trị sử dụng hoặc hết giá trị sử dụng.

- Sử dụng hóa đơn bị ngừng sử dụng trong thời gian bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn, trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế; sử dụng hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế.

- Sử dụng hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.

- Sử dụng hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn từ ngày cơ quan thuế xác định bên bán không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn, chứng từ trước ngày xác định bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa có thông báo của cơ quan thuế về việc bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền nhưng cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã có kết luận đó là hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.

Sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ (Khoản 9 Điều 3 Nghị định 123/2020/NĐ-CP) bao gồm các hành vi:

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định.

- Sử dụng hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định.

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ khống.

- Sử dụng hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả.

- Sử dụng hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn.

- Sử dụng hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác.

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ của tổ chức, cá nhân khác (trừ hóa đơn của cơ quan thuế và trường hợp được ủy nhiệm lập hóa đơn) để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc hàng hóa, dịch vụ bán ra.

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ mà cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã kết luận là sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ.

2. Xử phạt đối với hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp và sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ

Quy định về xử phạt đối với các hành vi trên ở tại Điều 28 Nghị định 125/2020/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn

“1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn quy định tại Điều 4 Nghị định này, trừ trường hợp được quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 16 và điểm d khoản 1 Điều 17 Nghị định này.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc hủy hóa đơn đã sử dụng.”

Mặc dù có sự khác nhau giữa hai hành vi: sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ và sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp nhưng biện pháp xử lý và mức xử phạt lại được quy định giống nhau là phạt tiền từ 20.000.000 đến 50.000.000 đồng. Tuy nhiên theo quy định nêu trên sẽ có 02 trường hợp không bị xử phạt khi thực hiện các hành vi trên:

Một là, Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm nhưng khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra phát hiện, người mua chứng minh được lỗi vi phạm sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp thuộc về bên bán hàng và người mua đã hạch toán kế toán đầy đủ theo quy định.

Hai là, Sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm.

Hơn thế nữa, để khắc phục hậu quả do sử dụng bất hợp pháp hóa đơn chứng từ hay sử dụng hóa đơn chứng từ bất hợp pháp, cơ quan có thẩm quyền sẽ buộc các chủ thể thực hiện một trong những hành vi trên phải hủy hóa đơn đã sử dụng.

Như vậy, những hành vi trái pháp luật về sử dụng hóa đơn, chứng từ sẽ bị xử phạt tùy theo mức độ vi phạm.

Luật Hoàng Anh